مردم میگویند، پشیمانند که باز هم فریب وعدههای بیپشتوانه مسوولان را خوردند. مردم از دست خودشان عصبانی هستند که چرا یادشان نیفتاد همه وعدههای دلخوشکننده در هفتههای اول خرداد، به انتخابات ربط داشت و مسوولان موظف بودند حرفهای امیدوارکننده و نشاطآور بزنند تا یأس و ناامیدی و ترس بابت کمبود جدی واکسن کرونا و بینظمیهای غیرقابل توجیه در نوبتبندی واکسیناسیون، به نگرانی اجاره خانه و بیکاری و گرانی قیمت مرغ و میوه و نان اضافه نشود.
اعتماد در ادامه نوشت: مردم، حرفهای دوستان و آشنایانشان را برای همدیگر تعریف میکنند؛ دوستان و آشنایانی در کشورهای دور و نزدیک که ماهها قبل، دومین دوز واکسنشان را هم زدهاند و حالا، با خیال راحت، مثل بقیه شهروندان آن کشورها، به زندگی با نشاط روزمره ادامه میدهند و با تعجب، از اقوامشان در ایران میپرسند: «دولت ایران که گفت واکسن داریم و نیازی به هیچ کشوری نداریم.»
این مردم عصبانی و ناامید و نگران، پیرزنان و پیرمردانی هستند که طی هفتههای گذشته، طبق آنچه روی کارت واکسیناسیونشان نوشته شده، قانونمند و منظم و خسته، ساعت ۸ و ۹ صبح، با تاکسی و اتوبوس و عصا و واکر و پیاده و سربار نوه و داماد و عروس و فرزند، به مراکز بهداشت مراجعه کردهاند و تا ظهر، گرسنه و تشنه، در خیابانها سرگردان شدهاند و وقتی جواب «واکسن نداریم» را از مسوول مراکز بهداشت شنیدهاند، عصبانیتر شدهاند و فریاد زدهاند: «ساعت ۶ صبح نمیتوانستید بگویید که ۶ ساعت در این گرما منتظر نمانیم؟» جواب این همه عصبانیت و خشم صدها پیرزن و پیرمرد هم، چیزی نبوده جز شانه بالا انداختن مسوولان مرکز و درهای بستهای که اینبار، محکمتر از یک ساعت و دوساعت قبل، به روی این همه زن و مرد سالمند نگران و مستاصل، برهم کوبیده شده است.
لابهلای این «نداریم»ها و عصبانیتهایی که گاهی به درگیری با مسوولان مراکز و حتی نیروهای حفاظت و انتظامی هم منجر شده، یک نفر، مثل قرون وسطی و در قرن بیست و یکم، کاغذ به دست، سرک کشیده و گفته «برای واکسن باید اسم بنویسید و آفتاب نزده بیایید تا واکسن به شما هم برسد.»
طی روزهای گذشته، طی روزهایی که این همه مرد و زن امیدوار، به مراکز بهداشت مراجعه کردند و بعد از تحمل ۶ ساعت گرما و ۱۲ ساعت بیخوابی و بدخوابی کنار خیابانها و خسته از بیحرمتیها، دست خالی و نگران به خانه برگشتند، یک نفر از مسوولان وزارت بهداشت، حتی یک جمله بابت دلجویی از این همه پیرزن و پیرمرد به زبان نیاورد.
صفحات دو هفته گذشته خبرگزاریها و روزنامهها را که بالا و پایین کنید، فقط اظهارات عجیب و غریب حامیان دولت را میشنوید که درباره «بیضرر بودن تاخیر دو ماهه و سه ماهه» دوز دوم واکسن کرونا شعار دادهاند؛ باز هم شعار و باز هم شعار. انگار کارخانه سازنده واکسن و آن همه محقق در روسیه و چین و ایتالیا و هند و کره جنوبی و دهها کشور سازنده، بیکار بودند یا برای رفع خستگی، با مردم شوخی کردند که برای دوز اول و دوم واکسن کرونا یک فاصله زمانی مشخص در نظر گرفتند.
حالا احتمالا ایران که برای توجیه سوءمدیریت و عدم شفافیت مسوولان، به کشف «بیخطر بودن افزایش چند هفتهای و حتی چند ماهه فاصله دوز اول و دوم واکسن کرونا» رسیده، به عنوان تنها کشور جهان برای این کشف بینظیر، میتواند روی پله اول سکوی زیر سوال بردن واقعیتهای علمی بایستد و البته انتشار واکنش مسوولان سازمان جهانی بهداشت و کشورهای سازنده واکسن در مقابل این کشف هم، خط قرمز رسانههای ایران خواهد بود.
هفته گذشته، خبرگزاری ایسنا جدولی از تعداد جمعیت واکسینه شده و دوزهای واکسن استفاده شده در برخی کشورها منتشر کرد. مندرجات این جدول، جوابی بود برای همه ادعاهای برخی مسوولان و از جمله وزیر بهداشت که ظرف چند ماه اخیر، گناه کشورهای ثروتمند را یکجا و در یک کاسه شستند و گفتند که «کل واکسنهای دنیا را ۸ کشور جهان خریده و به مردمشان تزریق کردهاند.»
اتفاقا خوب است که سری به وبسایت خبرگزاری ایسنا بزنید و این جدول را ببینید و خودتان قضاوت کنید که مثلا «ایسلند» که تا ظهر چهارشنبه دوم تیر ماه، ۱۰۴.۱ درصد از جمعیتش واکسینه شدهاند یا «مغولستان» که تا ظهر چهارشنبه دوم تیر ماه، ۱۱۰.۷ درصد جمعیتش واکسینه شدهاند یا «اروگوئه» که تا ظهر چهارشنبه دوم تیرماه، ۱۰۲.۸ درصد جمعیتش واکسینه شدهاند یا مثلا مکزیک فقیر که تا ظهر چهارشنبه دوم تیر ماه ۴۰.۲۳ میلیون دوز واکسن به مردمش تزریق کرده یا اندونزی که تا ظهر چهارشنبه دوم تیر ماه، ۳۵.۹۳ میلیون دوز واکسن به مردمش تزریق کرده در ردیف کدام کشورهای ثروتمند جهان هستند که تا امروز خبری ازشان نبود و ایران که روز ۲۱ بهمن مراسم و جشن آغاز واکسیناسیون راه انداخت و تا امروز و با این همه شعار کمتر از ۷ درصد کل جمعیت هدفش را واکسینه کرده در ردیف کدام کشورها قرار دارد؟ به نظر میرسد مسوولان وزارت بهداشت، یا از واقعیتهای جامعه خبری ندارند یا نمیخواهند اقرار کنند که واقعیتها را میدانند و جرات هیچ اظهارنظر مخالف ندارند.
تا امروز، هیچ مسوولی جرات نکرده مضرات افزایش فاصله بین دوز اول و دوز دوم واکسن را بگوید، چون میداند که در صورت اعلام واقعیت، حتما صندلی و مقامش را از دست خواهد داد و به ردههای شغلی پایینتر تنزل خواهد کرد.
تا امروز، هیچ مسوولی در وزارت بهداشت جرات نکرده به مردم توضیح دهد که علت اختلاف فاحش تعداد دوزهای تزریق شده با مجموع واکسنهای وارد شده به کشور چیست و چرا موجودی واکسن با گزارشهای وزارت بهداشت هیچ همخوانی ندارد و هر کدام برای خودش ساز جداگانهای میزند؟
مسوولان وزارت بهداشت، اگر ظرف دو هفته گذشته، به صفهای طویل پیرزنان و پیرمردان چشم انتظار واکسن میرفتند و حاضر میشدند مثل آنها، فقط یک ساعت این گرمای ۴۰ درجه تابستان را گوشه خیابانها و کوچهها تحمل کنند، میشنیدند که مردم در عین خشم و خستگی میخندند و میگویند احتمالا وزیر بهداشت میخواهد واکسنهای وارداتی را در موزه بگذارد تا بعدها به نسلهای آینده ثابت کند که چقدر برای سلامت این مملکت زحمت کشیده است.
مسوولان وزارت بهداشت قول داده بودند که تا پایان خرداد، ۱۴ میلیون نفر از جمعیت هدف فازهای اول و دوم واکسینه میشوند. حالا آمار واکسیناسیون زور میزند که به پوشش ۷ درصدی جمعیت هدف برسد و نمیرسد، چون نحوه اطلاعرسانی میلنگد. حدود یک ماه، موجودی واکسن در کل کشور صفر بود و در اهواز و شیراز و تهران و مشهد و صدها شهر دیگر، هیچ مسوولی جرات نکرد کاغذ «واکسن نداریم» روی درهای مراکز جامع سلامت و توزیعکننده واکسن بزند.
چرا وقتی پای شعور مردم به میان میآید، گفتن واقعیتها و اعتراف به سوءمدیریتها تا این حد دشوار میشود؟ تا ظهر روز ۷ تیر ماه، با وجود آنکه تا حالا بیش از ۸ میلیون دوز واکسن وارد کشور شده، کل واکسنهای تزریق شده در ایران طبق گزارش رسمی وزارت بهداشت، ۵ میلیون و ۸۰۴ هزار و ۲۸۶ دوز بوده و نکته مهم این است که نه فقط وزیر بهداشت، حتی مدیرانش هم به حرفهایی که میزنند اعتمادی ندارند.
نیمه اردیبهشت، رییس مرکز توسعه شبکه وزارت بهداشت به مردم گفت که تا نیمه خرداد حدود ۱۰ میلیون واکسن کرونا به ایران میرسد و تا پایان خرداد، واکسنهای تولید داخل هم به این حجم اضافه خواهد شد. اگر گناه وارد نشدن ۱۰ میلیون دوز واکسن را به گردن تحریم و بدقولی تولیدکنندگان واکسن میاندازیم، حالا که واکسن وارداتی، بیشتر از تعداد جمعیت واکسینه شده است. دو سوال مهم: واکسنهایی که فعلا توزیع نمیشود، در کدام انبار ذخیره شده و چرا؟ چرا این فرهنگ فرار از صداقت، حتی از تفکر مسوولان دانشگاه دیده ما هم حذف نمیشود؟
یک مسوول میگوید واکسن نداریم، یک مسوول میگوید واکسن داریم. یک مسوول میگوید تزریق واکسن متوقف نشده، یک مسوول میگوید تزریق واکسن متوقف شده. کاش مسوولان وزارت بهداشت، به یکی از مراکز جامع سلامت میرفتند و آن صفهای طویل زنان و مردانی که چروکهای صورتشان و آن واکر و عصا و صندلی چرخدارشان و آن لرزش دست و اندام خمیده و تنگی نفسهایشان تایید میکند که اینها جوان ۱۸ ساله و ۲۰ ساله نیستند و سالهاست که پا به سالمندی گذاشتهاند را میدیدند و شرمنده میشدند از این همه بینظمی و حرکت کردن خلاف تمام تاکیدات سند ملی واکسیناسیون. طبق سند ملی واکسیناسیون، باید عدالت در توزیع رعایت میشد که با آن جنجال واکسیناسیون خارج از نوبت کادر شهرداریهای آبادان و علیآباد کتول و تهران و قزوین و زنجان، معلوم شد عدالتی در کار نیست.
ادعای اکید مسوولان وزارت بهداشت این بود که واکسن کرونا به هیچوجه آزاد و پولی و قابل توزیع و فروش در مطبها و بخش خصوصی نخواهد بود و همین حالا، واکسنهای ۶۰ میلیون تومانی و ۸۰ میلیون تومانی در مطبهای خصوصی، به مردم مرفه بیتحمل تزریق میشود.
قرار بود صفر تا صد جزییات واکسیناسیون، به صورت «شفاف» به مردم اعلام شود و حالا این صفهای طویل مردم گیج در خیابانهای داغ و این انتظار در نوبتهای ۱۲ ساعته و ۸ ساعته و بیخوابیهای قبل از طلوع آفتاب تا پیش از ظهر و این سکوت مسوولان وزارت بهداشت در مقابل این حجم افسارگسیخته بیاحترامی و رعایت نشدن شأن سالمندان کشور، مصداق روشنی از نادیده گرفته شدن تمام تاکیدات یک سند ملی مصوب است.
به دنبال تداوم بینظمیها و اعتراضات مردم نسبت به نحوه نامناسب توزیع واکسن کرونا و انتقادات شدید از نوبتدهیهای طولانی در خیابان و نحوه رفتار مراقبان انتظامی و بهداشتی مراکز واکسیناسیون در شهر تهران، بامداد دیروز، محمدباقر قالیباف؛ رییس مجلس برای باور اعتراضات مردم، به یکی از پرازدحامترین مراکز جامع واکسیناسیون واقع در محدوده خیابان شریعتی روبهروی حسینیه ارشاد رفت.
بنا به گزارشی که خبرنگار ایسنا از این بازدید تهیه کرده، جمع انبوهی از سالمندانی که از ساعت ۲ و ۳ بامداد، برای دریافت واکسن کرونا در صف و کنار خیابانها منتظر بودند، در اعتراضات شدید از نحوه توزیع واکسن، علاوه بر آنکه میگفتند برخلاف ادعاهای مسوولان وزارت بهداشت مبنی بر ارسال پیامک برای افراد در نوبت دریافت واکسن، هیچ پیامکی دریافت نکردهاند و روزها باید ساعتها در صف بایستند و بدون دریافت واکسن به منزل برگردند.
این افراد که عمدتا سنین حدود ۸۰ سال و بالاتر داشتند، همچنین تاکید داشتند که با وجود آنکه آنها از ساعات اولیه بامداد در این مراکز حضور یافته و روی برگهای ثبتنام میکنند، اما مراکز تزریق واکسن به این نوبتها توجه نمیکنند.
رییس مجلس هم بعد از شنیدن این گلایهها و اعتراضات آن هم از زبان سالمندانی که باید در آن ساعت بامداد و در آن تاریکی هوا، در منزل استراحت میکردند ولی حالا به دلیل سوءمدیریتها و بیتفاوتی مسوولان وزارت بهداشت به این انتظارهای طولانی و فرساینده آسیبپذیرترین اقشار سنی جامعه، کنار خیابان در انتظار رسیدن واکسن نشسته و ایستادهاند، در پایان این بازدید سرزده بامدادی گفت: «به نظر میرسد هم مراکز تزریق محدود است و هم پیامک نیز به افراد ارسال نمیشود و لذا نظم و انضباط تزریق دوز اول دیده نمیشود. در این زمینه در اجرا شاهد اشکالات جدی هستیم و مسوولان این حوزه حتی اگر محدودیتی در میزان واکسن دارند باید همان مقدار را به نحوی مدیریت کنند تا شاهد این نابسامانیها نباشیم.
دولت و مسوولان وزارت بهداشت موظف هستند هرچه زودتر این مشکلات را برطرف کرده و فرآیند تزریق واکسن به اقشار مختلف به خصوص سالمندان را به نحوی ساماندهی کنند که نیاز به حضور و ازدحام آنها در نخستین ساعات بامداد مقابل مراکز دریافت واکسن نباشد.»