فرارو- باراک اوباما، رئیس جمهوی آمریکا ماه آینده به عربستان می رود تا با ملک عبدالله دیدار کند. وی همچنین طی ماه آتی با ملک عبدالله دوم از اردن در کالیفرنیا ملاقات خواهد کرد. می توان پیش بینی کرد که این پادشاهان چه حرفی برای گفتن دارند.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از واشنگتن پست، هر دو کشور عربستان و اردن به صورت علنی و انتقادی از آنچه که به نظرشان عقب نشینی آمریکا از منطقه و ضعف اوباما در تقابل با ایران و شریک کوچک تر آن، سوریه است، صحبت کرده اند. نگرانی های آنها با توافق موقت ایران و گروه 1+5 و از سوی دیگر روند کند سوریه در تحویل تسلیحات شیمیایی خود تشدید شده است.
جاناتان شانزر، معاون بخش تحقیقات بنیاد دفاع از دموکراسی می گوید: «سعودی ها به اوباما همان چیزی را خواهند گفت که اوباما از پیش می داند: اینکه برخورد با ایران به عنوان یک شریک در خلع سلاح خود این کشور، باعث از بین رفتن اعتماد سعودی ها به سیاست خارجی آمریکا می شود؛ اینکه سعودی ها از فرار هسته ای ایران می ترسند؛ اینکه تصمیم آمریکا برای مشارکت ایران در کنار گذاشتن اسد به مذاقشان خوش نیامده؛ و اینکه بخش عمده بلوک خلیج فارس همین نگرانی ها و حساسیت ها را دارد.»
سوالی که باقی می ماند این است که آیا پاسخ اوباما می تواند نگرانی های آنها را کاهش دهد. متاسفانه تاثیر سکوتی که آمریکا طی پنج سال اخیر به کار گرفته و دوستان و دشمنان ما به طور یکسان شاهد آن بوده را نمی توان در مذاکرات خصوصی با دو پادشاه سنی از بین برد. این رهبران عرب به دنبال اقدام عملی هستند. شانزر اشاره می کند که احتمالا اوباما پیشنهاد «تسلیحات جدید، توافقنامه های دفاعی یا دیگر امتیازات برای افزایش اعتماد عربستان در این لحظه حساس را ارائه خواهد کرد. اما چنین اقداماتی به ریشه مسئله راهی ندارد- مشکلاتی مانند عدم تصمیم گیری آمریکا یا حتی عدم حضور این کشور.
در حال حاضر سعودی ها در حال مسلح کردن مخالفان سوری هستند. همین سعودی ها تهدید می کنند که اگر ایران به سلاح هسته ای دست یابد آنها هم اقدامی مشابه خواهند داشت. آنچه آمریکا ملزم به انجامش چه در میدان نبرد و چه در توافقات دیپلماتیک با ایران، این است که در دفاع از منافع غرب همان قدر جسور باشد که سعودی ها در دفاع از سلطنت شان هستند. در مورد اردن هم اوباما احتمالا با اظهارات پادشاهی این کشور در مورد خسارات اقتصادی ناشی از پناهندگان روبرو خواهد شد.
اردن هم مانند ترکیه مجبور به پرداخت هزینه های اقتصادی و اجتماعی ناشی از جنگ داخلی سوریه است. و مانند عربستان از ظرفیت هسته ای ایران احساس خطر می کند. اگر این نگرانی خود را صریحا با رئیس جمهوری آمریکا در میان نگذارند، بی شک از طریق مشاوران شان دولت آمریکا را متوجه خواهند که پادشاهی های سنی خواستار پایان برنامه هسته ای ایران، از طریق مذاکره هستند و در غیراین صورت خواستار اقدام اقتصادی و سپس اقدام نظامی آمریکا هستند. و اگر هیچ یک از این اقدامات اتخاذ نشود، آنها در سکوت از یک حمله اسرائیلی رضایت خواهند داشت.
در مورد مناقشه فلسطین- اسرائیل چطور؟ اگر بخواهیم صادق باشیم هیچ یک از این کشورها جز ظهور «دموکراسی» هیچ انتظار دیگری از وقایع آتی ندارند. آنها اقدامات جان کری را ضروری در مقایسه با دیگر مشکلات در منطقه ناچیز می دانند. نیازهای امنیتی اردن با نیازهای اسرائیل بسیار نزدیک است؛ هر دو آنها نیازمند تداوم حضور نیروهای اسرائیل در دره اردن هستند.
خلاصه اینکه اوباما شنونده همان اظهاراتی خواهد بود که از سوی اسرائیلی ها می شنود. شاید برایش آزار دهنده باشد که تلقی «جهان عرب» از وی و سیاست هایش به تلقی اسرائیلی ها نزدیک است، اما وی گوش خواهد سپرد. اعراب سنی نیز مانند اسرائیل از آمریکا می خواهند که موضعی سختگیرانه علیه دشمنان مشترک بگیرد و تمایل به استفاده از زور برای دفاع از منافع حیاتی شان در صورت لزوم را نشان دهد. شاید پیامی که دو پادشاهی عرب به اوباما می دهند بیش از پیام نخست وزیر اسرائیل تاثیرگذار باشد.