مقایسه سختی خرید مسکن در ایران و دانمارک

 قیمت مسکن طی سال‌های گذشته به‌شدت افزایش یافته و در مقابل، دستمزدها رشد ناچیزی داشته است. این در حالی است که نرخ تورم در بسیاری از سال‌ها دو رقمی بوده و بر کیفیت زندگی و معیشت مردم تاثیر جدی داشته است.

به گزارش تجارت نیوز، به این ترتیب، نه تنها قدرت خرید مسکن در ایران کاهش یافته بلکه عملا خرید مسکن برای بسیاری از دهک‌های جامعه غیرممکن شده است. با این حال، وضعیت بازار مسکن در کشورهای توسعه‌یافته و پیشرفته‌‎ای نظیر دانمارک چگونه است؟

فاصله ۸۲ پله‌ای قدرت خرید مسکن دانمارک و ایران

بررسی از داده‌های Numbeo که به انتشار جدیدترین آمارهای اقتصادی کشورها و محاسبه هزینه زندگی در سراسر جهان می‌پردازد، نشان می‌دهد، ایران در سال ۲۰۲۵ با نسبت قیمت مسکن به درآمد سالانه ۱۸.۷ برابری، در وضعیت نامطلوبی قرار گرفته و رتبه ۱۶ سختی خرید خانه را در میان ۱۰۳ کشور موجود در این فهرست به خود اختصاص داده است.

این در حالی است که در سال گذشته، ایران با نسبت مشابه، در جایگاه ۱۲ سختی خرید خانه قرار داشت؛‌ با این حال،‌ دور شدن از رتبه دوازدهم، به معنای بهبود وضعیت بازار مسکن ایران نیست،‌ بلکه شاخص‌های سایر کشورهای این فهرست نیز تغییر کرده و باعث جابه‌جایی رتبه‌ها شده است.

در مقابل، دانمارک با نسبت قیمت مسکن به درآمد سالانه ۶.۱ برابری، در جایگاه ۹۸ این فهرست قرار گرفته است. عددی که نشان می‌دهد قدرت خرید مسکن در این کشور مطلوب به‌نظر می‌رسد و شهروندان دانمارکی می‌توانند صرفا با پس‌انداز درآمد خود،‌ به‌طور متوسط ظرف ۶ سال صاحب خانه شوند. گفتنی‌ست در این رده‌بندی، عدد بزرگتر رتبه‌ها به‌معنای بهبود قدرت خرید مسکن است و هرچه این عدد کمتر باشد، جایگاه بدتری را از منظر قدرت خرید خانه، برای کشورها ترسیم می‌کند.

تورم در دانمارک کمتر از ۲ درصد!

برای درک و مقایسه بهتر وضعیت بازار مسکن دو کشور، بررسی تورم عمومی نیز ضروری است. طبق آخرین داده‌های وب‌سایت Trading Economics نرخ تورم عمومی دانمارک در ژوئن ۲۰۲۵ برابر با ۱.۹ درصد بوده که نسبت به ماه گذشته افزایش ۰.۳ درصدی داشته است. با این حال، تورم مسکن در همین بازه از ۲.۲ درصد به ۱.۸ درصد کاهش یافته است.

این در حالی است که براساس گزارش‌های مرکز آمار، نرخ تورم عمومی ایران در تیر ۱۴۰۴ از ۳۴.۵ درصد به ۳۵.۳ درصد رسیده است. علاوه بر این، تورم مسکن در طول یک سال، رشدی بالغ بر ۳۸.۴ درصد را تجربه می‌کند.

بنابراین بررسی‌ها نشان می‌دهد که شهروندان دانمارک می‌توانند با خیال راحت دارایی‌های خود را پس‌انداز کرده و ضمن حفظ ارزش آن، خانه خریداری کنند. در مقابل، با توجه به تورم کنونی در ایران، بسیاری از مردم امکان خرید خانه را در کوتاه‌مدت نخواهند داشت.

بررسی متوسط قیمت مسکن در ایران و دانمارک

بررسی میانگین قیمت هر متر مسکن می‌تواند وضعیت بازار مسکن در این دو کشور را دقیق‌تر مشخص کند. براساس داده‌های Numbeo متوسط قیمت هر متر واحد مسکونی در مراکز شهری دانمارک، حدود ۵۸۰۸ دلار آمریکا است و این کشور در رتبه ۲۵ گرانی مسکن از منظر قیمت قرار گرفته است. ایران نیز با میانگین قیمتی ۱۱۶۹ دلاری به ازای هر متر مربع، جایگاه ‍‍۱۱۰ گرانی مسکن از منظر قیمت را در میان ۱۲۷ کشور موجود در این فهرست کسب کرده است.

در این میان، متوسط قیمت هر متر واحد مسکونی در کپنهاگ، پایتخت پادشاهی دانمارک با رقم ۹۵۲۶ دلار اعلام شده و نسبت قیمت مسکن به ۸.۸ برابر درآمد سالانه خانوارهای این شهر می‌رسد. در مقابل، متوسط قیمت هر متر مسکونی در پایتخت ایران ۱۷۰۱ دلار برآورد شده که برابر با ۲۶.۸ برابر درآمد سالانه خانوارهای تهرانی است.

به‌عبارتی، خانوارهای تهرانی در صورت پس‌انداز تمامی درآمد خود و با فرض تورم صفر، پس از گذشت ۲۷ سال قادر به خرید یک خانه معمولی خواهند بود. این در حالی است که در همین بازه، شهروندان کپنهاگ حداقل سه خانه خریداری کرده‌اند!

درآمد دانمارکی‌ها ۱۵ برابر شهروندان ایران!

سطح درآمد شهروندان هر کشور، از یکی از مهم‌ترین مولفه‌هایی است که بر قدرت خرید خانه تاثیر می‌گذارد و بررسی آن ضروری است. متوسط درآمد ماهانه هر شهروند دانمارکی حدود ۴۰۰۹ دلار است که با احتساب دلار ۹۳ هزار تومانی،‌ معادل ۳۷۰ میلیون تومان می‌شود.

در مقابل، هر شهروند ایرانی به‌طور متوسط ماهانه ۲۶۱ دلار درآمد دارد که با احتساب دلار ۹۳ هزار تومانی، حدود ۲۴ میلیون تومان می‌شود و این رقم به تخمین‌های رسمی هم نزدیک است.

بنابراین، درآمد ماهانه شهروندان دانمارکی ۱۵ برابر بیشتر از درآمد یک ایرانی است؛ چنین اختلاف فاحشی، بیانگر تفاوت سطح رفاه و کیفیت زندگی در این دو کشور است.

وام‌های حمایتی کارآمد، کلید خرید خانه در دانمارک

بررسی‌ها نشان می‌دهد که وام‌های مسکن دانمارک در بسیاری از موارد بسیار انعطاف‌پذیر و کارآمد هستند. وام‌های خرید مسکن در دانمارک تا ۸۰ درصد ارزش ملک را پوشش می‌دهند و معمولا از نرخ بهره پایین و دوره‌های بازپرداخت طولانی‌مدت برخوردارند.

تنها کافی است متقاضی وام در ابتدا پنج درصد ارزش ملک را به‌عنوان سپرده به بانک پرداخت کند؛ او می‌تواند ۱۵ درصد را نیز از بانک وام بگیرد که این بخش از وام‌ها معمولا با نرخ بهره بین ۶ تا ۱۰ درصد ارائه می‌شوند که در دسته وام‌های گران‌قیمت محسوب می‌شوند!

مدت بازپرداخت وام‌های مسکن دانمارک بسته به درخواست متقاضی می‌تواند متغیر باشد، با این‌حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که دوره بازپرداخت تا ۳۰ سال نیز درنظر گرفته شده است.

علاوه بر این، نرخ بهره نیز بسته به نوع وام، از ۳.۵ درصد تا پنج درصد متغیر است. برای مثال در دانمارک، برخی از وام‌های ۳۰ ساله با نرخ بهره ثابت پنج درصد ارائه می‌شوند که تا ۱۰ سال نیز مهلت تنفس بازپرداخت به متقاضیان می‌دهند.

این در حالی است که در ایران، قدرت خرید وام مسکن تنها حدود ۱۰ درصد قیمت یک خانه را پوشش می‌دهد. در عین حال، نرخ بهره بالای ۲۲.۵ درصدی و دوره بازپرداخت کوتاه‌مدت ۱۰ ساله، باعث شده تا این وام‌ها کارایی چندانی نداشته باشند و بیشتر به باری سنگین بر دوش متقاضیان تبدیل شوند.

بنابراین، هرچند قیمت مسکن در کشورهایی مانند دانمارک بالاست، اما سطح درآمد شهروندان نیز با این هزینه‌ها تناسب و همخوانی دارد. در کنار آن، وام‌های حمایتی بانک‌ها، بسیار کارآمد هستند و روند خانه‌دار شدن را برای متقاضیان آسان‌تر کرده‌اند.