براي نخستين‌بار يك خانم سكاندار تنها ايرلاين دولتي ايران شد. هر چند كه برخي از قطعي نبودن رياست خانم شرفبافي ٤٤ ساله بر راس هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران خبر مي‌دهند اما روز گذشته فرهاد پرورش كه كوله‌بار سفر به سازمان بين‌المللي هوانوردي (ايكائو) را بسته است مراسم توديع خود و معارفه خانم شرفبافي را در حضور وزير و قائم‌مقام وزير برگزار كرد تا نشان دهد كه ديگر براي ماندن در ايران زماني ندارد و هما بايد با سرپرست يا شايد مديرعامل جديدش از اين پس سر كند.
به گزارش اعتماد، فرزانه شرفبافي رتبه اول مهندسي مكانيك دارد و داراي مدرك دكتراي هوافضا از دانشگاه شريف است. وي كه پيش از اين عضو هيات‌مديره هما بود، مسووليت‌هايي مانند مديركل پژوهش و بهسازي منابع انساني هما، رياست مركز آموزش و بهسازي منابع انساني هما، رياست ارشد تضمين كيفيت در مهندسي و تعميرات هما و همچنين دبيري انجمن علمي حمل و نقل هوايي كشور را در كارنامه خود دارد و از بيستم تيرماه رسما سرپرست جديد شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران (ايران‌اير) شده است.
سالن مجتمع فرهنگي، ورزشي و تفريحي «هما» اين‌بار براي توديع مردي پذيراي وزير و قائم‌مقامش و البته مديران هما بود كه طي ٨ سال گذشته فرهاد پرورش يك تنه پاي مشكلات و موانع تنها ايرلاين دولتي ماند تا اين ايرلاين سر پاي خود بايستد و حالا خود را براي پستي جديد آماده مي‌كند. زماني كه قرار شد پشت تريبون برود براي نخستين‌بار در كنار خنده هميشگي‌اش از سختي‌هاي كار در هما گفت. از روزهاي تحريم و هزينه‌هاي گزافي گفت كه اين تحريم‌ها به صنعت هوايي كشور تحميل كرد.
ناگفته‌هاي ٨ ساله پرورش
فرهاد پرورش گفت: «در طول سال‌هاي تحريم ايران‌اير با مشكلات و معضلات بسيار زيادي روبه‌رو بود كه تنها يكي از آنها بحث جلوگيري از سوخت‌رساني به هواپيماهاي اين شركت در طول ايام تحريم بود. ما براي آنكه ثابت كنيم تحريم‌ها بي‌اثر هستند و ايران‌اير به كار خود ادامه مي‌دهد، در طول تحريم چهار هزار و ۵۰۰ عمليات پروازي انجام داديم تا سوخت‌رساني و عمليات‌هاي اروپايي باقي بماند و اين پيام به جهان برسد كه ايران‌اير به حيات خود ادامه خواهد داد. اين در حالي است كه هزينه هر پرواز براي هما تقريبا ٢٠ هزار دلار بود اين در حالي بود كه بسياري از فرودگاه‌ها به ما اجازه حمل بيشتر از ۱۵ هزار دلار پول نقد نمي‌دادند.
در مجموع در طول اين سال‌ها حدود
۹۰ ميليون دلار هزينه شد تا در فضاي جهاني اين پيغام مخابره شود كه تحريم‌ها اثر نداشته است.» وي به عدم فروش سوخت در سال‌هاي تحريم اشاره كرد و ادامه داد: «ما براي معامله با معدود فرودگاه‌هاي باقي‌مانده مجبور بوديم كه پول نقد جابه‌جا كنيم و اين در حالي بود كه بانك مركزي در سال‌هاي قبل توان تهيه يورو نداشت و ايران‌اير براي هر يك از برنامه‌هاي خود بايد پول نقد از محل‌هاي متفاوت تهيه مي‌كرد تا بتواند پروازهاي خود به مقاصد اروپايي را ادامه دهد.»
پرورش كه قصد داشت در روز توديعش ناگفته‌هاي مانده در دلش را بگويد حتي به روزهايي اشاره كرد كه سكاندار هما شد و گفت: «چند هفته پس از آغاز به كار بنده در هما در اكتبر ۲۰۰۹ نامه‌اي براي ايران‌اير آمد كه در آن مديرعامل آژانس هوايي اروپايي گفته بود كه بازرس‌هايي براي ارزيابي وضعيت ايران‌اير خواهند فرستاد و به دنبال آن هستند كه پروازهاي اين شركت را به اروپا محدود كنند. در اين زمان آنها ايران‌اير را شخم مي‌زدند و حتي از كوچك‌ترين مسائل هم ايراد مي‌گرفتند.
در سال ۲۰۱۰ و در روز چهارم اكتبر مديركل ياتا در تماسي تلفني ناگهان گفت كه از فردا تمام حساب‌هاي ايران‌اير در سطح جهان بسته خواهد شد و هر چه تقاضا كرديم تا لااقل يك هفته به ما مهلت دهند تا پول‌هاي خود را خارج كنيم، اين امكان فراهم نشد. با افزايش تحريم‌هاي بانكي ۶۰ حساب ايران‌اير در فضاهاي بين‌المللي بسته شد و با تحريم جديد در حوزه سوخت و ميعانات گازي عملا خيلي از فرودگاه‌ها سوخت‌رساني به ايران‌اير را از دستور كار خود خارج كردند.»
مديرعامل سابق سازمان ايران‌اير با بيان اينكه ايران‌اير در سوخت‌گيري در فرودگاه‌هاي بين‌المللي نياز به ارايه وجه نقدي داشت به وضعيت بسيار بد بانك مركزي در آن سال‌ها اشاره و تصريح كرد: «ما براي سوخت‌گيري در اروپا به يورو نياز داشتيم و اين در حالي بود كه بانك مركزي يورو نداشت و به ما مي‌گفت ريال عمان دريافت كنيم تا اين پول را در بازارهاي جهاني تبديل به يورو كنيم.
در اين مدت بسياري از فرودگاه‌ها اعلام كردند كه سوخت‌رساني به ما را متوقف خواهند كرد و براي مدتي تنها يك فرودگاه در پراگ به ايران‌اير سوخت مي‌داد. فشارها تا حدي زياد بودكه حتي سفير امريكا به يكي از شركت‌هاي تايلندي گفته بود در صورتي كه سوخت‌رساني به ايران ادامه پيدا كند، سهام خود را از اين فرودگاه بيرون خواهند كشيد.»
ماموريت ٩٠٠ صفحه‌اي
پرورش با بيان اينكه از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۱۵ بانك مركزي حتي يك دلار پول براي ايران‌اير جابه‌جا نكرد، توضيح داد: «در طول تمام اين سال‌ها ايران‌اير تلاش مي‌كرد با مديريت بخش‌هاي مختلف خود را سر پا نگه دارد. حتي مسووليت جابه‌جايي پول‌هايي كه به دست مي‌آورديم نيز با خودمان بود و بارها گفته بوديم كه اگر مشكلي پيش بيايد، شخصا مديرعامل ايران‌اير بايد پاسخگو باشد. در اين مدت مجبور بوديم براي جابه‌جايي تنها يك قطعه كوچك هواپيماهاي پهن‌پيكر خود را به پرواز وا داريم كه اين مساله هزينه‌هاي بسيار بالايي را به شركت تحميل كرد.
همزمان با شروع مذاكرات هسته‌اي، آخوندي بنده را به عنوان نماينده اين بخش در مذاكرات معرفي كردند تا در كنار دكتر ظريف و ديگر مسوولان بخش كوچكي از كار را در اين حوزه پيگيري كنيم. پس از برجام نيز دو سال كار شبانه‌روزي در تمام روزهاي سال صورت گرفت تا به قراردادهاي نهايي برسيم. تنها حجم يكي از قراردادهاي ما ۹۰۰ صفحه است و اين گستردگي كار در طول ماه‌هاي گذشته را نشان مي‌دهد.»
زنده‌باد ظريف در پروازهاي خارجي
پرورش به خاطرات يكي از مهمانداران شركت هواپيمايي ايران‌اير در مسيرهاي بين‌الملل اشاره كرد و گفت: «اين مهماندار توضيح مي‌داد كه در زمان تحريم‌ها وقتي هواپيما مجبور به نشستن در يك فرودگاه و سوخت‌گيري مجدد مي‌شد مسافران ناراضي بودند و از شرايط انتقاداتي تند مي‌كردند اما امروز مسافران همان مسير با رضايت ايران‌اير را انتخاب مي‌كنند و در بسياري از پروازها شعار «زنده باد ظريف» سر مي‌دهند.»
وي با اشاره به برخي انتقادات از عملكرد ايران‌اير در طول سال‌هاي گذشته اظهار كرد: يكي از نمايندگان مجلس چند روز قبل در تماسي از بنده انتقاد مي‌كرد كه هما با وجود دريافت بودجه دولتي به مسووليت‌هاي خود عمل نمي‌كند. ما بايد بگوييم كه اين شركت درآمدي - هزينه‌اي اداره مي‌شود و هيچ پولي براي اداره خود از دولت دريافت نمي‌كند اگر هم صندوق توسعه ملي تسهيلاتي داده با دستورات مقامات عالي و در راستاي اهداف كلان بوده است.
امروز ايران‌اير با عبور از سال‌هاي سخت اين آبرو را پيدا كرده كه در ميان بسياري از مقامات كشور رتبه‌اي بالا دارد و اين موضوع جز با همكاري و هدايت بخش‌هاي مختلف اين مجموعه از سوي نيروهاي كارشناس ممكن نمي‌شد. ايران‌اير در طول اين سال‌ها مجبور شده هواپيماهايي را بفروشد كه ديگر ادامه پرواز آنها اقتصادي نبوده است. زمين‌هايي را بفروشد كه هزينه‌كرد آن به آشيانه‌ها و ساخت امكانات جديد منجر شده است و بيش از ۳۸۵۰ ميليارد تومان حقوق ماهيانه بدهد كه حق تمام نيروهاي اين بخش بوده است. با وجود تمام اين مشكلات امروز ايران‌اير تحولات خود را با ورود هواپيماهاي جديد آغاز كرده و اميدواريم در دوره مديريت تازه اين مجموعه اتفافات مثبت آغاز شده ادامه پيدا كند.»
با صبوري هما را نگه داشتيم
عباس آخوندي، وزير راه و شهرسازي كه در زمان وزارتش در دولت يازدهم به پرورش اعتماد كرد و وي را همچنان سكاندار هما نگه داشت، در اين مراسم گفت: «متاسفانه در واگذاري‌ها بازسازي ساختاري و ارتقاي بهره‌وري را مدنظر قرار نداديم و ۱۰۰ ميليارد دلار يك شبه و در تصميم‌هاي عجولانه واگذار شد.» آخوندي انتقاد كرد كه « چرا مخابرات يك كشور به عنوان دفع شر يك شبه واگذار شد يا با يك تصميم عجولانه يك شبه بخش‌هاي پتروشيمي، فولاد، دريانوردي و امثال آن را واگذار كرديم. ١٠٠ ميليارد دلار سرمايه عجولانه واگذار شد اما ما تلاش كرديم با صبوري جايي مثل ايران‌اير را حفظ كنيم. تجربه انساني و فناوري هما و ارزش‌گذاري ساختمان و ماشين‌آلات تقليل مي‌يافت اگر در واگذاري آن عجولانه عمل مي‌كرديم. بازسازي ساختاري بنگاه‌هاي بزرگ قبل از واگذاري بسيار ضروري است و هما امروز به چرخه بازسازي ساختاري افتاده است.»
دريافت رايگان يك فروند ايرباس ٣٢٠
خريد هواپيماهاي جديد البته باز هم موضوعي بود كه در مراسم توديع پرورش هم از ديد معاونين وزير دور نشد و اصغر فخريه كاشان، قائم‌مقام وزير راه و شهرسازي در امور بين‌الملل با بيان اينكه در طول دو سال گذشته ايران‌اير و مسوولان وزارت راه و شهرسازي پيگيري‌هاي قابل توجهي براي به ثمر نشستن مذاكرات خريد هواپيما داشته‌اند، اعلام كرد: «ما در جريان قطعي كردن قراردادها بيشترين تخفيف را دريافت كرديم و در اين بين در آخرين لحظات، ورود يك ايرباس ۳۲۰ به كشور به شكل رايگان قطعي شد.
آنچه بيشترين اهميت را در طول دو سال گذشته داشت همكاري‌هاي همه‌جانبه تمام طرف‌هاي ايراني براي به نتيجه رسيدن توافق‌ها بود. در اين بين يكي از اصلي‌ترين مسائل گرفتن بيشترين تخفيف از ايرباس براي هواپيماهاي جديد بود كه خوشبختانه تمام تخفيف‌هاي ممكن براي ايران لحاظ شد.»
وي البته بالاخره به علت جمع شدن مديران در هما هم توجه كرد و ادامه داد: «در تمام طول مذاكرات مديرعامل ايران‌اير نقشي اساسي در مذاكرات ايفا مي‌كرد كه در آخرين گام ايشان در جريان مذاكرات نهايي با مديرعامل ايرباس يك هواپيماي ايرباس ۳۲۰ را به شكل رايگان به توافق ايران اضافه كرد. در جريان مذاكرات طرف ايراني تلاش كرد بيشترين امتيازات را دريافت كند، امروز ما بايد تلاش كنيم كه اين توافق و قراردادهاي مهم پابرجا بماند و به مرحله اجرا برسد. ما توانستيم سد سنگين تحريم‌ها را بشكنيم و اميدواريم اين روند در آينده نيز ادامه پيدا كند.»
دنبال فاينانسر هستيم
فرزانه شرفبافي، سرپرست ايران‌اير هم از تدوين برنامه‌هاي راهبردي هما خبر داد و گفت: در مرحله شناسايي فاينانسر براي تامين مالي خريد هواپيماهاي جديد قرار داريم. هواپيماهاي پسابرجامي در دوران جديد يكي پس از ديگري در حال به پرواز درآمدن هستند. فرصت‌هاي نوسازي و بازسازي ساختاري هما فراهم شده است. با برنامه‌ريزي و مديريت منابع مالي، انساني و همكاري در صنعت مي‌توان همايي بهتر ساخت. توجه به مناطق كمتر توسعه‌يافته براي هما ضروري است و اين لازم است كه خدمت‌رساني هما در كلاس جهاني و شأن جمهوري اسلامي ايران باشد.»
باقی بقای همان هایی که وسط لحاف خوابیده اند از اندک سرمای ایرانیان خبر ندارند و آروق فندقی می زنند