حاملگی خارج رحمی؛ چرا رخ می‌دهد و چه علائمی دارد؟
بارداری از زمان لقاح تا زایمان مراحل گوناگونی دارد که اگر یکی از آنها به صورت کامل و درست سپری نشود، سلامت مادر و جنین در خطر قرار می‌گیرد. حاملگی خارج رحمی یکی از این موارد خطرناک است.
فرارو- فرآیند بارداری از زمان انجام لقاح تا زایمان به چندین مرحله تقسیم می‌شود. هر کدام از این مراحل اگر به درستی صورت نپذیرد، بارداری را با شکست مواجه می‌کند و سلامت مادر و جنین را به خطر می‌اندازد.
به گزارش فرارو؛ یکی از این مراحل زمانی است که یک تخم بارور شده برای لانه‌گزینی خود به رحم سفر می‌کند. در حاملگی خارج از رحم تخم بارور شده به جداره رحم متصل نمی‌شود. درعوض ممکن است به لوله فالوپ، حفره شکم یا دهانه رحم وصل شود.
این در حالی است که آزمایش بارداری مثبت است؛ اما یک تخم بارور شده نمی‌تواند در هیچ جای دیگری غیر از رحم رشد کند.
طبق آکادمی پزشکان خانواده آمریکا (AAFP) حاملگی خارج رحمی در حدود ۱ از هر ۵۰ نفر رخ می‌دهد. حاملگی خارج رحمی یا Ectopic pregnancy اگر درمان نشود، می‌تواند یک خطر پزشکی برای مادر و جنین تلقی شود. درمان سریع می‌تواند خطر عوارض ناشی از حاملگی خارج رحمی را کاهش بدهد و شانس شما را برای داشتن یک بارداری سالم در آینده محفوظ می‌دارد.
چه عواملی باعث ایجاد حاملگی خارج رحمی می‌شود؟
- التهاب و زخم لوله‌های فالوپ
- عفونت یا جراحی
- عوامل هورمونی
- ناهنجاری‌های ژنتیکی
- نقائص هنگام تولد
- شرایط پزشکی که بر شکل و وضعیت لوله‌های فالوپ و اندام تولیدمثل تأثیر می‌گذارد
چه کسانی در معرض خطر حاملگی خارج رحمی قرار دارند؟
عوامل خطر با هریک از موارد زیر افزایش می‌یابد:
• سن مادر ۳۵ سال یا بالاتر
• تاریخچه جراحی لگن، جراحی شکم یا سقط‌های متعدد
• سابقه بیماری التهابی لگن (PID)
• تاریخچه آندومتریوز
• حاملگی با کمک دارو‌ها یا روش‌های باروری
• سیگار کشیدن
• تاریخچه حاملگی خارج رحمی
• سابقه بیماری‌های مقاربتی (STD) مانند سوزاک یا کلامیدیا
• ناهنجاری‌های ساختاری در لوله‌های فالوپ، تخم بارور شده را به رحم نمی‌رساند
نشانه‌های حاملگی خارج رحمی چیست؟
- درد‌های موجی شدید در شکم، لگن، شانه یا گردن
- درد شدید که در یک طرف شکم ایجاد می‌شود
- خونریزی واژن
- سرگیجه یا غش
- فشار رکتوم
اصلی‌ترین قدم برای تشخیص سونوگرافی ترانس واژینال است. سونوگرافی ترانس واژینال که سونوگرافی از راه واژن (endovaginal ultrasound) نیز نامیده می‌شود، یکی از روش‌های عکس‌برداری از لگن است که توسط پزشکان برای معاینه دستگاه تناسلی زنان مورد استفاده قرار می‌گیرد که شامل معاینه دستگاه تناسلی، معاینه رحم، لوله فالوپ، تخمدان‌ها، دهانه رحم و واژن است.
برخلاف فرایند سونوگرافی شکمی و لگنی که طی آن دستگاه مبدل خارج از بدن و روی سطح شکم و لگن قرار می‌گیرد، پزشک یا متخصص انجام سونوگرافی هنگام انجام سونوگرافی ترانس واژینال دستگاه مبدل میله‌ای مانندی را به اندازه ۶ تا ۸ سانتی متر به درون مجرای واژن وارد می‌کند.
اگر علائم شدیدی مانند درد یا خونریزی قابل توجه دارید، ممکن است زمان کافی برای انجام این مراحل وجود نداشته باشد. لوله فالوپ در موارد شدید می‌تواند پاره شود و باعث خونریزی شدید داخلی شود. در این شرایط سلامت مادر برای پزشک در اولویت قرار دارد و احتمال یک جراحی فوری پیش‌بینی می‌شود.
چه درمانی برای حاملگی خارج رحمی وجود دارد؟
اگر عمل جراحی ناموفق باشد، ممکن است جراح لاپاراتومی را تکرار کند و این‌بار با یک برش بزرگ‌تر. پزشک ممکن است در صورت آسیب دیدن در طول عمل جراحی لوله فالوپ را نیز خارج کند.
مراقبت‌های پس از عمل حاملگی خارج رحمی
پزشک بعد از عمل دستورالعمل خاصی را در مورد مراقبت از برش‌های شکم ارائه می‌دهد. اهداف اصلی تمیز نگه داشتن برش‌ها در حین بهبود است. آنها را هر روز برای علائم عفونت بررسی کنید که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی
- احساس گرمی ناحیه
- قرمزی ناحیه
- تورم
خودداری از بلند کردن اجسام بیشتر از ۵ کیلوگرم
برای جلوگیری از یبوست مایعات زیادی بنوشید
استراحت لگن به معنای خودداری از برقراری روابط جنسی و استفاده از تامپون و دوش واژن
تا حد ممکن هفته اول پس از عمل را به صورت کامل استراحت کنید و سپس فعالیت‌های خود را در هفته-های بعدی افزایش بدهید.
سخن پایانی
اگر هر دو لوله فالوپ هنوز دست نخورده باشند یا حتی فقط یک مورد داشته باشند، تخمک می‌تواند در بارداری‌های بعدی به طور طبیعی بارور شود. جراحی ممکن است به لوله‌های فالوپ آسیب برساند و این امر می‌تواند رخ دادن حاملگی خارج رحمی آینده را محتمل‌تر کند.
از دست رفتن بارداری در هر زمانی که باشد، صدمات روحی و جسمی را برای مادر و پدر به همراه خواهد داشت. با افزایش آگاهی خود در این زمینه می‌توانید بر این مشکلات غلبه کنید و بارداری سالمی را در آینده تجربه کنید.
