چرا ترامپ از ناتو خشمگین است؟

فرارو - همزمان با نزدیک شدن موعد نشست کشور‌های عضو پیمان ناتو در هفته آینده، تنش‌ها بین آمریکا و متحدانش در اروپا به دلیل مواضع جنجالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، بالا گرفته است.

سران ناتو این هفته در روز‌های ۱۱ و ۱۲ ژوئیه (۲۱ و ۲۲ تیر) برای افزایش وحدت و قدرت دفاعی و بازدارندگی این ائتلاف در بروکسل گرد هم می‌آیند.

ترامپ در نامه‌ای به برخی رهبران جهان از جمله آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، و نیز رهبران بلژیک و نروژ خواستار افزایش بودجه نظامی آن‌ها شد. او از مرکل به دلیل کم بودن میزان مشارکت کشورش در تامین بودجه نظامی ناتو انتقاد کرده و اعلام کرد: کشور‌های دیگر عضو ناتو نیز برنامه‌ای برای افزایش بودجه‌های نظامی ندارند و آلمان را به عنوان الگوی خود می‌بینند که این کشور نیز تعهدات مالی خود را رعایت نمی‌کند.

او ماه قبل هم در اجلاس سران گروه هفت در کانادا گفته بود: ناتو به اندازه پیمان نفتا بد است. ترامپ در کمپین انتخاباتی خود ناتو را سازمانی «منسوخ» خوانده و مدعی شده بود که این ائتلاف به اندازه کافی بر موضوع مبارزه با تروریسم تمرکز نداشته است.

ترامپ پیش از ترک کاخ سفید به مقصد اروپا برای شرکت در نشست ناتو و پس از آن، سفر به انگلیس و فنلاند که در آن با ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه دیدار خواهد کرد، گفت: رفتار ناتو با ما منصفانه نبوده است. ما هزینه بسیار زیادی پرداخت کرده‌ایم و آنان خیلی کم هزینه کرده‌اند.

ترامپ حالا به نشست خود با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه امیدوار است. برخی کارشناسان معتقدند که وی ممکن است در مقایسه با ایجاد اتحاد بیشتر و تقویت ناتو، امید بیشتری به نتایج مثبت در نشست با پوتین داشته باشد.

روزنامه آمریکایی شیکاگو تریبیون در این زمینه نوشت: ترامپ ممکن است به عنوان رهبر یک ناتوی قوی و متحد وارد مذاکره با پوتین در هلسینکی شود و ازموضع قدرت با رئیس جمهوری روسیه مواجه شود. وی در عین حال می‌تواند یک ناتوی عمیقا دچار اختلاف را در بروکسل ترک کند و از موضع ضعف به دیدار رئیس جمهوری روسیه برود و اکنون انتخاب با رئیس جمهور آمریکا است که کدام یک را برگزیند.

به گزارش اشپیگل، بدترین سناریویی که اروپا پیش بینی کرده است ترامپ را درگیر ماده ۵ پیمان ناتو می‌کند. این ماده می‌گوید که حمله‌ای مسلحانه علیه یک یا چند عضو از آن‌ها در اروپا و آمریکای شمالی، به معنای حمله‌ای علیه تمامی آن‌ها تلقی خواهد شد. از زمان انتخابات ترامپ این مساله در برابر مرکز فرماندهی ناتو قرار دارد. در این صورت اروپا باید از خودش، از جمله از بازدارندگی هسته‌ای‌اش، محفاظت کند.

با این حال اگر این اجلاس پایانی فاجعه‌آمیز داشته باشد ژنرال جنز استولنبرگ دبیر کل ناتو مقصر نخواهد بود. این نروژی طرح جزئیات دقیق تر، ملاقات با پایتخت‌های همه متحدان ناتو و فراهم کردن پیش‌نویس اسناد را داده است. البته تمرکز بر روی دو درصد هزینه‌های دفاعی است.

گذشته از این‌ها این اتحاد می‌خواهد بر سر افزایش تعداد نیرو‌های نظامی در اروپای شرقی به طور سریع و کارآمدتر به توافق برسد. رهبران نیز می‌خواهند درباره آمادگی ناتو به توافق برسند به طوری که تا سال ۲۰۲۰ کشور‌های عضو ناتو بتوانند ۳۰ گردان، ۳۰ ناو و ۳۰ گردان هوایی را به گونه‌ای آماده کنند که بتوان ظرف ۳۰ روز یا کمتر آن‌ها را جابه‌جا و در محل مورد نظر مستقر کنند.

اما به خاطر بعضی مسائل که محل نزاع واقع شده، استولتنبرگ معتقد است همه این‌ها احتمالا با شکست رو به رو خواهند شد.

دبیر کل ناتو، نیروهایش را برای انواع سناریو‌های منفی آموزش داده است. از جمله این سناریو‌ها خروج زودهنگام ترامپ است. این کار مشابه کاری است که او در اجلاس سران G-۷ در کانادا انجام داده است. همچنین سخنرانی خشمگینانه رئیس جمهور آمریکا یا یک اعلامیه برای خروج از اتحاد آتلانتیک از دیگر سناریو‌های منفی است که او نیروهایش را برای آن آماده می‌کند.

با این حال، هم اکنون سناریوی خروج آمریکا از پیمان ناتو، احتمال کمتری دارد. ترامپ که سابقا هزینه‌های کشورش برای ناتو را در مقایسه با بودجه نظامی سایر کشورهای عضو این پیمان ، "غیرمنصفانه" خوانده، از دیگر اعضای درخواست کرده که به تعهدات مالی‌شان در ناتو پایبند باشند. طبق اسناد ناتو، کشورهای عضو، بایستی دو درصد تولید ناخالص داخلی را به هزینه‌های دفاعی اختصاص دهند، اما به جز چند کشور، اغلب اعضای ناتو، به این اندازه هزینه نمی‌کنند. از دیدگاه ترامپ، این امر باعث شده آمریکا بیش از تعهداتش در ناتو هزینه کند.

شاید دلیل عصبانیت ترامپ از اعضای ناتو، و مشخصا آلمان، این باشد که این اعضا، بخصوص آلمان، با اینکه از رونق اقتصادی برخوردار هستند، اما دو درصد تولید ناخالص داخلی خود را به ناتو اختصاص نمی‌دهند.