فرارو- یک استاد دانشگاه و کارشناس روابط بین الملل گفت: «اینکه بتوان پیش بینی کرد که در بغداد چه اتفاقی خواهد افتاد باید گفت این خوشبینی بیش از حد است که تصور کنیم پرونده ای که این همه پیچیده است و لایه های مختلفی دارد و در طول حداقل ده سال تداوم یافته و به اینجا رسیده در یک یا دو جلسه به نتیجه نهایی برسد.»
پس از آنکه ایران و آژانس هفته گذشته (25 و 26 اردیبهشت) سومین دور از مذاکراتشان درباره رفع سوالات و ابهامات را در وین برگزار کردند؛ گفته شد قرار است این مذاکرات روز اول خرداد در وین دنبال شود. اما هم اینک عنوان شده که قرار است آمانو روز دوشنبه به همراه هرمان ناکارتس، معاون مدیرکل در امور پادمان‌ها و رافائل گروسی، دستیار ویژه مدیرکل آژانس به تهران سفر کرده و با جلیلی دبیر شورای امنیت ملی، صالحی وزیر خارجه و فریدون عباسی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان دیدار و گفتگو کنند. بدین ترتیب نشست میان ایران و آژانس که قرار بود روز دوشنبه با حضور ناکارتس در وین برگزار شود، لغو شد.
از سوی دیگر قرار است روز چهارشنبه نشست بغداد با حضور ایران و گروه 1+5 انجام شود. وحید جلیلی در روزهای اخیر برای دومین مرتبه به کشورهای غربی هشدار داده که در مذاکرات پیش رو دچار اشتباه محاسباتی نشوند. وی همچنین تاکید کرده که ایران از حق خود برای غنی سازی کوتاه نخواهد آمد.
دکتر یوسف مولایی استاد دانشگاه و کارشناس روابط بین الملل در گفتگو با فرارو و در پاسخ به این سوال که آیا حضور آمانو در ایران و دیدار با جلیلی به معنای تغییر سطح مذاکرات از فنی به سیاسی نیست؟، گفت: «در پرونده هسته ای مسائل فنی و غیر فنی با یکدیگر مرتبط هستند و شاید ما در هیچ موضوعی مانند پرونده هسته ای ارتباط مسائل فنی و فرافنی از جمله حقوقی و سیاسی را مشاهده نمی کنیم.»
وی تصریح کرد: «لذا اگر در حوزه فنی پیشرفتی حاصل شود قطعا روی مذاکرات سیاسی تاثیرگذار خواهد بود و برعکس آن هم صدق می کند به صورتی که اگر هر نوع پیشرفتی در مذاکرات سیاسی بدست بیاید به طور حتم روی جنبه های فنی هم تاثیرگذار خواهد بود.»
وی ادامه داد: «اینکه آقای آمانو قرار است به ایران سفر کند نشاندهنده روند مثبت مذاکرات است که از استانبول شروع شده به وین رفته و قرار است مذاکرات در تهران ادامه یافته و سپس به بغداد منتهی شود. بنابراین روند مذاکرات مثبت است.»
وی خاطرنشان ساخت: «اما اینکه حتما بتوان پیش بینی کرد که در بغداد چه اتفاقی خواهد افتاد باید گفت این خوشبینی بیش از حد است که تصور کنیم پرونده ای که این همه پیچیده است و لایه های مختلفی دارد و در طول حداقل ده سال تداوم یافته و به اینجا رسیده در یک یا دو جلسه به نتیجه نهایی برسد.»
وی ادامه داد: «مهم این است که گام هایی به سمت جلو و برای عبور از بحران پرونده هسته ای برداشته شود. یعنی در هر مذاکره ای ما یک گام مثبت برداریم تا فضا برای برداشتن گام های بیشتر مساعد شود.»
این استاد دانشگاه تهران اظهار داشت: «اینکه آقای جلیلی گفته اند ایران تعلیق غنی سازی را نمی پذیرد موضوع جدیدی نیست و موضع ایران در این باره همیشه به همین صورت بوده است و من فکر نمی کنم این مسئله مشکل خاصی ایجاد کند.»
وی ادامه داد: «ایران همیشه گفته که غنی سازی را تعلیق نخواهد کرد؛ ولی کدام غنی سازی؟ غنی سازی برای سه و نیم درصد، پنج درصد یا برای بیست درصد؟ این بحثی است که باید در مذاکرات فنی روشن شود؛ اما مسلما ایران موضوع غنی سازی در حدی که برای فعالیت های صلح آمیز خود استفاده کند را حق خود می داند.»
مولایی این خواسته ایران را در تضاد با خواسته های غرب ندانست و گفت: «در معاهده ان پی تی هم حق یک کشور برای غنی سازی در جهت فعالیت های صلح آمیز هسته ای منع نشده است. این موضوع یک بحث فنی است و احتمالا روند مذاکرات مثبت است که آقای آمانو قرار است به ایران سفر کند تا یک گام بیشتر قبل از نشست بغداد برداشته شود.»
مولایی در پاسخ به این سوال که آیا به نظر نمی رسد پس از مذاکرات بغداد که دستاورد عملی خاصی در بر نداشت و قرار شد معاونین دو طرف جهت تعیین دستور کار مذاکرات بغداد جلساتی داشته باشند؛ اینک با بروز اختلافات در این جلسات شاهد هشدارهای آقای جلیلی و طرف مقابل هستیم؟، گفت: «واقعا پرونده هسته ای بسیار پیچیده و حساس است به طوری که بیش از 10 سال است که مذاکرات آن در جریان است و بر بستر یکسری سوءتفاهمات و عدم اعتماد متقابل به این مرحله رسیده است. بنابراین نباید انتظار داشت که این موضوع یک شبه حل و فصل شود.»
وی ادامه داد: «از سوی دیگر بزرگ ترین دستاورد مذاکرات استانبول این بود که فضای مساعدی برای تداوم مذاکرات ایجاد کرد. یعنی مذاکرات استانبول یک نوع فضاسازی بود که طرفین بتوانند از آن فضای عدم اعتماد و سوءتفاهمات متقابل قبلی که باعث قطع مذاکرات شده بود خارج شده و به یک فضای جدیدی برسند که این موضوع خود یک دستاورد است.»
وی تاکید کرد: «بنابراین اگر مذاکرات استانبول توانسته است مقدمات نشست بغداد را فراهم کند این موضوع یک نوع دستاورد محسوب می شود و اگر نشست بغداد بتواند گامی رو به جلو برای مذاکرات آتی بردارد این موضوع نیز خود می تواند یک دستاورد مثبت باشد.»
مولایی در پایان تصریح کرد: «هشدارهای طرفین قبل از نشست بغداد نشان می دهد که مذاکرات فنی بعد از مذاکرات استانبول خیلی جدی و سنگین بوده و احتمالا برای رسیدن به جزئیات بحث ها به این صورت مطرح می شود.»
