فرارو- خودتان را جای یک کنکوری بگذارید که زمین و زمان به او چشم دوخته‌اند تا ببینند کدام دانشگاه و چه رشته‌ای قبول می‌شود. آن موقع است که به اهمیت صندلی دانشگاه پی می‌برید. حتی ترس جواب دادن به سوال‌های فامیل و دوست و آشنا که در مورد رتبه کنکور می‌پرسند هم برای خودش یک عامل برای تلاش کردن به حساب می‌آید، اما همه چیز به تلاش شما بستگی ندارد. بخواهید یا نخواهید باید یک هزینه حداقلی برای موفقیت در کنکور کنار بگذارید. ممکن است این هزینه نهایتا تا یک میلیون تومان باشد، اما اگر بخواهید دست به جیب شوید، راه برای پول خرج کردن زیاد است؛ از مشاوره‌های خصوصی گرفته، تا اردو‌های مطالعاتی و پانسیون‌های VIP کنکور. در این گزارش سراغ هزینه‌های اصلی کنکور رفته‌ایم. شاید بتوانید دور خیلی از آن‌ها خط بکشید و حتی سراغشان هم نروید، اما گفتگو با یک مشاور کنکور و یک رتبه سه رقمی نشان می‌دهد نمی‌توان همه این هزینه‌ها را نادیده گرفت و بدون آن‌ها نمی‌توانید انتظار رتبه خوبی در کنکور کارشناسی داشته باشید.
شرکت در آزمون آزمایشی؛ یک میلیون تومان
اولین هزینه‌ای که سراغتان می‌آید هزینه شرکت در آزمون‌های آزمایشی است. خیلی از مدارس، هزینه‌های شرکت در آزمون آزمایشی و خرید بعضی از کتاب‌های کنکور را روی شهریه حساب می‌کنند و خودشان دانش‌آموزان را به صورت گروهی در آزمون‌های آزمایشی ثبت‌نام می‌کنند تا این وسط بتوانند تخفیف خرید گروهی هم از موسسه‌های کنکور بگیرند. بقیه دانش‌آموزان اگر بخواهند در آزمون‌های کنکور شرکت کنند، چاره‌ای جز ثبت‌نام تکی و پرداخت هزینه ندارند. هزینه آزمون‌های آزمایشی موسسه‌هایی مثل قلمچی، گاج، گزینه دو و ... عموما در رنج ۵۰ هزار تومان برای هر آزمون است. این موسسه‌ها هر کدام پکیج خاص خودشان را دارند و عموما در طول سال حدود ۲۰ آزمون آزمایشی برای آمادگی کنکور برگزار می‌کنند و اگر کسی بخواهد پکیج کامل آزمون‌ها را خریداری کند، باید حداقل یک میلیون تومان هزینه کنار بگذارد. اگر می‌خواهید سراغ موسسه‌های کنکور برای ثبت‌نام در آزمون‌های آزمایشی بروید باید به دو نکته توجه کنید، اول جامعه آماری موسسه‌ها است که هر چه تعداد دانش‌آموزان شرکت‌کننده در آزمون‌های آزمایشی بیشتر باشد، نتایج آن به واقعیت نزدیک‌تر خواهد بود. از طرف دیگر باید به سطح سوالات توجه کنید. بعضی از موسسه‌ها نمک غذا را به حدی زیاد می‌کنند که به کلی شور می‌شود. توجه داشته باشید که سخت بودن سوال‌ها دلیلی بر خوب بودن آزمون آزمایشی نیست. برای اینکه یک موسسه خوب برای آزمون آزمایشی انتخاب کنید، باید ببینید سوالات آزمون‌ها تا چه حد به سوالات کنکور نزدیک‌تر است.
هزینه خرید کتاب‌های کنکور؛ حداقل ۸۰۰ هزار تومان
بعضی از مشاوران کنکور، در کنار آزمون‌های آزمایشی، کنکوری‌ها را به خرید کتاب‌های تست و درسنامه ترغیب می‌کنند. کتاب‌های میکروطبقه‌بندی جامع موسسه گاج در بازار حدود ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان قیمت دارد. البته قیمت کتاب‌های جامع دروس تخصصی به حدود ۱۳۰ هزار تومان برای هر جلد می‌رسد. کتاب‌های کنکور گاج بعضا با تخفیف ۵۰ درصدی فروخته می‌شوند. کتاب‌های کنکور موسسه قلمچی عموما در بازه ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان قیمت دارند. کتاب‌های کنکور این موسسه با عنوان کتاب‌های آبی فروخته می‌شوند. انتشارات مبتکران کتاب‌های جمع‌بندی دروس پایه برای کنکور را با قیمت حدود ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان می‌فروشد. البته کتاب‌های جامع کنکور که با عنوان هفت‌خوان منتشر می‌شوند تا ۱۰۰ هزار تومان قیمت دارند. همچنین کتاب‌های سری مرشد مبتکران برای جمع‌بندی دروس پایه حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان و کتاب‌های جامع کنکور مرشد تا ۱۰۰ هزار تومان قیمت دارند. باید توجه داشته باشید که کتاب‌های مبتکران عموما با ۲۰ درصد تخفیف پشت جلد عرضه می‌شوند. انتشارات خیلی‌سبز کتاب‌های جامع کنکور را بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ هزار تومان در دروس مختلف قیمت‌گذاری کرده و اگر کتاب‌ها را از خود موسسه تهیه کنید به شما ۲۰ درصد تخفیف تعلق می‌گیرد. بقیه موسسه‌هایی که کتاب تست و آموزش کنکور منتشر می‌کنند هم تقریبا همین بازه قیمت را برای کتاب‌هایشان در نظر می‌گیرند. با این تفاسیر اگر بخواهید یک مجموع کامل کتاب‌های کنکور، شامل کتاب‌های جامع ریاضیات و حسابان، شیمی، فیزیک و زیست کنکور با قیمت میانگین هر جلد ۱۱۰ هزار تومان و کتاب‌های جامع عربی، فارسی، دین و زندگی و زبان کنکور با قیمت میانگین هر جلد ۹۰ هزار تومان بخرید، باید تقریبا رقمی حدود ۸۰۰ هزار تومان برای خرید کتاب‌های کنکور هزینه کنید. تازه این حداقل هزینه‌ای است که باید برای خرید کتاب‌های کنکور در نظر داشته باشید، چراکه ممکن است در یک سری دروس نیاز به خرید درسنامه در کنار کتاب‌های تست داشته باشید. کتاب‌های جامع کنکور سال‌های گذاشته هم ممکن است به خرج‌های خرید کتاب کنکور اضافه کند.
هزینه کلاس و معلم خصوصی؛ ۵۰۰ هزار تومان برای هر جلسه
خیلی‌ها به کلاس خصوصی اعتقادی ندارند، اما بعضا دیده می‌شود مشاوران کنکور تاکید زیادی روی کلاس‌های خصوصی دارند تا شاید بتوانند دانش‌آموز را تا صندلی دانشگاه همراهی کنند. هزینه کلاس‌های خصوصی متفاوت است، اما باید حداقل ۲۰۰ هزار تومان برای هر جلسه کلاس خصوصی را در نظر داشته باشید. البته این در صورتی است که بخواهید به معلم‌های حرفه‌ای اعتماد کنید. هر چه هزینه بالاتر، کیفیت تدریس بیشتر. شاید فکر کنید معلم همان معلم است، اما باید بگویم معلم‌ها در کلاس خصوصی آنطور که خودشان می‌گویند، زمین تا آسمان با کلاس‌های مدرسه تفاوت دارند. اگر سکان شهرستان باشید ممکن است هزینه‌تان چند برابر شود. یکی از معلم‌های کنکور می‌گوید برای کلاس خصوصی یکی از دانش‌آموزان ساکن شهرستان، مبلغ دو میلیون تومان حق‌التدریس می‌گیرد، آن هم فقط برای یک روز! تازه خرج رفت و آمد و خرید بلیت هواپیما هم بر عهده مشتری است. آنطور که او می‌گوید هزینه‌های کلاس خصوصی به صورت نرمال بین معلم‌های تاپ کنکور رقمی حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان برای هر جلسه کلاس خصوصی است.
هزینه‌های مشاوره کنکور؛ سه میلیون تومان
موسسه‌های کنکور در کنار آزمون‌های آزمایشی، مشاوره‌های تلفنی برای داوطلبان در نظر می‌گیرند، اما هیچ چیز جای مشاوره خصوصی را نمی‌گیرد. آنطور که یکی از مشاوران کنکور می‌گوید، هزینه یک سال مشاوره کنکور دست کم دو میلیون و ۵۰۰ هزار تا سه میلیون تومان است. این تازه کف قیمت است و مشاور‌های معروف کنکور برای یک سال مشاوره کامل ممکن است تا هفت یا هشت میلیون تومان حق مشاوره بگیرند.
کلاس‌های آنلاین؛ دوره کامل، یک میلیون تومان
مورد جدیدی که در بازار کسب و کار کنکور سر و کله‌اش پیدا شده، کلاس‌های آنلاین است. فکرش را بکنید، در خانه نشسته‌اید و معلم به صورت اینترنتی برایتان درس می‌دهد و شما سوالاتتان را به صورت آنلاین از استاد می‌پرسید. هزینه شرکت در این کلاس‌ها که حدود ۴۰ جلسه را شامل می‌شوند، برای دروس عمومی حدود ۷۰۰ هزار تومان و برای دروس اختصاصی یک میلیون تومان است.
توصیه‌های یک مشاور موسسه‌های کنکور
یکی از مشاوران باتجربه کنکور از کسانی گله می‌کند که تحصیل در دانشگاه‌ها را کاملا بی‌فایده می‌دانند و می‌گویند با قبول شدن در دانشگاه به هیچ‌جایی نمی‌رسید. او می‌گوید شاید کنکور کلید موفقیت قطعی به حساب نیاید، اما آیا شما راه‌های بهتری برای موفقیت سراغ دارید؟ برای همین بهتر است الکی سر خودمان را درد نیاوریم و به همین کنکور و مافیایی که پشت آن است رضایت دهیم. این مشاور کنکور قبول دارد موسسه‌ها و آموزشگاه‌ها از ترفند‌هایی برای کسب درآمد بیشتر استفاده می‌کنند، اما او قبول شدن در کنکور بدون استفاده از کتاب‌ها و آزمون‌های آزمایشی را عملا غیرممکن می‌داند. او می‌گوید اگر کسی بخواهد به کلی بی‌خیال کلاس‌ها و آزمون‌های کنکور شود، در بهترین شرایط می‌تواند انتظار رتبه پنج هزار از کنکور داشته باشد. از او درباره کلاس‌های خصوصی می‌پرسیم، او می‌گوید شاید به نظر همان معلم‌های مدرسه، کلاس خصوصی برگزار می‌کنند، اما سطح کلاس‌های مدرسه با کلاس‌های خصوصی زمین تا آسمان متفاوت است. همچنین معلم‌ها برای تدریس در مدارس غیرانتفاعی، خیلی بیشتر از مدارس دولتی انرژی می‌گذارند. این مشاور کنکور می‌گوید بالا رفتن هزینه‌ها باعث شده خیلی از خانواده‌ها، تحصیل فرزندشان را به اولویت‌های پایین‌تر منتقل کنند. برای همین خیلی از معلم‌ها تا جایی که بتوانند با دانش‌آموزان از نظر مالی راه می‌آیند.
توصیه‌های یک رتبه سه رقمی کنکور
رتبه من در کنکور ریاضی سال ۹۳ سه رقمی شد؛ دقیقش می‌شود ۴۶۹. هر کس در این سه چهار سال از ماجرا خبردار می‌شود، بلافاصله می‌پرسد برای رسیدن به چنین رتبه‌ای کدام کلاس کنکور را انتخاب کرده بودم. جوابم به همه‌شان این است که من حتی یک ساعت هم سر کلاسی به جز کلاس‌های مدرسه ننشستم. یا مثلا می‌پرسند: «معلم خصوصی خوب سراغ داری؟» و من جوابی برای این سوال ندارم، چون حتی در مورد آن تحقیق هم نکردم.
موسسه‌هایی هستند که کمترین هزینه‌ای برای طراحی سوال نمی‌کنند و کلی پول هنگفت به ازای برگزاری آزمون‌های آزمایشی از کنکوری‌ها می‌گیرند. آزمون‌هایی که شاید از نظر سطح دشواری سوالات شباهتی به کنکور نداشته باشد، اما کارنامه‌ای پر از آمار و ارقام و شبیه‌سازی‌های گوناگون و عجیب و غریب و البته در بسیاری موارد ناکارآمد ارائه می‌کنند تا سطح خودشان را بالاتر از چیزی که هست نشان دهند، اما در حقیقت آن‌ها همان محتویات سوالات کتاب تست‌شان را در آزمون‌ها تکرار می‌کنند تا کسانی که از کتاب‌های خودشان استفاده می‌کنند نتیجه بهتری گرفته و نسبت به خرید کتاب‌ها بیشتر ترغیب شوند. در حالی که با این کار از مسیر اصلی کنکور منحرف شده‌اند. حتی بعضی از کتاب‌ها و موسسه‌های کنکور به حدی سطح درسنامه‌هایشان را بالا می‌برند که دیگر تفاوتی بین کتاب‌های کنکور و کتاب‌ها دانشگاهی احساس نمی‌شود. در حالی که اصلا لازم نیست یک کنکوری مباحث تخصصی رشته‌ها را یاد بگیرد، اما از آنجایی که این شگرد به خوبی می‌تواند کنکوری‌ها را گول بزنند و سطح آموزشی کتاب‌ها را عالی جلوه کند، به شکل عجیبی بین موسسه‌های کنکور رواج پیدا کرده. از طرفی همین موسسات در کلاس‌های خصوصی و غیرخصوصی فوق برنامه‌شان بعضا سوالات آزمون‌های آزمایشی خودشان را تمرین می‌کنند تا دانش‌آموزانی که در این کلاس‌ها شرکت کرده‌اند نتیجه بهتری در آزمون‌های آزمایشی بگیرند و به اشتباه احساس کنند که با شرکت در این کلاس‌ها پیشرفت علمی قابل توجهی کرده‌اند. در حالی که همه این شگرد‌ها طعمه‌هایی هستند برای بچه‌ها و خانواده‌های دلنگرانشان. برای همین من به شخصه توصیه می‌کنم حتی یک ریال برای کلاس‌های خصوصی هزینه نکنید. همچنین شاید استفاده از کتاب‌های تست و آزمون‌های آزمایشی برای موفقیت در کنکور لازم باشد، اما اعتماد کامل به نتایج آن‌ها اشتباه محض است.
الان کسی که چندتا کتاب کمک اموزشی دهم یازدهم داره و دوازهمو نداره سال به سال خوبه یا جامع و از لحاظ هزینم بصرفه باشه کدومه؟