ایران و آمریکا در انتظار توازن وحشت!

فرارو- یک تحلیلگر مسائل آمریکا گفت: «اگر ایالات متحده همچنان امید دارد که ایران زیر فشار در نهایت تن به مذاکره خواهد داد نه تنها شرایط میان دو کشور بهتر نخواهد شد بلکه میزان تنش نیز افزایش پیدا خواهد کرد. زیرا تجربه چهل ساله اخیر نشان می‌دهد در شرایطی که ماهیت نظام جمهوری اسلامی تهدید می‌شود، بسیار بعید است که مقامات کشوری حاضر شوند وارد مذاکره با ایالات متحده شوند. ایران و آمریکا فقط زمانی وارد مذاکره خواهند شد که ادامه این روند برای هر دو کشور نگران کننده باشد و هر دو در یک شرایط همسان و متوازن قرار بگیرند. اگر به مذاکرات برجام هم نگاه کنید می‌بینید دو طرف زمانی وارد مذاکره شدند که تا آستانه تهدید کامل پیش رفتند و آمریکا به این نتیجه رسید که ادامه آن روند ممکن است منجر به ساخت بمب هسته‌ای توسط ایران شود و جمهوری اسلامی هم به این نتیجه رسید که ادامه آن وضعیت اقتصاد کشور را نابود خواهد کرد.»

امیرعلی ابوالفتح تحلیلگر مسائل بین‌الملل طی گفتگو با فرارو در خصوص چشم انداز تنش میان ایران ایالات متحده عنوان کرد: «ماجرای ایران و آمریکا تا حدود زیادی پیچیده‌تر از قبل شده است و به همین دلیل به راحتی نمی‌توان پیشبینی کرد که در آینده چه اتفاقی میان ما و آن‌ها رخ می‌دهد. اما آنچه که می‌توان با قطعیت گفت: این است که ایالات متحده آمریکا پیش از خروج از برجام، تصمیم گرفت که از مذاکرات با ایران خارج شود. زیرا همانطور که در جریان هستید در آن دوره مذاکرات میان ایران و ۱+۵ در جریان بود و نشست‌های بسیاری برگزار می‌شد و آمریکا هم یکی از کشور‌های طرف مذاکره بود؛ بنابراین ارتباط میان دو کشور تا حدودی برقرار بود تا اینکه کاخ سفید تصمیم گرفت نه تنها از برجام خارج شود بلکه امکان گفتگو با ایران را قطع کند؛ لذا اگر آمریکا دوباره تصمیم بگیرد که به چارچوب برجام برگردد، امکان مذاکره میان دو کشور مجددا فراهم خواهد شد.»

وی افزود: «اما با توجه به رویکردی که ایالات متحده در پیش گرفته است و تحریم‌ها نیز از ۱۳ آبان اجرایی شد و صحبت‌های بسیار تندی که مقامات آمریکایی از جمله جان بولتون انجام می‌دهند که مثلا می‌گویند تصمیم داریم انقدر فشار بر جمهوری اسلامی را افزایش دهیم که صدا خرد شدن استخوان‌های ایرانیان را بشنویم؛ اصلا امیدی به کاهش میزان تنش میان دو کشور وجود ندارد، مگر اینکه دو طرف به توازن برسند. این توازن نوعی توازن وحشت است. یعنی ایران و آمریکا هر دو به نقطه‌ای برسند که متوجه شوند شرایط به گونه‌ای است که ادامه این روند برای هر دو کشور خطرناک است. در چنین حالتی امکان رسیدن به یک درک مشترک فراهم خواهد بود و ایران و آمریکا وارد مذاکره خواهند شد.»

او ادامه داد: «اما اگر ایالات متحده همچنان امید دارد که ایران زیر فشار است و در نهایت تن به مذاکره خواهد داد نه تنها شرایط میان دو کشور بهتر نخواهد شد بلکه میزان تنش نیز افزایش پیدا خواهد کرد. زیرا تجربه چهل ساله اخیر نشان می‌دهد در شرایطی که ماهیت نظام جمهوری اسلامی تهدید می‌شود، بسیار بعید است که مقامات کشوری حاضر شوند وارد مذاکره با ایالات متحده شوند. ایران و آمریکا فقط زمانی وارد مذاکره خواهند شد که ادامه این روند برای هر دو کشور نگران کننده باشد و هر دو در یک شرایط همسان و متوازن قرار بگیرند. اگر به مذاکرات برجام هم نگاه کنید می‌بینید دو طرف زمانی وارد مذاکره شدند که تا آستانه تهدید کامل پیش رفتند و آمریکا به این نتیجه رسید که ادامه آن روند ممکن است منجر به ساخت بمب هسته‌ای توسط ایران شود و جمهوری اسلامی هم به این نتیجه رسید که ادامه آن وضعیت اقتصاد کشور را نابود خواهد کرد.»

ابوالفتح تصریح کرد: «بنابراین من فکر نمی‌کنم به این زودی‌ها تحولی در رابطه میان ایران و آمریکا ایجاد شود. زیرا الان کاخ سفید فکر می‌کند که دست بالا را دارد و از طریق تهدید می‌توانند مذاکره را به ایران تحمیل کنند. ضمن اینکه با توجه به محتوای پیام ویدئویی اخیر آقای ظریف هم مشخص شد که چنین تصمیمی در میان مقامات کشور وجود ندارد و هیچ کس در هیچ سطح و مقامی فعلا قصد مذاکره با آمریکا زیر تهدید و تحقیر را ندارد. ولی اگر ایالات متحده رویکرد خود را تغییر دهند و دست از این تهدید‌های مداوم بردارند، امکان ایجاد آن درک مشترک که لازمه مذاکره است، فراهم می‌شود و هر دو طرف حاضر خواهند بود پای میز مذاکره بنشینند.»

این تحلیلگر مسائل آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا به طور کلی ایران پتانسیل ان را دارد که بتواند آمریکا را مجبور به کوتاه آمدن از موضع خود کند، اظهار کرد: «موضوع این است که باید دید آیا واقعا آمریکایی‌ها با اعمال و افزایش فشار به نتیجه دلخواه خود خواهند رسید یا خیر؟ واقعیت این است که برخلاف آنچه آقای ترامپ علیه آقای اوباما مطرح می‌کند، اگر به سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ برگردیم می‌بینیم که در آن دوره دولت مستقر به همین اندازه یا حتی بیشتر ایران را تحت فشار قرار داده بود. زیرا در دوره قطعنامه شورای امنیت را داشتند و اروپایی‌ها هم تمام کمال از تحریم‌ها علیه ایران حمایت می‌کردند. با این وضعیت، اما به نقطه‌ای رسیدن که امکان ادامه فشار به ایران وجود نداشت. زیرا به طور کلی ایران ابزار‌هایی در اختیار دارد که می‌تواند از جهاتی اعمال فشار کند. در ان دوره ماجرای دسترسی ایران به بمب هسته‌ای بود‍‍ و حالا می‌تواند به شرق مختلف باشد.»

او تاکید کرد: «الان امریکا هم به خوبی از ماجرا اطلاع دارد و به همین دلیل است که هشت کشور را از تحریم‌های نفتی ایران معاف کرد. زیرا به خوبی می‌دانند که اعمال فشار بیشتر به ایران می‌تواند بازار انرژی را تا حدود زیادی تحت تاثیر قرار دهند و این یکی از نقاط قوت ایران است که می‌توانیم با استفاده از ان آمریکا را تحت فشار قرار دهیم. البته صرفا انرژی تنها ابزار ایران نیست. ایران می‌تواند در حوزه موشکی و مسائل خاورمیانه هم اعمال فشار کند؛ بنابراین نباید فکر کرد که دست ایران خالی است و در موضع ضعف قطعی قرار دارد. این ابزار‌هایی که در اختیار ایران است می‌تواند همان توازن وحشت را فراهم کند. ولی اینکه الان مقامات کاخ سفید فکر کنند که با اعمال فشار بیشتر می‌توانند به هدف خود برسند به نظر من درست نیست و نتیجه خاصی در بر نخواهد داشت.»

وی تصریح کرد: «صحبت مقامات ایرانی هم الان همین است. آن‌ها معتقدند که اگر آمریکا مجددا به برجام برگردد با توجه به اینکه مذاکره بخشی از این توافق هسته‌ای بود در گذشته هم نشست‌هایی در سطوح مختلف انجام می‌شد؛ بنابراین اگر آمریکایی‌ها حاضر شوند دوباره به برجام برگردند، قطعا مذاکره میان ایران و ایالات متحده انجام خواهد شد. البته ممکن است مذاکرات منطقه‌ای یا موشکی شکل نگیرد، اما قطعا مذاکرات هسته‌ای انجام خواهد شد. به همین دلیل است که می‌بینیم مثلا آقای روحانی یا ظریف اعلام می‌کنند که آمریکا به برجام برگردد تا مذاکره انجام شود. اگر آمریکا این کار را انجام دهد بعید نیست در حوزه‌های دیگر هم با یکدیگر مذاکره کنند، اما در شرایطی که آمریکا می‌خواهد از موضع بالا رفتار کند و به ایران فشار وارد کند، قطعا مذاکره‌ای صورت نخواهد گرفت.»