ماجرای جنجالی حذف انحصار زبان انگلیسی در مدارس چیست؟

فرارو- ۲۱ روز پیش طرحی یک فوریتی با عنوان «رفع انحصار زبان انگلیسی در نظام آموزشی» با امضای ۵۷ نماینده مجلس اعلام وصول شد که نیامده صدای کارشناسان آموزش و دبیران زبان انگلیسی را درآورد. این طرح در حالی توسط مجلس تدوین شده که وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده که در جریان متن این طرح نیست.

به گزارش فرارو، در صورت تصویب این طرح در مجلس، آموزش و پرورش مکلف است که آموزش‌های زبان‌های موضوعی این قانون و زبان انگلیسی را صرفاً از طریق آموزشگاه‌های آزاد تحت نظارت وزارت آموزش وپرورش برای دانش‌آموزان مقطع دبیرستان ارائه کند. در مناطق دور افتاده و محروم هم که امکان برقراری آموزشگاه‌های آزاد سخت است، با همکاری یکی از دانشگاه‌های مجری با اعطای بورسیه به ۶۰ درصد جامعه آماری دبیرستانی‌ها، این آموزش صورت پذیرد.

نمایندگان مجلس در ابتدای این طرح به دلایل توجیه‌ای خود اشاره کرده وگفته اند: «علت تدوین این طرح، اجباری بودن زبان انگلیسی در مدارس و عدم نیاز برخی رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش به یادگیری این زبان بوده است و تعدادی از دانش آموزان نیز علاقه‌ای به تحصیل در دانشگاه ندارند و اجبار در یادگیری زبان انگلیسی می‌تواند در ضعف تحصیل آن‌ها تاثیر گذار باشد.»

اما عادل برکم کارشناس آموزشی بر این باور است که این طرح مجلس عدالت آموزشی را زیر سؤال می‌برد و نمایندگان مردم باید در این باره بیشتر توضیح دهند، برکم به روزنامه ایران می‌گوید: «سپردن آموزش تمامی زبان‌ها به آموزشگاه‌ها هم موجب رشد دوباره مافیای آموزشگاه‌ها می‌شود و هم دانش‌آموزان کارودانش و فنی وحرفه‌ای در یاد گرفتن اصطلاحات تخصصی رشته خود دچار مشکل می‌شوند. از طرفی دبیران فعلی زبان انگلیسی یا باید جذب آموزشگاه‌های آزاد شوند، یا در پست‌های اداری مشغول شوند، یا مجدداً در رشته دیگری تحصیل کنند. به نظر می‌رسد که قانون باید در این مورد شفاف باشد.»

سید آیت الله رزمجو استاد تمام دانشگاه شیراز و متخصص آموزش و برنامه ریزی زبان انگلیسی در واکنش به ارائه طرح رفع انحصار زبان انگلیسی در مجلس می‌گوید: «متولیان امر زبان انگلیسی باید هوشیار باشند چرا که اگر زبان انگلیسی از برنامه رسمی کشور حذف شود دیگر مردم ضرورتی احساس نمی‌کنند که فرزندان خود را برای یادگیری زبان به آموزشگاه‌ها و کانون‌های زبان بفرستند.»

انتقاد‌ها به طرح رفع انحصار زبان انگلیسی در نظام آموزشی تا آنجا بالا گرفت که بسیاری از نمایندگان مجلس در پی فشار افکار عمومی بدون اشاره به بند‌های این طرح پاسخ‌ هایی داده اند. نگهبان سلامی نایب رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به کلی طرح را رد می‌کند و می‌گوید: «دغدغه‌ای برای همکاران من ایجاد شده بود باید یادآوری کنم که به هیچ عنوان موافق حذف زبان انگلیسی از مدارس نیستم. مطمئن باشید چنین طرحی اجرایی نخواهد شد. با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۵ آموزش سایر زبان‌ها به صورت اختیاری در مدارس را مفید می‌دانم.»

مقصودی عضو فراکسیون فرهنگیان مجلس و از امضاکنندگان این طرح، همچنان بر اجرای این طرح تاکید دارد و می‌گوید: «طرح حذف انحصاری شدن زبان انگلیسی یک ایده بوده است که مخالفان و منتقدان تفاسیر متعددی از آن برداشت کرده اند؛ یکی از اهداف این طرح هدفمند کردن تدریس درس زبان انگلیسی در مدارس است؛ متاسفانه امروز با دانش آموختگان و فارغ التحصیلان دانشگاهی روبرو هستیم که بعد از کلی آموزش در به کارگیری زبان انگلیسی بسیار با مشکل مواجه هستند.»

حجت الاسلام آزادی خواه عضو کمیسیون فرهنگی مجلس که از امضاکنندگان طرح است و در حمایت از رفع انحصار زبان انگلیسی می‌گوید:«به عنوان یکی از افرادی که این طرح را طراحی کردند معتقدم آینده جوانان کشور تنها با انحصار آموزش زبان انگلیسی شکل نمی‌گیرد و باید با کشور‌های مختلف ارتباط داشته باشیم درست است که زبان بین‌المللی انگلیسی است، اما زبان‌های دیگری همچون زبان فرانسه، روس، ترکی و نظایر آن را هم داریم که می‌تواند در تعامل با کشور‌های دارای این زبان تأثیرگذار باشد.»

عجیب ترین واکنش در میان نمایندگان را حجت‌الاسلام حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون حقوقی مجلس به خود اختصاص داد . وی با اشاره به اینکه اکثر جاسوسان پس از انقلاب انگلیسی زبان بوده اند ، گفت: «امروز اندیشمندان جهان یا ترک‌اند یا عرب‌اند و یا آلمانی ، چرا ما نباید این زبان ها را یاد بگیریم .ما برعکس دیگر نماینده ها معتقد نیستیم انگلیسی زبان علمی دنیا است.»

نمایندگان مجلس در ابتدای دلایل توجیهی خود برای ارائه طرح پیشنهادی، به بخش‌های تقطیع شده از سخنان مقام معظم رهبری استناد کرده اند، ایشان در دیدار با فرهنگیان و معلمان در اردیبهشت سال ۹۵ می‌گویند: «من همین‌جا این حرفی را که گاهی هم گفته‌ام به مسئولین آموزش و پرورش [تکرار می‌کنم]؛ شاید به مسئولین محترم فعلی نگفته باشم، امّا قبل‌ها مکرّر گفته‌ام؛ این اصرار بر ترویج زبان انگلیسی در کشور ما یک کار ناسالم است. بله، زبان خارجی را باید بلد بود، امّا زبان خارجی که فقط انگلیسی نیست، زبان علم که فقط انگلیسی نیست. چرا زبان‌های دیگر را در مدارس به‌عنوان درس زبان معیّن نمیکنند؟ چه اصراری است.»

البته این بخشی از سخنان رهبر انقلاب است، ایشان ادامه می‌دهند: «این عقلائی است؟ من نمیفهمم! این را داخل پرانتز گفتم، برای اینکه همه بدانند، توجّه کنند. [البتّه]نمیگویم که فردا برویم زبان انگلیسی را در مدارس تعطیل کنیم؛ نه، حرف من این نیست؛ حرف این است که بدانیم چه‌کار داریم میکنیم؛ بدانیم طرف میخواهد چگونه نسلی در این کشور پرورش بیابد، و با چه خصوصیّاتی.»

یک کاربر در صفحه توییتر خود با انتقاد از پیشنهاد آموزش زبان‌های مختلف و رفع انحصار زبان انگلیسی، نوشت: «در چین از سوم دبستان آموزش زبان انگلیسی را شروع می‌کنند در ایران می‌خواهند آن را حذف کنند.»

یک کاربر دیگر در توییتر با استفاده از ضرب المثل قدیمی «کاتولیک‌تر از پاپ» در انتقاد به این طرح نوشت: «خود رهبری اکانت توئیتر انگلیسی داره، ولی نمایندگان مجلس با برداشت اشتباه از جمله ایشون درصدد حذف آموزش زبان انگلیسی از مدارس هستند!»

یک کاربر دیگر در فضای مجازی نوشته است :«زبان بین المللی انگلیسی است. چرا باید با صرف انرژی و هزینه بر خلاف جریان آب شنا کنیم. برای ارتباط با کشورهای دیگر می توان افرادی را به صورت اختصاصی تربیت کرد، لزومی ندارد نظام رسمی آموزش و پرورش را تغییر داد. ضمن اینکه همان کشورهایی را که نمایندگان محترم نام بردند از زبان رسمی انگلیسی استفاده می کنند. دانشجویان، اساتید و دانشمندان ما برای استفاده از تحقیقات علمی نیاز به دانستن زبان مرجع دارند که همان انگلیسی است. زبان علم امروز دنیا انگلیسی است.»

با توجه به انتقاد‌های گسترده به خلا‌های این طرح ، باید منتظر ماند و دید که نمایندگان مجلس به رفع انحصار زبان انگلیسی در نظام آموزشی رای خواهند داد یا این طرح رد خواهد شد.

فایل PDF طرح پیشنهادی رفع انحصار زبان انگلیسی