در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۹۴ مطلب
با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، سیاست آمریکا در قبال ایران به دو روایت متضاد تقسیم شده است: جریان‌های ضدایرانی بر شکست دیپلماسی و لزوم فشار حداکثری، از جمله تحریم‌ها و اقدام نظامی تأکید دارند، در حالی که برخی تحلیلگران بر کارآمدی دیپلماسی و هزینه‌های بالای رویارویی نظامی هشدار می‌دهند. در این میان، ایران با تقویت بازدارندگی، توسعه دیپلماسی و بهره‌گیری از اختلافات داخلی آمریکا تلاش می‌کند راهبردی متوازن برای مقابله با این چالش‌ها را اتخاذ کند.
یک مقام ارشد آمریکایی اظهار داشت که دونالد ترامپ قصد دارد با صدور یک فرمان اجرایی جدید، سیاست فشار حداکثری علیه ایران را از سر بگیرد. این سیاست شامل تحریم‌های جدید و تلاش برای کاهش درآمد‌های نفتی ایران خواهد بود.
بنیامین نتانیاهو در حالی به دیدار ترامپ می‌رود که با چالش‌های داخلی و فشار‌های ائتلاف راستگرای خود روبه‌رو است. ترامپ با وجود حمایت از اسرائیل، خواهان پایان جنگ غزه برای تسهیل عادی‌سازی روابط با عربستان است. نتانیاهو تلاش خواهد کرد ترامپ را به افزایش فشار بر ایران و تمدید کمک نظامی آمریکا متقاعد کند، اما رویکرد ترامپ به دیپلماسی و محدودیت‌های مالی، مانع امتیازدهی بی‌قیدوشرط او خواهد شد. نتیجه دیدار، تعیین‌کننده مسیر روابط دو طرف خواهد بود.
آینده روابط ایران و آمریکا در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. دولت جدید آمریکا احتمالاً سیاست «فشار حداکثری» را احیا می‌کند که می‌تواند شامل تحریم‌های سخت‌گیرانه‌تر و اقدامات نظامی محدود باشد. اروپا در تنگنای ژئوپلیتیک به دنبال احیای دیپلماسی هسته‌ای است، اما روابطش با ایران به دلیل جنگ اوکراین تیره شده است. در این میان، ایران استراتژی دوگانه‌ای از دیپلماسی و بازدارندگی را دنبال می‌کند و در حالی که همکاری با چین و روسیه را تقویت کرده، برای کاهش تنش‌ها در منطقه نیز تلاش دارد.
با آغاز دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ، سیاست‌های وی درباره ایران دوباره مورد توجه قرار گرفت. با خروج از برجام و اعمال فشار حداکثری در دوره اول، ترامپ اکنون ترکیبی از دیپلماسی و تهدید را دنبال می‌کند. انتصاب استیو ویتکاف و مواضع متناقض ترامپ درباره ایران، تحلیلگران را در پیش‌بینی اقدامات آینده او سردرگم کرده است. همزمان، با نزدیک شدن به پایان اعتبار برجام، سرنوشت این توافق و برنامه هسته‌ای ایران در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
سیاست‌گذاری‌های واشنگتن اغلب تحت تأثیر روایت‌های نادرستی درباره ایران است که به ضعف و فروپاشی قریب‌الوقوع این کشور اشاره دارند. این برداشت‌های اشتباه می‌توانند منجر به تصمیم‌گیری‌های پرریسک و سیاست‌های ناپایدار شوند. ایران با جمعیت زیاد، توانمندی‌های دفاعی پیشرفته و موقعیت ژئوپلیتیکی راهبردی همچنان بازیگری قوی در منطقه است. دولت آمریکا باید از روایت‌های غالب و افسانه‌های تغییر نظام دوری کرده و بر دیپلماسی، واقع‌گرایی و راه‌حل‌های پایدار تأکید کند.
دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ با تغییرات در سیاست خارجی و کاهش نفوذ نئوکان‌ها همراه است. دولت جدید ضمن حفظ رویکرد دیپلماتیک با ایران، بر پایان جنگ‌های منطقه‌ای تأکید دارد. انتصاب شخصیت‌هایی با دیدگاه‌های واقع‌گرایانه و محدودگرایانه، به‌جای جنگ‌طلبان قبلی، نشان‌دهنده تغییر رویکرد کاخ سفید است.
تنش و اختلافات ایران و آمریکا در حالی تشدید شده که ترامپ بر جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تأکید کرده است. برنامه هسته‌ای ایران پیشرفت‌هایی داشته و اختلافات داخلی بر سر رویکرد مذاکرات ادامه دارد. اصلاح‌طلبان خواهان توافق محدود برای کاهش تنش و اختلاف هستند، در حالی که محافظه‌کاران بر بی اعتمادی و ضرروت اقدامات اعتمادساز تاکید می‌کنند.
توافق استراتژیک ایران و روسیه با اهداف اقتصادی، نظامی و دیپلماتیک، تردید‌هایی درباره پایبندی روسیه ایجاد کرده است. همزمان، سیاست فشار حداکثری ترامپ علیه ایران نتیجه‌ای معکوس داشت و به توسعه فعالیت‌های هسته‌ای ایران انجامید. اکنون پرسش اصلی این است که دولت ترامپ جنگ یا دیپلماسی را برای مواجهه با ایران انتخاب خواهد کرد.
محمدجواد ظریف در مجمع جهانی اقتصاد به امید اتخاذ رویکردی عقلانی‌تر از سوی ترامپ در دوره دوم ریاست‌جمهوری او اشاره کرد. ایران که در پی تحریم‌های شدید آمریکا با بحران اقتصادی مواجه است، آمادگی خود را برای بهبود روابط اعلام کرده. با این حال، اگر ترامپ همچنان مواضع سخت‌گیرانه‌ای اتخاذ می‌کند، اما انتصاب مقاماتی با دیدگاه‌های محتاط‌تر نشان می‌دهد ممکن است مسیر متفاوتی در پیش گیرد.
