جایزه صلح نوبل مسخره خواهد شد؟

فراروِـ «نینا خروشچوف»؛ نوه نیکیتا خروشچوف رهبر سابق اتحاد جماهیر شوروی و استاد دانشگاه نیواسکول در نیویورکِ آمریکا. 

به گزارش فرارو به نقل از پراجکت سیندیکیت؛ این مساله نکته جدیدی نیست که افراد مشهور برای به دست آوردن جایزه نوبل، طمع شدیدی دارند. دانشمندان، اقتصاددانان، و حتی شعرا این حس را دارند. با این حال، جهان هیچگاه کارزاری را نظیر آنچه دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به راه انداخته تا جایزه صلح نوبل را ببرد، شاهد نبوده است.

جایزه صلح نوبل، معتبرترین جایزه‌ای در جهان است که برای احیا و یا تحکیم صلح داده می شود. دریافت کنندگان این جایزه توسط کمیته‌ای از افراد برجسته نروژی که توس پارلمان نروژ منصوب شده اند، انتخاب می شوند. بسیار سخت است که تصور کنیم این کمیته، با ترامپ هم‌نظر باشد که وی شایسته دریافت این جایزه است.

یک دلیل برای این موضوع این است که ترامپ با سیاست های خود عملا به اروپا خیانت می کند. اروپایی که نروژ هم بخشی از آن است. ترامپ از هر فرصتی برای خیانت به اروپا استفاده می کند. ترامپ مکررا تهدید کرده که قصد دارد گرینلند را اشغال کند. منطقه ای خودمختار که در همسایگی نروژ است و به دانمارک تعلق دارد. در عین حال، ترامپ قویا مایل به تضعیف ناتو است که نروژ هم یک عضو موثر آن است. در عین حال، ترامپ در قالب جنگ اوکراین نیز بیش از اینکه به حمایت از اوکراین بپردازد، آن را سرزنش می کند و عملا در جبهه منافع روسیه ایفای نقش می کند.

به طور کلی، ترامپ بیش از همه با رهبران اقتدارگرای جهان رابطه خوبی دارد. او اخیرا تعرفه های گمرکی سنگینی را بر برزیل تحمیل کرد. محرک اصلی این اقدام نیز مجازات کردن این کشور به دلیل تلاش برای محاکمه ژائیر بولسونارو رئیس جمهور پیشین برزیل و فرد نزدیک به ترامپ به دلیل تلاش برای انجام کودتا در سال 2022 است. ترامپ همچنین حمایت های گسترده ای را از بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسرائیل انجام داده است. فردی که حملات وحشیانه گسترده‌ای را به نوار غزه انحام می دهد و عملا آخرین میخ را بر تابوت توافقات صلح اسلو می‌کوبد.

توافقات صلح اسلو، زمینه ای برای تسهیل راهکار دو دولتی و شناسایی دولت مستقل فلسطین فراهم ساخت. با این حال، اسرائیل اکنون جدای از ویران کردن غزه و گرسنگی دادن به مردم این منطقه، با پروژه جدیدی از شهرک‌سازی در کرانه باختری نیز موافقت کرده که به طور عملی از تشکیل دولت فلسطین جلوگیری می کند. با این حال، ترامپ نه تنها از اقدامات نتانیاهو حمایت می کند بلکه حتی به منتقدان وی نیز حمله می‌کند. منتقدانی که نروژ هم در زمره آن ها است.

رفتارهای ترامپ در عرصه داخلی آمریکا نیز نشان می دهد که او چندان به صلح جویی گرایش ندارد. در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ، او بر اساس گزارش های مختلف از رئیس سابق ستاد کل ارتش آمریکا ژنرال مارک میلی پرسیده بود که آیا شلیک به پایِ معترضان در واشینگتن دی سی، می تواند قانونی باشد!؟ اکنون او نیروهای گارد ملی آمریکا را به خیابان های شهرهای مختلف آمریکا گسیل کرده است. موضوعی که نه مورد نیاز است و نه اساسا این حرکت با استقبالی رو به رو شده است. هدف اصلی این اقدام ترامپ هم: بازداشت و اخراج پناهجویان، مهاجران قانونی، و حتی شهروندان آمریکایی از جمله کودکان عنوان شده است. عجیب اینکه ترامپ و متحدانش در رابطه با این اقدام خود کوچکترین توضحی هم نمی دهند و می خواهند کل فرآیند را با دیکتاتوری و بدون طی رویه‌های حقوقی طی کنند.

البته که در جهانِ ترامپ، اینکه از وی خواسته شود پاسخگو باشد، از نگاه او یک توطئه است و رد می شود و در عین حال، دروغگویی در جریان است و هراتفاقی امکان رخ دادن دارد. کمیته جایزه صلح نوبل از ترامپ بیش از آنکه صلح سازی واقعی دیده باشد، صرفا نمایش صلح‌ورزی دیده است. در سال 1939، شماری از اعضای پارلمان سوئد نخست وزیر وقت بریتانیا یعنی نویل چمبرلن را نامزد دریافت جایزه صلح نوبل کردند. دلیل آن هم کنشگری وی در مذاکرات صلح مونیخ میان آلمانِ هیتلری با شماری از قدرت های اروپایی بود. با این حال، در آن سال کمیته جایزه نوبل تصمیم گرفت که جایزه صلح را به کسی اهدا نکند.

این اقدام حرکتی درست بود زیرا مصالحه و سازشکاری چمبرلن عملا به رژیم آلمان نازی این چراغ سبز را نشان داد تا مناطقی از چکسلواکی را به خاک خود ضمیمه کند و البته که در ادامه راه حملات گسترده‌تری را به دیگر کشورهای اروپایی هم انجام دهد. این مضحک است که ترامپ فکر می کند اصلی‌ترین محرک برای دریافت جایزه صلح نوبل از سوی او ایجاد آتش‌بس در قالب جنگ میان روسیه و اوکراین است. روسیه تا زمانی که اوکراین به طور کامل از آن تبعیت نکند، تن به توافق صلح نمی‌دهد.

برخلاف ترامپ، کمیته نوبل بیش از آنکه به سمت اقتدارگرایان گرایش داشته باشد، جریان مخالف با آن را ستایش می کند. اگر قرار باشد جایزه صلح نوبل به ترامپ برای پایان دادن به جنگ اوکراین داده شود، این مساله تنها تحریک تنش‌های بیشتر در آینده را به همراه خواهد داشت. هیچ بعید نیست که چین نیز تحت تاثیر عملکرد نامطلوب آمریکا در قالب جنگ اوکراین، به تایوان حمله کند.

با این همه، یک سوال سر جای خود باقی است و آن هم این است که چرا ترامپ علی رغم بی تفاوتی نسبت به اصول صلح در جهان، همچنان می خواهد برنده جایزه صلح نوبل باشد؟ محتمل‌ترین پاسخ برای این سوال را باید با توجه به موقعیت باراک اوباما داد. ترامپ همه نوع تهمتی را به اوباما زده مثلا او را فردی دانسته که آمریکایی نیست یا به این کشور خیانت کرده است. در واقع، وقتی صحبت از نخستین رئیس جمهور سیاه‌پوست آمریکایی می شود، ترامپ هیچ مرزی برای توهین به او را به رسمیت نمی شناسد با این حال، این اوباما است که برنده جایزه صلح نوبل است و ترامپ یکچنین وضعیتی ندارد.

مسلما هنوز مشخص نیست که چرا اوباما هم این جایزه را آن هم تنها چند ماه پس از روی کار آمدن در سال 2009 دریافت کرد. اوباما در آن زمان هیچ دستاوردی الا انجام سخنرانی هایی که مملو از بلاغت و مهارت کلامی بودند نداشت. شاید او این جایزه را دریافت کرد زیرا اشتراکات چندانی با همتای پیشین خود یعنی جورج بوشِ پسر نداشت. کسی که به عراق و افغانستان حمله کرد.

اگر جایزه صلح اوباما را نابالغ و بدون هرگونه پایه ای در نظر بگیریم، دریافت جایزه صلح نوبل از سوی ترامپ، مضحک است. با این حال، اگر ترامپ بتواند کمیته صلح نوبل را قانع به اهدای جایزه به خود کند، این بدان معنا خواهد بود که جایزه مذکور تا حد زیادی مسخره خواهد شد.