مهدی پازوکی بررسی کرد
این جنگ روانی است یا جنگ اقتصادی؟!
متاسفانه ما به جای اینکه سعی کنیم فضا را آرام نگهداریم، بعضا سعی می‌شود که جو را رادیکالیزه کنند و این نه تنها موجب بر هم خوردن جو روانی در اقتصاد و سطح جامعه می‌شود بلکه بر مشکلات موجود هم می‌افزاید...
فرارو- یک اقتصاددان گفت: «به نظر من اول دولت باید صادقانه واقعیت‌ها را با مردم در میان بگذارد. گام بعدی این است که اصلاحات اقتصادی را در دستور کار خود قرار دهد. این اصلاح اقتصادی چندین گام دارد. یکی این است که دولت باید در بودجه سال ۹۸ تمامی هزینه‌های غیرضروری را کاهش دهد و به هیچ عنوان در این بودجه نباید پروژه جدیدی در دستور کار قرار بگیرد. نمایندگان مجلس هم نباید مثل بودجه ۹۷ خرج اضافی روی دست دولت بگذارند. از طرف دیگر باید دولت به شدت از استقلال بانک مرکزی دفاع کند و سعی نکند که فشار بی مورد به بانک مرکزی وارد کند. این نهاد با اقتدار کامل اقداماتی در راستای حفظ ارزش پول ملی انجام دهد و نظارت خود در شبکه‌های مالی را در بالاترین حد ممکن انجام دهد.»
مهدی پازوکی تحلیلگر مسائل اقتصادی طی گفتگو با فرارو در خصوص اینکه برخی بر این باورند که کشور در شرایط جنگی اقتصادی قرار دارد و باید از افراد کارآمد استفاده بیشتری ببرد، اظهار کرد: «اینکه دولت‌ها سعی کنند برای اداره کشور و امور اقتصادی از نیروهای کارآمد استفاده کند، به خودی خود بسیار اتفاق خوشایند و مفیدی است. اما اینکه ما خودمان جو را به لحاظ روانی به سمت تشنج ببریم و به جامعه سیگنال‌های اغراق‌آمیز بدهیم، تبعات بسیاری برای کشور خواهد داشت. صحبت من این است که ما باید سعی کنیم با درایت و تدبیر و استفاده از نیروهای کارآمد و یک سیاست خارجی فعال فضای کشور را مدیریت کنیم و در راستای رفع مشکلات موجود گام‌هایی برداریم. مشکل این است که الان مسائلی که موجب بی‌ثباتی در بازار ارز شده، همین انتظارات منفی است؛ بنابراین ما باید الان سعی کنیم جلوی انتظارات منفی در کشور را بگیریم. اگر ما الان بتوانیم مانع از این
انتظارات منفی شویم، می‌توانیم بخش عمده مشکلات کشور را رفع کنیم و حتی کمک‌هایی هم به پیشرفت کشور خواهیم کرد.»
وی تصریح کرد: «اما متاسفانه ما به جای اینکه سعی کنیم فضا را آرام نگهداریم، بعضا سعی می‌شود که جو را رادیکالیزه کنند و این نه تنها موجب بر هم خوردن جو روانی در اقتصاد و سطح جامعه می‌شود بلکه بر مشکلات موجود هم می‌افزاید. ببینید ما الان با مشکلاتی مواجه هستیم و قطعا هیچ کس در این مسئله مخالفتی ندارد، اما فضای کشور به سمتی می‌رود که الان دولت به جای اینکه بتواند انرژی و سرمایه خود را صرف از بین بردن این مشکلات کند، مداوم در حال تلاش برای آرام کردن جو روانی در کشور است. زیرا بعضی‌ها خواسته یا ناخواسته این را به جامعه القا می‌کنند که ایران به شدت در بحران فرو رفته است و نمی‌توان نجات پیدا کند و...، اما این اصلا درست نیست. اگر این جو منفی ناامیدی در کشور کمی فروکش کند قطعا می‌توان بخش عمده مشکلات موجود را رفع کرد.»
او ادامه داد: «بنابراین درست است که استفاده از نیروهای کارآمد بسیار اهمیت دارد، اما باید در نظر داشت که مشکلات کشور صرفا به دلیل مدیریت اشتباه یا ساختار‌های غلط رخ نداده است و ما الان با جو منفی در جامعه مواجه هستیم که این مسئله به تنهایی می‌تواند زمینه ساز مشکلات بسیار بزرگی باشد؛ لذا دولت باید در کنار استفاده از افراد کارآمد، سعی کند این جو روانی را آرام و مدیریت کند. از طرف دیگر کارشناسان اقتصادی که این روز‌ها پیوسته به اظهار نظر در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی می‌پردازند، باید در نظر داشته باشند که جدا از اینکه لازم است تحلیل منطقی و درستی از شرایط ارائه کنند از القا ناامیدی، ترس و نگرانی خودداری کنند. طرف صحبت من کسانی نیستند که سعی دارند از آب گل آلود ماهی بگیرند و در راستای اهداف جناحی خود استفاده کنند بلکه اقتصاددانانی هستند که در در گرو ملت و کشور دارند و ناخواسته بر ناامیدی و نگرانی مردم دامن می‌زنند.»
این اقتصاددان تاکید کرد: «واقعیت این است که بخشی از هدف‌گذاری دشمنان مانند آمریکا و اسرائیل و عربستان، همین جنگ روانی است. منظورم این نیست که تحریم‌ها هیچ تاثیری بر اقتصاد کشور ندارند. چراکه قطعا اعمال تحریم‌های آمریکا برای ایران تبعاتی خواهد داشت، اما آن‌ها سعی می‌کنند که به گونه‌ای القا کنند که تاثیرات روانی این تحریم‌ها به مراتب بیشتر از تاثیرات خود تحریم‌ها باشد. در این میان هم بعضی‌ها از داخل آب در آسیاب دشمن می‌ریزند و مداوم تاکید و اصرار دارند که وضع بسیار خراب است و ما در یک جنگ اقتصادی قرار داریم و... باید در نظر داشت که این گونه اظهار نظرات نه تنها مشکلات را کاهش نمیدهد بلکه بر آن می‌افزاید و این دقیقا همان مسئله‌ای است که ما اصلا به آن نیازی نداریم و دقیقا هدف دشمنان خارجی است.»
وی افرود: «البته در این میان دولت هم نواقص و اشتباهاتی دارد و باید آن‌ها را رفع کند. مثلا الان ما در برخی کشور‌ها حتی سفیر نداریم و برخی سفرای ایرانن هم اصلا کارآمد نیستند و دولت باید تغییراتی در ترکیب سفرای خود ایجاد کند تا بتوانید در ارتباط و تعامل با جهان اقدامات مفیدی انجام دهیم. زیرا یکی از مشکلاتی که ما الان با آن مواجه هستیم تحریم‌ها است و این می‌تواند مانع از همکاری کشور‌ها با ایران شود؛ لذا باید حاکمیت به سمتی برود که روابط و تعاملات خود با جهان را قوت ببخشد. یعنی اگر قرار است برخی از کشور‌ها از ایران نفت نخرند ما باید با تغییرات در سیاست خارجی و استفاده از افراد کارآمد مشتری‌های جدید برای خود پیدا کنیم.»
پازوکی عنوان کرد: «الان به عنوان مثال ما مدتی است که در چین سفیر نداریم. این در حالی است که چین یکی از بزرگترین شرکای اقتصادی ما است و ما باید حواسمان به این موارد و مسائل باشد. یا مثلا در فرانسه هم تا جایی که من در جریان هستم سفیر نداریم. این در حالی است که ما افراد بسیار کارآمدی داریم که می‌توانیم در این پست‌ها استفاده کنیم. ما باید از سفارتخانه‌هایمان در کشور‌های مختلف بیشترین استفاده را ببیریم نه اینکه به معرفی سفیر بی‌توجه باشیم. الان شرایطی است که ما باید از تمام ظرفیت‌های خود استفاده کنیم و بسیار عجیب است که ما در کشور چین با وجود اینکه یکی از بزرگترین خریداران نفت ایران است، سفیر نداشته باشیم.»
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که دولت باید چه اقداماتی در اقتصاد داخلی انجام دهد تا شرایط برای دوران تحریم مناسب‌تر باشد، گفت: «به نظر من اول دولت باید صادقانه واقعیت‌ها را با مردم در میان بگذارد. گام بعدی این است که اصلاحات اقتصادی را در دستور کار خود قرار دهد. این اصلاح اقتصادی چندین گام دارد. یکی این است که دولت باید در بودجه سال ۹۸ تمامی هزینه‌های غیرضروری را کاهش دهد و به هیچ عنوان در این بودجه نباید پروژه جدیدی در دستور کار قرار بگیرد. نمایندگان مجلس هم نباید مثل بودجه ۹۷ خرج اضافی روی دست دولت بگذارند. از طرف دیگر باید دولت به شدت از استقلال بانک مرکزی دفاع کند و سعی نکند که فشار بی مورد به بانک مرکزی وارد کند. این نهاد با اقتدار کامل اقداماتی در راستای حفظ ارزش پول ملی انجام دهد و نظارت خود در شبکه‌های مالی را در بالاترین حد ممکن انجام دهد.»
او ادامه داد: «علاوه بر این‌ها باید دولت به گونه‌ای عمل کند که مهمترین منبع درآمدی، مالیات باشد. من به شدت با افزایش نرخ مالیات مخالف هستم و صحبت من این است که نرخ افزایش پیدا نکند، اما باید گستره مالیاتی بیشتر شود. ما الان جز کشور‌هایی هستیم که بیشترین نرخ فرار‌های مالیاتی را دارند؛ لذا باید با سیاست‌های درست و برگرفته از تجربیات کشور‌های دیگر، نظام مالیاتی کشور را سرو سامان دهیم و هرکسی که درآمد دارد باید مالیات پرداخت کند. اینگونه دیگر نگرانی در خصوص کاهش فروش نفت هم نخواهیم داشت و از محل مالیات‌ها می‌توانیم کمبود‌ها را جبران کنیم.»
پازوکی در پایان گفت: «البته لازم است اینجا یک خبری هم به شما بدهم که طی شش ماهه گذشته میزان نفت و درآمد ارزی ما نسبت به دوره مشابه بیشتر بوده است. زیرا در سال گذشته متوسط قیمت نفت ۵۰ دلار بود، اما امسال متوسط قیمت نفت ۷۰ دلار شده است. یعنی ما حدود ۲۵ درصد بیشتر از شش ماهه سال گذشته درآمد داشتیم. علاوه بر این تا جایی که من در جریان هستم دولت درایت به خرج داده و انبار‌ها را پر کرده و تا پایان سال ۹۸ تمامی نیاز‌های اساسی مردم تامین خواهد بود؛ لذا اگر میزان فروش نفت هم کاهش پیدا کند تا حدودی برای آن دوره هم آمادگی داریم. هرچند که الان وزارت نفت در تلاش است که مشتری‌های جدید برای نفت پیدا کند و این می‌تواند بخشی از تاثیرات تحریم‌ها را کاهش دهد.»
او ادامه داد: «بنابراین درست است که استفاده از نیروهای کارآمد بسیار اهمیت دارد، اما باید در نظر داشت که مشکلات کشور صرفا به دلیل مدیریت اشتباه یا ساختار‌های غلط رخ نداده است و ما الان با جو منفی در جامعه مواجه هستیم که این مسئله به تنهایی می‌تواند زمینه ساز مشکلات بسیار بزرگی باشد؛ لذا دولت باید در کنار استفاده از افراد کارآمد، سعی کند این جو روانی را آرام و مدیریت کند. از طرف دیگر کارشناسان اقتصادی که این روز‌ها پیوسته به اظهار نظر در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی می‌پردازند، باید در نظر داشته باشند که جدا از اینکه لازم است تحلیل منطقی و درستی از شرایط ارائه کنند از القا ناامیدی، ترس و نگرانی خودداری کنند. طرف صحبت من کسانی نیستند که سعی دارند از آب گل آلود ماهی بگیرند و در راستای اهداف جناحی خود استفاده کنند بلکه اقتصاددانانی هستند که در در گرو ملت و کشور دارند و ناخواسته بر ناامیدی و نگرانی مردم دامن می‌زنند.»
این اقتصاددان تاکید کرد: «واقعیت این است که بخشی از هدف‌گذاری دشمنان مانند آمریکا و اسرائیل و عربستان، همین جنگ روانی است. منظورم این نیست که تحریم‌ها هیچ تاثیری بر اقتصاد کشور ندارند. چراکه قطعا اعمال تحریم‌های آمریکا برای ایران تبعاتی خواهد داشت، اما آن‌ها سعی می‌کنند که به گونه‌ای القا کنند که تاثیرات روانی این تحریم‌ها به مراتب بیشتر از تاثیرات خود تحریم‌ها باشد. در این میان هم بعضی‌ها از داخل آب در آسیاب دشمن می‌ریزند و مداوم تاکید و اصرار دارند که وضع بسیار خراب است و ما در یک جنگ اقتصادی قرار داریم و... باید در نظر داشت که این گونه اظهار نظرات نه تنها مشکلات را کاهش نمیدهد بلکه بر آن می‌افزاید و این دقیقا همان مسئله‌ای است که ما اصلا به آن نیازی نداریم و دقیقا هدف دشمنان خارجی است.»
وی افرود: «البته در این میان دولت هم نواقص و اشتباهاتی دارد و باید آن‌ها را رفع کند. مثلا الان ما در برخی کشور‌ها حتی سفیر نداریم و برخی سفرای ایرانن هم اصلا کارآمد نیستند و دولت باید تغییراتی در ترکیب سفرای خود ایجاد کند تا بتوانید در ارتباط و تعامل با جهان اقدامات مفیدی انجام دهیم. زیرا یکی از مشکلاتی که ما الان با آن مواجه هستیم تحریم‌ها است و این می‌تواند مانع از همکاری کشور‌ها با ایران شود؛ لذا باید حاکمیت به سمتی برود که روابط و تعاملات خود با جهان را قوت ببخشد. یعنی اگر قرار است برخی از کشور‌ها از ایران نفت نخرند ما باید با تغییرات در سیاست خارجی و استفاده از افراد کارآمد مشتری‌های جدید برای خود پیدا کنیم.»
پازوکی عنوان کرد: «الان به عنوان مثال ما مدتی است که در چین سفیر نداریم. این در حالی است که چین یکی از بزرگترین شرکای اقتصادی ما است و ما باید حواسمان به این موارد و مسائل باشد. یا مثلا در فرانسه هم تا جایی که من در جریان هستم سفیر نداریم. این در حالی است که ما افراد بسیار کارآمدی داریم که می‌توانیم در این پست‌ها استفاده کنیم. ما باید از سفارتخانه‌هایمان در کشور‌های مختلف بیشترین استفاده را ببیریم نه اینکه به معرفی سفیر بی‌توجه باشیم. الان شرایطی است که ما باید از تمام ظرفیت‌های خود استفاده کنیم و بسیار عجیب است که ما در کشور چین با وجود اینکه یکی از بزرگترین خریداران نفت ایران است، سفیر نداشته باشیم.»
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که دولت باید چه اقداماتی در اقتصاد داخلی انجام دهد تا شرایط برای دوران تحریم مناسب‌تر باشد، گفت: «به نظر من اول دولت باید صادقانه واقعیت‌ها را با مردم در میان بگذارد. گام بعدی این است که اصلاحات اقتصادی را در دستور کار خود قرار دهد. این اصلاح اقتصادی چندین گام دارد. یکی این است که دولت باید در بودجه سال ۹۸ تمامی هزینه‌های غیرضروری را کاهش دهد و به هیچ عنوان در این بودجه نباید پروژه جدیدی در دستور کار قرار بگیرد. نمایندگان مجلس هم نباید مثل بودجه ۹۷ خرج اضافی روی دست دولت بگذارند. از طرف دیگر باید دولت به شدت از استقلال بانک مرکزی دفاع کند و سعی نکند که فشار بی مورد به بانک مرکزی وارد کند. این نهاد با اقتدار کامل اقداماتی در راستای حفظ ارزش پول ملی انجام دهد و نظارت خود در شبکه‌های مالی را در بالاترین حد ممکن انجام دهد.»
او ادامه داد: «علاوه بر این‌ها باید دولت به گونه‌ای عمل کند که مهمترین منبع درآمدی، مالیات باشد. من به شدت با افزایش نرخ مالیات مخالف هستم و صحبت من این است که نرخ افزایش پیدا نکند، اما باید گستره مالیاتی بیشتر شود. ما الان جز کشور‌هایی هستیم که بیشترین نرخ فرار‌های مالیاتی را دارند؛ لذا باید با سیاست‌های درست و برگرفته از تجربیات کشور‌های دیگر، نظام مالیاتی کشور را سرو سامان دهیم و هرکسی که درآمد دارد باید مالیات پرداخت کند. اینگونه دیگر نگرانی در خصوص کاهش فروش نفت هم نخواهیم داشت و از محل مالیات‌ها می‌توانیم کمبود‌ها را جبران کنیم.»
پازوکی در پایان گفت: «البته لازم است اینجا یک خبری هم به شما بدهم که طی شش ماهه گذشته میزان نفت و درآمد ارزی ما نسبت به دوره مشابه بیشتر بوده است. زیرا در سال گذشته متوسط قیمت نفت ۵۰ دلار بود، اما امسال متوسط قیمت نفت ۷۰ دلار شده است. یعنی ما حدود ۲۵ درصد بیشتر از شش ماهه سال گذشته درآمد داشتیم. علاوه بر این تا جایی که من در جریان هستم دولت درایت به خرج داده و انبار‌ها را پر کرده و تا پایان سال ۹۸ تمامی نیاز‌های اساسی مردم تامین خواهد بود؛ لذا اگر میزان فروش نفت هم کاهش پیدا کند تا حدودی برای آن دوره هم آمادگی داریم. هرچند که الان وزارت نفت در تلاش است که مشتری‌های جدید برای نفت پیدا کند و این می‌تواند بخشی از تاثیرات تحریم‌ها را کاهش دهد.»
