واکنشها به بازداشت و پخش اعترافات چند "شاخ" اینستاگرام

در برنامه بیراهه از نظرات دو کارشناس هم استفاده شده بود. آنها به نوعی متهمان را دارای "عقده حقارت"، "خود شیفته"، "نیازمند توجه" و... دانستند. کارشناس زن برنامه همچنین، مدعی میشود که زنها "رفتارهای نمایشی" بیشتری از خود نشان میدهند.

رییس پلیس فتا تهران بزرگ با بیان اینکه بیش از ۳۰ درصد پروندههای مربوط به شاخهای اینستاگرام که از سوی فتا ناجا اعلام میشود، مربوط به تهران بزرگ است، گفت: «تاکنون یک سوم این پروندهها به نتیجه رسیده و مسئول یا مدیر صفحه به فتا احضار شده است.»
او افزود: «وقتی صفحات شاخهای اینستاگرام توسط فتا ناجا شناسایی میشوند، مدیران این صفحات در هر کدام از استانها که باشند به آن استان اعلام میشود، استان نیز طی هماهنگی با مرجع قضایی و اخذ مجوز قضایی اقدامات لازم را انجام میدهد، در مواردی هم که از مسئولیت فتا خارج باشد، حتما با استفاده و همکاری پلیس امنیت اخلاقی موارد اعلام شده بررسی و به شدت با آنها برخورد میشود.»
در روزهای اخیر چند صفحه اینستاگرامی معروف مسدود شده اند. تلویزیون نیز دربرنامهای به نام "بیراه" اعترافات تعدادی از شاخهای ایستاگرام را پخش کرد. معاونت اجتماعی نیروی انتظامی در تولید این برنامه نقش داشته است.
در این برنامه پسر جوانی به اتهام اداره صفحهای شخصی با ۸ هزار مخاطب اختصاصی مورد پرسش و پاسخ قرار می گیرد. این پسر جوان به انتشار عکسهای خود و دوستانش اقدام میکرده است. دختر جوان دیگری که دارای صفحهای شخصی با ۷۲ هزار مخاطب اختصاصی بوده به دلیل انتشار تصاویر میهمانیهای خصوصی دوستانش و جذب آگهی درآمدزا از سوی برخی مراکز فعال در زمینه خدمات زیبایی زنان متهم شده است. دفاعیات این افراد بدون نشان دادن تصویر واضح آنها پخش شده است.
در برنامه بیراهه از نظرات دو کارشناس هم استفاده شده بود. آنها به نوعی متهمان را دارای "عقده حقارت"، "خود شیفته"، "نیازمند توجه" و... دانستند. کارشناس زن برنامه همچنین، می گوید که زنها "رفتارهای نمایشی" بیشتری از خود نشان میدهند.
اما انتشار برنامه اخیر از تلویزوین و سخنان رییس پلیس فتا با واکنشهایی در فضای مجازی و رسانهها روبه رو شده است.
نیکو کلاهی، دانشجوی دکترای مدیریت رسانه در انگلستان که پایاننامهاش را درباره اینستاگرام و ایران نوشته است، درباره بازداشتهای اخیر به «شرق» گفت: «یک برنامهریزی تکراری آیینه عبرتی برای آنکه توضیح داده شود از دختران و پسران جوان توسط گروههای مشخصی بهرهبرداری میشود (که در خود این مسئله چند سؤال وجود دارد) و در نهایت از دخترانی که از قضا توانستهاند به هر دلیلی مخاطبان زیادی را به سمت خود جلب کنند، افرادی مریض و افسرده نمایش داده میشود.»
کلاهی افزود: «درست نقشه راه برنامه بیراهه همان نقشه راه برنامههایی نظیر شوک و آیینه عبرت است که با اعترافات بازداشتشدگان برای آنکه بتوانند از مخمصهای که گرفتارش شدهاند رهایی پیدا کنند به این نمایش تن میدهند و بعد از مدتی که آزاد میشوند از یک جای دیگر در جهان بدون اشاره به گذشتهشان سر برمیآورند و با شدت بیشتری این کار را انجام میدهند.»
در فضای مجازی نیز نظرهای بسیاری درباره برخورد با شاخای اینستاگرام و برنامه پخش شده در تلویزیون منتشر شده است.
صدرا محقق روزنامه نگار اجتماعی در این باره با اشاره به برنامه تلویزیون توئیت کرد: «به دشمن و ترامپ و نتانیاهو و بنسلمان چه نیاز وقتی که خبرهای رسمی پرشده از ماجرای فسادهای میلیون و میلیارد دلاری عیان که مسئول و نماینده و قاضی هم تاییدش میکنند و دریغ از حتی یک برخورد نمایشی! اما برای رقص چند دختر نوجوان حمله پلیسی و برنامه تلویزیونی و اعتراف ترتیب داده میشود.»
کاربری هم به این اشاره کرده است که " رقصیدن فقط زمان انتخابات آزاد است! "
هادی موسوی هم از منظر دیگری ماجرا را دیده است. او معتقد است: «مائده ... نهایتا چند هزار فالوئر داشت، اما به حسن تدبیر برادران، رقصهاش رو میلیونها نفر دیدند و تحسینش کردند.ای بسا دختران زیادی ازش الگو گرفتند و حتما، کسانیکه در رقص توانایی دارند به کارشان مصممتر شدند. ممنون آقای صداوسیما مثل دفعات قبل، همون کاری رو کردی که میخواستی نکنی!».
اما همه منتقد برخورد با شاخای اینستاگرام نیستند. زهرا طباخی کاربر اصولگرا در این باره نوشته است: «در مورد مائده ... سوال شد؛ کاربری هم فضاسازی علیه قوه و صداوسیما کرد که برای محکومیت خانم رقاص قانون نداریم؟! لطفا قوانین فعالیت در شبکههای مجازی و تولید محتوا را مطالعه بفرمایید. فراموش نکنیم اهمیت حوزه فرهنگ به هیچ وجه کمتر از بخش اقتصاد و سیاست نیست.»
با هشتگ "مائده" در مدت زمان کوتاهی صدها اظهار نظر در باره او و دستگیری شاخای اینستاگرام صورت گرفت. بیشتر اظهار نظرها درباره او است و بسیاری از بازداشت و پخش اعترافات او انتقاد کردند. بازداشت چند شاخ دیگر کمتر مورد توجه کاربران قرار گرفته است.
کاربری به نام سعید نوشته است: "تا دیروز مائده ... رو نمیشناختم الان دیگه کاملا مشهور شد."
کاربری دیگر تصویر مائده را در کنار محمود خاوری قرار داده و به کنایه نوشته است "همه در برابر قانون برابرند."

اینتساگرام فیلتر میشود؟
در این بین این بحث نیز مطرح شده است که ممکن است برخورد با شاخای اینستاگرام و پخش فیلم اعتراف آنها با زمزمههای اخیر درباره فیلترینگ اینستاگرام مرتبط باشد.
محمد مصدق، معاون اول دادستان کل روز چهارشنبه به خبرگزاری فارس گفته بود که به دلیل دریافت شکایتهای متعدد از کلاهبرداری متعدد عدهای تحت عنوان سلبریتی از مردم به بهانه جمع آوری کمک برای افراد بی بضاعت فیلترینگ اینستاگرام در دستور کار قرار گرفته و معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور به صورت جدی پیگیر این موضوع شده است.
اما محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در یک پیام توئیتری به این اظهار نظر مقام قضائی واکنش نشان داد و آن را تلاشی برای انحراف افکار عمومی قلمداد کرد.
آذری جهرمی در صفحه توئیتر خود نوشته است: «موضوع پیگیری برخی برای فیلتر سرویسهای مختلف اینترنتی تازگی ندارد. رفع فیلتر توئیتر در صف انتظار جلسه کارگروه تعیین مصادیق قرار دارد. آن چه تازگی دارد طرح یک موضوع قدیمی توسط برخی رسانهها برای انحراف افکار عمومی از مطالبهگری شفاف سازی سوءاستفادهکنندگان ارزی اخیر است.»
با این حال انتقادها از اینستاگرام در روزهای اخیر بالا گرفته است امروز سردار جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور به قابلیتهای جدید اینستاگرام اشاره کرد و گفت: «رباتهای طراحی شده توسط اینستاگرام وقتی شما عکس مربوط به یک باشگاه ورزشی را چک میکنید، آنها متوجه میشوند که شما علاقهمند به آن باشگاه هستید، پس اخباری را به شما میدهند که به آن مرتبط است، این یعنی افراد را به صورت هوشمندانه شناسایی میکند و تلاش دارد هنجار ذهنی شما را همانطور که میخواهد، طراحی کند و ساختار فکری شما را شکل میدهد.»
او که سخنانش چندی پیش درباره "ابر دزدی" جنجالی شده بود، افزود: «اینستاگرام در حوزه سیاسی افراد را به اشخاص همسو مرتبط میکند و گروههای ضدانقلاب در خارج از کشور، از منافقین گرفته تا صهیونیستها و اعراب از این ابزار استفاده میکنند، به دلیل ویژگیهای فضای سایبری باید بدانید هر صفحهای نشاندهنده این نیست که یک انسان واقعی پشت آن است، آنها به واسطه این ابزار تلاش میکنند فکر مردم و مسئولان را کنترل کنند.»