اصلاح‌طلبان از ائتلاف دیروز تا هویت امروز
استراتژی اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس چیست؟
در حالی که محمدرضا عارف از هویت به عنوان اولویت اصلاح‌طلبان در این دوره مجلس سخن گفت فعالان سیاسی اصلاح‌طلب در گفتگو با فرارو آن را به تجربه شکست ائتلاف در مجلس دهم مربوط دانستند. از نظر جلالی‌زاده ائتلاف عاقلانه نیست و نباید اصولگرا و اصلاح‌طلب زیر چتر هم بروند. قنبری هم می‌گوید در شرایط موجود ارائه فهرست در همه حوزههای انتخابیه، اولویت اساسی اصلاح‌طلبان در این دوره نیست و پس از مجلس دهم، هویت دغدغه اصلی آنها است.
فرارو- محمدرضا عارف در مراسم رونمایی از گزارش عملکرد فراکسیون امید شورای اسلامی که هشتم بهمن در محل فراکسیون امید برگزار شد، با اشاره به احتمال تأیید صلاحیت مجدد برخی کاندیدا‌های اصلاح‌طلب به اهمیت هویت اصلاح‌طلبان در جریان انتخابات یازدهمین دوره مجلس اشاره کرد.
به گزارش فرارو، عارف گفت: «در این دوره از انتخابات در شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان به این نتیجه رسیدیم که ائتلاف نمی‌کنیم و لیست‌مان کاملاً اصلاح‌طلبانه خواهد بود و هر جا کاندیدا داشته باشیم، لیست می‌دهیم.» این در حالی است که پیش از این و در جریان دهمین دوره انتخابات مجلس اصلاح‌طلبان به ائتلاف با اصولگرایان میانه و معتدل پرداختند.
حالا در جریان انتخابات یازدهمین دوره مجلس و در شرایطی که اغلب چهره‌های اصلاح‌طلبان یا در انتخابات ثبت نام نکردند یا در صورت ثبت نام رد صلاحیت شدند رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان از هویت اصلاح‌طلبی و عدم ائتلاف با اصولگرایان سخن می‌گوید.
چرایی این مسئله را در گفتگو با دو تن از چهره‌های اصلاح‌طلبی به بحث گذاشتیم.
ائتلاف عاقلانه نیست
جلال جلالی‌زاده فعال سیاسی اصلاح‌طلب و عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت در گفتگو با فرارو در این باره گفت: «به هیچ وجه عاقلانه نیست که در این دوره، اصلاح‌طلبان با اصولگرایان میانه ائتلاف کنند. هر گروه و حزبی در انتخابات باید هویت واحد خود را نشان بدهند و آویزان شدن از اصولگرایان، کار عاقلانه‌ای نیست.»
وی با تأکید بر اینکه ائتلاف با اصولگرایان، از نظر سیاسی منجر به شکست می‌شود، افزود: «اصولگرایان دارای کارنامه مشخصی هستند. عناوینی، چون اصولگرا و اصلاح‌طلب میانه و تندرو مسایل ساختگی است که نمی‌توانند نمود واقعی و درستی داشته باشند.»
جلال جلالی‌زاده: ائتلاف، کار معقولی نیست و هر کس از ائتلاف سخن بگوید قطعاً با احساسات مردم بازی می‌کند
این فعال سیاسی اظهار کرد: «معرفی فهرستی ترکیبی از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان به معنای تسلیم شدن اصلاح‌طلبان و منافی ماهیت اصلاح‌طلبی است. اگر فردی، اصلاح‌طلب است پس اصولگرا نیست و بالعکس.»
او افزود: «سابقه نشان داده ائتلاف، کار درستی نیست. منجر به شکست می‌شود و فایده‌ای هم ندارد. چون غیر ممکن است که آنها در مسایل مختلف، وحدت نظر داشته باشند. ائتلاف با اصولگرایان به معنی تأیید کار شورای نگهبان و حذف اصلاح‌طلبان در انتخابات است.»
جلالی‌زاده ادامه داد: «این کار به هیچ وجه کار درستی نیست و هر حزب و گروهی به هر دلیلی حق دارد در انتخابات با هویت واقعی و با شناسنامه شرکت کند و این مردم هستند که باید آنها را تأیید کنند یا نکنند. مردم باید بگویند این احزاب و گروه‌ها از مقبولیت عمومی برخوردار هستند یا نه.»
نماینده سابق مجلس بیان کرد: «تجربه مجلس دهم هم نشان داد عده‌ای با فهرست اصلاح‌طلبان به مجلس آمدند، اما بعد در مجلس تغییر مسیر دادند. ائتلاف، کار معقولی نیست و هر کس از ائتلاف سخن بگوید قطعاً با احساسات مردم بازی می‌کند یا به خاطر منافع شخصی وارد بازی سیاسی شده است. اگر انتخابات، رقابتی برگزار شود نباید اصلاح‌طلب زیر چتر اصولگرا و اصولگرا زیر چتر اصلاح‌طلب برود.»
وی افزود: «باید زمینه برای انتخابات رقابتی که هم مقبولیت داخلی و هم مشروعیت خارجی داشته باشد فراهم شود و انتخابات باید به صورت واقعی برگزار شود نه اینکه اصلاح‌طلب و اصولگرا زیر چتر هم بروند. مثل اینکه در آمریکا حزب دموکرات و جمهوری خواه فهرست واحد بدهند که این مسخره است. شاید کسانی که منافع شخصی برای‌شان مهم است با فهرست ائتلافی موافق باشند، اما جامعه از آن استقبال نمی‌کند.»
عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت تأکید کرد: «ائتلاف، روحیات اصلاح‌طلبی را زیر سؤال می‌برد. متأسفانه ما کمتر در پی تقویت جامعه مدنی و تشکل‌های حزبی هستیم. در حالی که باید هویت اشخاص در مجلس به صورت ثابت و واقعی نشان داده شود و مجلسی برای تضارب افکار و آراء بسازیم و تشکیل بدهیم.»
وی افزود: «اهمیت دادن به تشکل‌های حزبی موجب می‌شود تا قبل از ورود به مجلس، هویت افراد را بشناسیم و بدانیم که آنها چه کسانی هستند. اصلاً مردم به چه کسی رأی می‌دهند. اما فهرست‌های ائتلافی مردم را سرگردان می‌کند که من اصلاح‌طلب، نمی‌توانم به یک اصولگرا رأی بدهم. بنابراین، فهرست ائتلافی با اصولگرایان، بازی با احساسات مردم و ایجاد شبهه در انتخابات است.»
نماینده سابق مجلس گفت: «فعلاً از اصلاح‌طلبان تعداد زیادی تأیید صلاحیت نشدند تا مردم به آنها رأی بدهند. وقتی نامزدی نباشد چه لزومی است که مردم رأی بدهند. ما هم نباید تلاش کنیم. نمی‌توانیم کسی را به مردم تحمیل کنیم. انتخابات تحمیلی نیست.»
او افزود: «انتخابات به معنی گزینش بر اساس آزادی و اراده آزاد افراد است. باید فرد بتواند به هر کسی که دوست دارد رأی بدهد. باید این افراد بر اساس بینش، آگاهی و تعقل به نامزد‌هایی که در پیشبرد اهداف سیاسی یا اجتماعی با آنها همسو هستند و می‌توانند اهداف‌شان را تأمین کنند رأی بدهند.»
وی اظهار کرد: «اصلاً اصلاح‌طلبان نباید بدون شواهد کسی را اصلاح‌طلب بدانند. کاندیداتراشی کار عاقلانه‌ای نیست. وقتی انتخابات معنا پیدا می‌کند که رقابتی واقعی میان نامزد‌های مختلف باشد.
به هر صورت، اگر نمی‌گذارند اصلاح‌طلبان وارد صحنه رقابتی انتخابات شوند اصلاح‌طلبان چرا باید به مجلس بروند. وقتی عده‌ای جای ناظر و مجری را تغییر دادند و انتخابات را خودشان برگزار می‌کنند خودشان هم بروند مجلس را تشکیل بدهند. چرا اصلاح‌طلبان باید تاوان این انحصارگرایی را بدهند.»
ارائه فهرست در همه حوزههای انتخابیه اولویت اصلاح‌طلبان نیست
داریوش قنبری دیگر چهره اصلاح‌طلب و نماینده سابق مجلس نیز در گفتگو با فرارو در این باره گفت: «یکی از مشکلاتی که باعث شد تا در این دوره از انتخابات، اصلاح‌طلبان به بحث هویت در بستن لیست‌ها توجه داشته باشند حضور افرادی بود که در جریان انتخابات مجلس دهم مورد حمایت اصلاح‌طلبان بودند، اما بعد از اینکه وارد مجلس شدند راه‌شان را از اصلاح‌طلبان جدا کردند.»
وی ادامه داد: «اما عملکرد این گروه پای اصلاح‌طلبان نوشته شد در حالی که آنها اصلاح‌طلب هم نبودند. این موضوع باعث آسیب دیدن اصلاح‌طلبی و سلب اعتماد از بدنه اجتماعی آنها شد. بر این اساس، هویت در این دوره از انتخابات علیرغم رد صلاحیت‌های گسترده اهمیت یافت.»
او افزود: «اصلاح‌طلبان در جا‌هایی که نامزد اصلاح‌طلب دارند فهرست ارائه می‌کنند و در جا‌هایی که فهرست ندارند، طرحی بیاندیشند.»
داریوش قنبری: اصلاح‌طلبان باید دو لیست داشته باشند
قنبری همچنین اظهار کرد: «بهتر است اصلاح‌طلبان دو فهرست داشته باشند. یک فهرست شامل نامزد‌های خودشان و فهرست دیگر هم در حمایت از مستقلین و افراد معتدل ارائه کنند. از این طریق می‌توانند خطر تندروی و افراط را از مجلس آینده دور کنند.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب تأکید کرد: «از میان اصلاح‌طلبان به دلیل تجربه رد صلاحیت‌ها، چهره‌های زیادی در انتخابات مجلس ثبت نام نکردند و از همان تعداد ثبت نام شده نیز تعداد نامزد‌های تأیید صلاحیت شده کم است؛ حتی اصلاح‌طلبان در خیلی از حوزههای انتخابیه نامزد ندارند. در این وضعیت بهتر است اصلاح‌طلبان، استراتژی دو فهرستی را در پیش بگیرند و در جا‌هایی که نامزد دارند فهرست درجه یک با نامزد‌های اصلاح‌طلب و در جا‌هایی که فهرست ندارند از مستقلین حمایت کنند.»
او افزود: «این به معنای ائتلاف نیست و ائتلاف در این دوره با توجه به تجربیات مجلس دهم راهگشا نیست.»
داریوش قنبری ادامه داد: «اصلاح‌طلبان در مجلس دهم، خوب عمل کردند و خطر افراط گرایی را از آن، دور کردند. هر چند تعدادی در این دوره مجلس افراطی بودند، ولی اکثریت را در دست، نداشتند. اگر مجلس آینده به مجلس دهم شبیه باشد قطعاً بهتر می‌تواند در پیشبرد منافع ملی عمل کند. اصلاح‌طلبان باید به این مسئله توجه و در این چارچوب حرکت کنند. در جا‌هایی که نامزد ندارند تلاش کنند تا افراد تندرو به این مجلس راه پیدا نکنند. البته فهرست دوم نباید با تابلو اصلاح‌طلبی باشد. بلکه فقط با این تابلو که اصلاح‌طلبان به چهره‌های معتدل و افراد مستقل، رأی می‌دهند. آن هم به خاطر اینکه خطر تندروی را از مجلس آینده دور کنند و آنها به مجلس راه پیدا نکنند.»
قنبری در پایان افزود: «روشن است که ما در همه حوزههای انتخابیه، نمی‌توانیم فهرست اصلاح‌طلب داشته باشیم و اولویت اصلاح‌طلبان هم ارائه فهرست در همه حوزههای انتخابیه نیست.»
