دشواری‌های تمدید مذاکرات ایران و ۱+۵

فرارو- دستور کار مذاکرات وین 6 عوض شد. وین 6، از مذاکره برای رسیدن به توافق جامع به مذاکره برای تمدید مذاکرات تغییر دستور پیدا کرد.

به گزارش فرارو، با از دست رفتن شانس رسیدن به توافق جامع و نهایی در این دور از مذاکرات حداقل تا 20 جولای (29 تیر)، از روز پنجشنبه، مذاکره کنندگان هسته ای ایران و شش قدرت بزرگ جهانی تصمیم گرفتند دستور کار مذاکرات را تغییر دهند.

مذاکراه کنندگان برای آنکه شانس دستیابی به توافق به طور کامل از دست نرود و فضای کنونی که برای رسیدن به آن تلاش های زیادی انجام گرفته بود، حفظ شود، تمدید مذاکره به منظور کاهش اختلافات و نزدیک کردن بیشتر دیدگاه را در دستور کار قرار دادند.

عدم امکان رسیدن به توافق در این دور از مذاکرات هم به هیچ وجه به معنای شکست در مذاکرات نیست. عباس عراقچی عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ معتقد است که دو طرف در این دور از مذاکرات پیشرفت های خوبی داشته اند اما برای رسیدن به توافق نیاز به زمان بیشتری هست.

این عضو ارشد مذاکره کننده تیم هسته ای ایران گفت: تصمیم بر این شد که یک مدتی مذاکرات ادامه پیدا کند و این لازمه اش این است که آن گام اول توافق ژنو هم ادامه پیدا کند، چون آن توافق 29 تیر تمام می‌شود .

پیش از این محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز درباره مذاکرات هسته‌ای گفته بود که «این مذاکرات، مذاکرات دشواری بوده و کاری هم که می خواهیم بکنیم کار دشواری است. می خواهیم یک راه 10 ساله را در موقعی که دنیا بدنبال فشار آوردن به ایران بوده، عوض کنیم . برای همین به فرصت بیشتری نیاز داریم.»

از قبل قابل پیش‌بینی بود که به همان میزیان که دستیابی به توافق جامع و نهایی سخت است، توافق برای تمدید برنامه اقدام مشترک، یا توافق ژنو 3 برای یک بازه زمانی شش ماهه با دشواری های بسیاری روبرو است.

در توافق ژنو 3 موسوم به "برنامه اقدام مشترک" پیش‌بینی شده بود که در صورت عدم امکان دستیابی به توافق جامع و نهایی، ظرف بازه زمانی شش ماهه که این توافق اجرایی می‌شود، دو طرف امکان تمدید آن را برای یک دوره شش ماهه دیگر خواهند داشت. هر چند دو طرف تصمیم دارند که این بار مذاکرات را صرفا برای 4 ماه تمدید کنند.

بی میلی دو طرف برای تمدید برنامه اقدام مشترک دلایل خاص خود دارد، همان دلایلی که هم ایران و هم گروه 1+5 را مجاب کرد تا اقامت 20 روز را به جان بخرند و مذاکرات شبانه روزی را در دستور کار قرار دهند تا ظرف تاریخ تعیین شده به توافق برسند.

پیش از آغاز دور ششم مذاکرات وین، روزنامه "لس آنجلس تایمز" هم در گزارشی تاکید کرده بود، که تمدید توافق مقدماتی موسوم به برنامه اقدام مشترک کار چندان آسانی نیست.

این روزنامه آمریکایی در تشریح موانع پیش روی تمدید توافق مقدماتی نوشته بود: « اگر طرفین تصمیم بگیرند که دوره 6 ماهه مذاکرات تمدید شود، طرف ایرانی احتمالا درخواست دریافت امتیازهای بیشتری خواهد داشت که شامل تعدیل بخش بیشتری از تحریم‌ها است. این در شرایطی است که دولت اوباما و متحدانش نیز برای خودداری از ارائه امتیازهای حداکثری به ایران تحت فشار تندروها قرار دارند .»

به گفته رابرت آینهورن، عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا «کاخ سفید با فشار کنگره مواجه است که تهدید به تصویب تحریم‌های بیشتر علیه ایران را مطرح می‌کند در چنین شرایطی مذاکره بر سر تمدید دوره 6 ماهه مذاکرات نیز به اندازه دستیابی به توافق نهایی دشوار است.»

بر همین اساس به گفته این مقام آمریکایی، کاخ سفید ترجیح می‌دهد که مذاکرات تمدید نشود و به هر شکل ممکن در «وین6» مذاکرات منتج به نتیجه شود. البته برای اصرار آمریکایی‌ها جهت رسیدن به توافق با ایران دلایل دیگری هم مطرح بود.

به گزارش نشریه آمریکایی «هیل» «مهم ترین دستاورد اوباما در دور نخست ریاست جمهوری در حوزه دفاعی و امور بین الملل، دستگیری اسامه بن لادن، سرکرده گروه تروریستی القاعده بود. اما دور دوم ریاست جمهوری اش تا به امروز حوزه سیاست خارجی با توجه به اتفاقات سوریه، اوکراین و طی هفته های اخیر عراق، با موفقیت قابل توجه ای همراه نبوده است .»

"هیل" نوشت: دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران می توانست، بهترین شانس برای ثبت یک پیروزی در عرصه سیاست خارجی برای باراک اوباما در دور دوم ریاست جمهوری او باشد .

بر این اساس حداقل برای آمریکایی ها وین 6 یک فرصت طلایی محسوب می‌شود. به همین دلیل هم به سادگی تن به تمدید برنامه اقدام مشترک نمی‌دهند.

در همین راستا شب گذشته مذاکرات دو جانبه در سطح معاونان ایران و آمریکا برای رسیدن به توافق به منظور تمدید مذاکرات تا نزدیک به ساعت 2 بامداد امروز به وقت محلی در وین ادامه پیدا کرد اما دو طرف دست خالی و بدون رسیدن به توافق از یکدیگر جدا شدند تا مذاکرات را امروز پیگیری کنند.

صبح امروز نیز نشست معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا برای گفت‌وگو در مورد تمدید مذاکرات و شرایط و زمان آن برگزار شد اما این نشست هم بدون نتیجه به پایان رسید.

هر چند به دلیل آنکه دستور کار مذاکرات به طور کلی تغییر کرده است و گفتگوها حول محور پیش نویس توافق جامع به دلیل وجود اختلافات، که عمدتا مربوط به ظرفیت غنی سازی ایران بوده است متوقف شده است، به نظر می رسد که دو طرف چاره ای جز تمدید مذاکرات و دادن فرصتی تازه به یکدیگر به منظور ارایه راه حل‌های مرضی الطرفین و یا بررسی بیشتر روی پیشنهادات ارایه شده به خصوص در روزهای پایانی مذاکرات ندارند.