تشعشات هستهای در نطنز در چه وضعی است و آیا خطرناک است؟

در پی حمله موشکی رژیم صهیونیستی به سایت هستهای احمدیروشن نطنز، سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که خسارات وارده محدود بوده و هیچگونه نگرانی بابت آلودگی یا نشت مواد رادیواکتیو وجود ندارد.
فرارو- طناز حسینی؛ در پی حمله موشکی جمعه ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ توسط رژیم صهیونیستی به تأسیسات هستهای شهید احمدیروشن نطنز، سازمان انرژی اتمی اعلام کرد آسیبی جدی به زیرساختهای اصلی این مجموعه وارد نشده و تجهیزات حساس در سلامت قرار دارند.
به گزارش فرارو، تأسیسات هستهای نطنز، بهعنوان یکی از راهبردیترین مراکز فناوری هستهای ایران، بامداد روز جمعه مورد هدف حمله موشکی رژیم صهیونیستی قرار گرفت و این عمل برای دومین بار نیز تکرار شد. این اقدام که با هدف اخلال در روند پیشرفت این سایت صورت گرفته است، با وجود حمله مکرر در آسیب رساندن به زیرساختهای آن شکست خورد چراکه عمده تأسیسات اصلی هستهای در سایتهایی همچون نطنز و فردو در زیر زمین قرار گرفتهاند. سازمان انرژی اتمی و نهادهای مرتبط، ضمن تأکید بر حفظ کامل ایمنی تأسیسات و عدم وجود هرگونه تهدید زیستمحیطی یا پرتوزایی، صراحتا اعلام نمودهاند که هیچگونه آلودگی در محیط خارج از سایت وجود ندارد.
میزان خسارت وارده به سایت هستهای نطنز چقدر است؟
در پی حمله موشکی رژیم صهیونیستی به سایت هستهای شهید احمدیروشن در نطنز، به گفته محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، این حمله که با طراحی قبلی و هدفگذاری مکرر موشکی صورت گرفت، عمدتاً بخشهای سطحی و غیرهستهای مجموعه را تحت تأثیر قرار داد. بنابر اعلام رسمی، این بخشها محل نگهداری برخی تجهیزات پشتیبانی بودهاند و تأسیسات اصلی غنیسازی که در عمق زمین قرار دارند، آسیبی جدی ندیدهاند.
اسلامی با تأکید بر اینکه تلفات جانی گزارش نشده و هیچگونه نشت پرتویی نگرانکنندهای رخ نداده است، عملکرد صحیح سامانههای حفاظتی چندلایه و تجهیزات خودکار مهار خطر را نشانه آمادگی و توانمندی فنی ایران در مقابله با چنین تهدیداتی دانست.
با این وجود، سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام کرد، میزان محدودی از آلودگی پرتویی در داخل سایت نطنز احساس شده، اما این آلودگی محدود به فضای داخلی بوده است، درواقع میزان آن گسترده نیست که از محوطه داخلی خارج شود.
پایش گسترده پرتوزایی و ارزیابی سازمانهای ملی و بینالمللی
در کمتر از چند ساعت ابتدایی پس از وقوع حادثه، پایشهای زیستمحیطی گسترده و اندازهگیری تشعشعات پرتویی انجام شده نشان داده است که هیچگونه افزایش در سطح پرتوزایی در اطراف سایت مشهود نیست؛ نتیجهای که توسط معاون رئیسجمهور و رییس سازمان انرژی اتمی نیز تأیید شد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در واکنش فوری و رسمی به ارزیابی وضعیت این تأسیسات پرداخت. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، عصر جمعه با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که «سطح تشعشعات در خارج از تأسیسات نطنز بدون تغییر باقی مانده است» و افزود که نوع آلودگی رادیواکتیو احتمالی در داخل مجموعه، عمدتاً ذرات آلفا هستند؛ ذراتی که بهرغم خاصیت پرتوزایی، به دلیل قدرت نفوذ بسیار پایین، تنها در صورت بلع یا استنشاق میتوانند خطرناک باشند و در تماس سطحی خطری جدی ایجاد نمیکنند.
گروسی با اشاره به تماسهای مستمر با مقامات ایرانی تصریح کرد که «هیچ افزایش غیرعادی در سطح پرتوهای رادیواکتیو در نطنز مشاهده نشده» و تأکید کرد که تأسیسات حیاتی همچون نیروگاه بوشهر، سایت هستهای اصفهان و همچنین مجتمع غنیسازی فردو نیز آسیب ندیدهاند. او همچنین فعالیتهای جاری در سایت نطنز را مطابق با استانداردهای ایمنی و بدون اختلال توصیف کرد و گفت که تجهیزات کلیدی در این مجموعه سالم باقی ماندهاند.
آیا تشعشعات هستهای نطنز منتشر شدهاند؟
در پی حمله رژیم صهیونیستی به سایت شهید احمدیروشن نطنز، موجی از شایعات در فضای مجازی و برخی رسانهها نامعتبر بهراه افتاد. این شایعات با طرح ادعاهایی چون نشت گسترده گازهای رادیواکتیو، تهدید سلامت ساکنان مناطق اطراف و حتی توصیههایی بیاساس درباره مصرف قرص یدید پتاسیم، موجب نگرانیهایی در میان مردم شد. در حالیکه هیچیک از این ادعاها بر پایه وضعیت موجود پس از حمله موشکی در نطنز نیست و همگی توسط مراجع رسمی و تخصصی کشور رد شدهاند.
سازمان انرژی اتمی، وزارت بهداشت، سازمان حفاظت محیطزیست و همچنین انجمنهای علمی مرتبط با انرژی هستهای از جمله انجمن فیزیک مهندسی دانشگاه کاشان، بهصراحت اعلام کردهاند که حمله اخیر اگرچه در سطح امنیتی قابل تأمل بوده، اما از منظر فنی و پرتوی، هیچ تهدیدی برای سلامت عمومی یا محیطزیست بههمراه نداشته است. پایشهای زیستمحیطی میدانی توسط ایستگاههای ثابت و متحرک، هیچگونه افزایش در سطح پرتوزایی ثبت نکردهاند و ناظران آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز این موضوع را بهطور رسمی تأیید کردهاند.
انجمن علمی فیزیک مهندسی دانشگاه کاشان توضیح داده است این ذرات بهدلیل برد بسیار کوتاه خود (چند میلیمتر در هوا) تنها در صورت ورود مستقیم به بدن خطرناک هستند و در برابر حتی یک ورق کاغذ یا لایه سطحی پوست انسان متوقف میشوند.
همچنین، تأکید شده است که برخلاف راکتورهای هستهای که در آنها شکافت هستهای زنجیرهای انجام میشود، مجتمع نطنز صرفاً محل غنیسازی اورانیوم تا درصدهای پایینتر از سطح تسلیحاتی است. این فرایند هیچ واکنش انفجاری تولید نمیکند و اورانیوم مورد استفاده نیز مادهای نسبتاً پایدار و کمخطر از منظر پرتوزایی است. حتی در صورت آزاد شدن احتمالی، ذرات اورانیوم بهدلیل نیمهعمر طولانی خود، واپاشی بسیار کندی دارند و پرتوهای ضعیفی از نوع آلفا و بتا منتشر میکنند که قابل مهار و بیخطر در شرایط کنترلشده هستند.
آیا مردم اصفهان نیاز به مصرف یدید پتاسیم دارند؟
مصرف یدید پتاسیم تنها در موارد بروز آلودگی شدید و تأییدشده با پرتوهای ید رادیواکتیو تجویز میشود. اما، تاکنون هیچ موردی از این نوع آلودگی در سایت هستهای نطنز گزارش نشده و توصیههای پراکنده در فضای مجازی درباره استفاده پیشگیرانه از این دارو، فاقد توجیه پزشکی بوده و حتی میتواند مخاطرهبرانگیز باشد.