مهدی نصیری و جنجال حجاب
اظهارات نصیری موجب شد تا جنجالی درباره حجاب شکل بگیرد و موجی از مخالفت‌ها وموافقت‌ها با اظهارات نصیری فضای مجازی را در نوردد. گروهی به استقبال نظرات او شتافتند و نوشتند این نظر موجب می‌شود تا حربه حجاب اختیاری از دست براندازان نظام خارج شود و عده دیگری اظهارات او را پیشرو خواندند. اصولگرایان، اما حرف‌های نصیری را تاب نیاوردند و عرفی گرایانه خواندند.
فرارو- چهارشنبه شب برنامه‌ی تلویزیونی زاویه میزبان مناظره‌ای بی سابقه درباره‌ی «قانون الزام حجاب» بود. در این برنامه‌ی زنده که از شبکه چهار سیما پخش شد مهدی نصیری، پژوهشگر حوزه‌ی دین و سیاست به‌عنوان مخالف «الزام حجاب» و حجت‌الاسلام حسین سوزنچی، دانشیار دانشگاه باقرالعلوم (ع) به‌عنوان موافق این الزام حضور داشت.
به گزارش فرارو، در این برنامه نصیری گفت که الزام حجاب تا به حال نتیجه‌ی عکس داشته است وبنابراین خواستار تجدیدنظر در این موضوع شد، اما سوزنچی حجاب را نماد اسلامیت و علت مخالفت‌ها را «بد اجرا کردن قانون» دانست.
مهدی نصیری مدیرمسئول اسبق کیهان در این گفتگو درباره موضوع حجاب در جامعه ایران گفت: براساس آمار، ۷۰ درصد مردم جامعه حجاب شرعی را رعایت نمی‌کنند و الزام به حجاب را قبول ندارند.
وی همچنین اضافه کرد: در قم و خراسان جنوبی نسبت مخالفان به موافقان حجاب اجباری یا بیشتر و یا مساوی است. اگر جامعه‌ای به جایی رسید که اکثر مردم خواهان عریانی بودند، باید از حکومت اسلامی خداحافظی کنیم.
او در این مناظره گفت: «آیا از منظر شریعت و فقه می‌توانیم حجاب را الزام کنیم و قانون رعایت حجاب وضع کنیم؟ دراین‌باره دو دیدگاه وجود دارد، هر دو دیدگاه هم ادله‌هایی برای خود دارند و هر دو نیز قابل اعتنا است؛ یعنی این‌طور نیست که بگوییم دیدگاه یک سو ادله خیلی قوی دارد و طرف دیگر استدلال ضعیفی دارد. یک دیدگاه می‌گوید بله! حکومت دینی می‌تواند حجاب را الزام کند و دیدگاه دیگر نیز می‌گوید که ما در شریعت و فقه دلیلی برای الزام حجاب نداریم. من الان فرض می‌گیرم که دیدگاه امکان الزام حجاب صحیح باشد، اما اگر تجربه ۴۰ ساله ما نشان داده باشد که این قانون الزام موفق نبوده است و به حفظ و تثبیت حجاب نینجامیده و خودش هم از عوامل تضعیف حجاب بوده، آیا ما شرعا و عقلا می‌توانیم این روند را ادامه دهیم؟! به نظر بنده نه! از منظر منطق عقلی و شرعی نمی‌شود ادامه داد. جدای از این مسئله یک‌سری نکات دیگر نیز در زمینه دفاع از عدم الزام حجاب وجود دارد. دین یک منظومه است و باید در عرصه فردی و اجتماعی منظومه‌ای به آن نگاه کنیم. اگر اجزایی از دین برجسته شود و اجزایی از آن مغفول بماند، چه در حیطه دینداری فردی و چه در حیطه دینداری اجتماعی، امر درستی نیست و می‌تواند تصویر ناقص‌الخلقه‌ای از دین ارائه دهد، گاهی ممکن تصویر یک هیولا از دین ارائه بدهد. ما وقتی این همه تأکید روی حجاب داریم و از اجزای دیگر دین در مقام عمل غاقل بودیم یا موفق نبودیم، خروجی این مسئله در ذهن جامعه همان دین ناقص‌الخلقه است. پس از این منظر نباید شما روی این موضوع این‌قدر اصرار کنید.»
اما خیلی نگذشت که وزرات فرهنگ وارشاد به تکذیب آمار نصیری پرداخت. روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت ارشاد آورد که اخیرا آقای مهدی نصیری، سردبیر پیشین روزنامه کیهان در برنامه تلویزیونی «زاویه» در شبکه چهار به یافته‌ای از نتایج موج سوم پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان اشاره کرده که در تعارض جدی با یافته‌های واقعی این پیمایش است.
به گفته روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت ارشاد مهدی نصیری گفته است «بر اساس آمار وزارت ارشاد ۷۰ درصد مردم ایران مخالف الزام به حجاب هستند»، اما «در پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان (پژوهش سال ۱۳۹۴ در سطح شهری و روستایی)» سوال شده است «تا چه اندازه با این جمله که «همه خانم‌ها باید حجاب داشته باشند حتی اگر به آن اعتقاد نداشته باشند» موافق یا مخالف هستید؟» بر اساس نتایج به دست آمده از این پیمایش، ۵۳.۱ درصد موافق این گزینه بوده و تنها ۲۲.۲ درصد با آن مخالفت کرده‌اند. ۲۴.۸ درصد هم گزینه نه موافق نه مخالف را انتخاب کرده‌اند؛ لذا برداشت و اظهار نظر آقای نصیری با یافته‌های این پژوهش کاملا ناهمخوان است.
نمودار ۱: توزیع فراوانی نظر پاسخگویان درباره حجاب
همچنین در ادامه توضیح داده است: ستون آبی‌رنگ نمودار ۲ از تجمیع درصد افراد «مخالف حجاب اجباری» با افراد بیطرف (کسانی که گفته‌اند «نه موافق‌اند نه مخالف») شکل گرفته است. هر چند افرادی که نظر خود را در قالب «نه موافق نه مخالف» اظهار کرده‌اند نمی‌توان الزاما مخالف حجاب اجباری در نظر گرفت.
نمودار ۲: توزیع فراوانی نظر پاسخگویان استانی درباره حجاب
چنانچه روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت ارشاد نوشته در دو استان نامبرده آقای نصیری (قم و خراسان جنوبی)، درصد موافقان با این گویه از مخالفان بیشتر است؛ لذا در هر دو مورد اعلامی آقای نصیری، یافته‌های مستخرج از این طرح با اظهارات ایشان در تضاد است.
واکنش‌های اصولگرایان
اظهارات نصیری موجب شد تا جنجالی درباره حجاب شکل بگیرد و موجی از مخالفت‌ها وموافقت‌ها با اظهارات نصیری فضای مجازی را در نوردد. گروهی به استقبال نظرات او شتافتند و نوشتند این نظر موجب می‌شود تا حربه حجاب اختیاری از دست براندازان نظام خارج شود و عده دیگری اظهارات او را پیشرو خواندند. اصولگرایان، اما حرف‌های نصیری را تاب نیاوردند.
چنانچه خبرگزاری فارس در مطلبی به قلم محسن مهدیان به نقد گفته‌های نصیری پرداخت و نوشت که کل استدلال آقای نصیری دو جمله است؛ اول اینکه با زور نمی‌شود جامعه را باحجاب کرد؛ چه آنکه تجربه رضاخان نیز همین را نشان داده است. دوم اینکه مردم مخالف‌اند. فارس در ادامه اظهار کرده است که «ما حجاب اجباری نداریم. الزام قانونی داریم! الزام قانون در جمهوریت پشتوانه رأی مردمی دارد نه قلدری یک دیکتاتور. آقای نصیری معقدند مردم بدحجاب شده‌اند. این حرف نیز غلط است. گفتند قانون حجاب نتوانسته مردم را باحجاب کند. الزام حجاب برای صیانت از یک جامعه دینی است. بعد هم نوشته مردم در انتخاب دین آزادند نه انتخاب اجزای دین. حجاب امری اجتماعی است نه فردی.»
داود مهدویزادگان عضو هئیت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز در این باره توئیت کرد: متاسفانه نصیری کاملا عرفی‌گرایانه حرف می‌زد و صریحا بر تعطیلی احکام اسلامی نظر می‌داد که این حرف بدعت است. تقریبا از باور دینی دست شسته است. همچنان افراطی حرف می‌زند و در تندروی تغییری نکرده است.
وی همچنین گفته‌های نصیری در مناظره را آشکارا بی بهره ازمعرفت فلسفه اجتماعی وفلسفه سیاسی نامید و آورد: این دیدگاه خام اندیشانه گمان می‌کند که اگر مفهوم الزام کنار گذاشته شود، جامعه همچنان پایبند به ارزش‌های فرهنگی خود باقی می‌ماند. حال آنکه به طور کلی فروپاشی جامعه سیاسی بدون الزام حکومتی حتمی است.
او بار دیگر در جواب فرید مدرسی که در حمایت از نصیری پرسیده بود او رامی‌شناسید و اینگونه درباره او نظرمی‌دهید؟ نوشت که لزومی نمی‌بیند. ماییم وسخن پیش رو... سخن درباره گفته‌های نصیری در این مناظره است. از محتوای این گفته‌ها پیداست که وی فرسنگ‌ها با فلسفه اجتماعی و فلسفه سیاسی دور است وبه آنارشیسم خام نزدیک است، چون الزام حکومتی را برنمی‌تابد.
اما محسن حسام مظاهری جامعه شناس دین از منظری دیگر در این باره در یک رشته توئیت نوشت:به نظر می‌رسد اغلب مباحثات درباره حجاب اجباری چه درموافقت یا مخالفت با آن، از جمله مناظره مذکور دچار ایده‌آل گرایی‌اند و با واقعیت جامعه همخوانی ندارند. چهل سال بعد از اجرای سیاست حجاب اجباری و تحمیل هزینه‌های فراوان آن برجامعه و به شکست انجامیدن آن، کماکان بحث بر سر مباحث نظری، فقهی واستدلالات درون دینی الزام حجاب چندان راه به جایی نمی‌برد. نیاز به مباحث انضمامی و عینی با هدف ارائه نسخه‌هایی واقع بینانه برای حل این معضل اجتماعی-فرهنگی داریم.
