عملیات نظامی اسرائیل علیه ایران نه تنها چشمانداز عادیسازی روابط با عربستان و سایر کشورهای عربی را بهبود نبخشیده، بلکه موجب افزایش فاصله و نارضایتی این کشورها از تلآویو شده است.
در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۶۸۴ مطلب
عملیات نظامی اسرائیل علیه ایران نه تنها چشمانداز عادیسازی روابط با عربستان و سایر کشورهای عربی را بهبود نبخشیده، بلکه موجب افزایش فاصله و نارضایتی این کشورها از تلآویو شده است.
بیثباتی ذاتی ترامپ و تصمیمات غیرقابل پیشبینی او، اتحاد او و نتانیاهو را شکننده کرده است. پشت لبخندهای دیپلماتیک، نگرانی از تغییر ناگهانی رویکرد آمریکا وجود دارد. همزمان، خاورمیانه زیر سایه بحرانهای بیسابقه قرار دارد و به دیپلماسی آیندهنگر و رئیسجمهوری خویشتندار بیش از هر زمان نیازمند است.
در آستانه سفر سوم نتانیاهو به واشنگتن در دوره دوم ریاستجمهوری ترامپ، گمانهزنیها درباره احتمال اعلام آتشبس در غزه، پیوستن سوریه به توافقات ابراهیم و مجوز حمله جدید به ایران بالا گرفته است. ترامپ با اهرم کمکهای نظامی، بر نتانیاهو و دستگاه قضایی اسرائیل فشار میآورد. بحران انسانی غزه و سیاسیکاری در روند کمکرسانی ادامه دارد و تحرکات دیپلماتیک فعلی، بدون فشار واقعی آمریکا، چشمانداز روشنی برای حل بحرانها ترسیم نمیکند.
در پی پایان ناگهانی جنگ ۱۲ روزه علیه ایران و حملات آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هستهای، هیچیک از اهداف کلیدی مانند نابودی برنامه هستهای یا مهار توان موشکی ایران بهطور کامل محقق نشد. ایران با انسجام داخلی، تداوم راهبرد بازدارندگی و تقویت محور مقاومت واکنش نشان داده است. در مقابل، اسرائیل با حمایت ترامپ احتمال حمله مجدد را بررسی میکند و آتشبس غزه را ابزاری راهبردی برای تمرکز بر ایران میداند.
در پی اعلام آتشبس ۶۰ روزه در غزه، اسرائیل و آمریکا مدعی تغییری مهم در سیاستها شدهاند؛ اما واقعیت، آشفتگی راهبردی تلآویو و تردید در اراده سیاسی نتانیاهو برای پایان جنگ است. این آتشبس همزمان ابزاری برای نجات سیاسی نتانیاهو و برگ برندهای برای ترامپ در انتخابات آمریکاست. با وجود فشارهای داخلی، نظامی و منطقهای، همچنان تردیدها درباره سرنوشت واقعی جنگ و گروگانها پابرجاست.
در شرایطی که حملات نظامی اسرائیل به غزه، کرانه باختری، لبنان، سوریه و اکنون ایران ادامه دارد، نگرش امنیتی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به تهدید اسرائیل در منطقه دستخوش تحولی جدی شده است.
جنگ دوازدهروزه ایران و اسرائیل، توازن قدرت در خاورمیانه را دگرگون کرد و زمینهساز رقابت بیسابقه و خطرناک ترکیه و اسرائیل شد. ترکیه با چرخشی راهبردی، اسرائیل را دشمن اصلی خود معرفی کرده و هر دو کشور نفوذ خود را به سوریه گسترش دادهاند. این رقابت ژئوپلیتیک، نظم منطقه را تهدید میکند و آمریکا که سالها هر دو را متحدان کلیدی میدانست، اکنون با چالش آشتی این دو رقیب روبهروست.
رسانههای رژیم صهیونیستی از اشتیاق نخستوزیر رژیم صهیونیستی برای دستیابی به توافق آتشبس در غزه سخن گفتهاند.
ابراهیم متقی، استاد دانشگاه تهران هشدار داد: «ساختارهای اجتماعی، بوروکراتیک و نظامی نباید به آتشبسی که مطلوب آمریکا و اسرائیل است، خوشبین باشند. مرحله دوم تنش میتواند شامل حمله به مقامات، نهادهای حساس و زیرساختهای راهبردی ایران باشد.»
در واقع، به نظر میرسد دو طرف نوعی «ابهام راهبردی» را پذیرفتهاند؛ به این معنا که واشنگتن دیگر بر برچیدن کامل زیرساختهای هستهای ایران پافشاری نمیکند و ترجیح داده است با ابزار دیپلماسی و بستههای تشویقی اقتصادی، مسیر کاهش تنش را دنبال کند. ایران نیز ترجیح میدهد ظرفیت کنونی خود را به شکل غیرشفاف حفظ کند و از تشدید دوباره تنش بپرهیزد. این رویکرد عملگرایانه و دوطرفه شاید در کوتاهمدت به مهار بحران کمک کند، اما مسئله اساسی هستهای همچنان حلنشده باقی میماند؛ موضوعی که ممکن است در آینده نزدیک،…