خواب در حالت «بی‌وزنی» چیست و چرا مهم است؟

فرارو- وضعیت خواب بی‌وزنی می‌تواند به بهبود راستای ستون فقرات، گردش خون و کاهش رفلاکس معده کمک کند، اما لزوماً برای همه افراد مناسب نیست و انتخاب آن باید با توجه به شرایط فردی صورت گیرد.

به گزارش فرارو به نقل از یو اس ای تودی، در سال‌های اخیر کیفیت خواب به یکی از دغدغه‌های اصلی زندگی مدرن تبدیل شده است. از توصیه کاربران شبکه‌های اجتماعی برای مصرف مکمل منیزیم به‌عنوان درمان بی‌خوابی گرفته تا رواج «روش خواب اسکاندیناویایی» در میان زوج‌ها، همه‌چیز نشان می‌دهد که افراد بیش از هر زمان دیگری به دنبال خواب عمیق و آرام هستند. در این میان، برخی حتی به سراغ روش‌های جدیدی همچون «خواب بی‌وزنی» رفته‌اند؛ اما این وضعیت خواب دقیقاً چیست و چه مزایایی می‌تواند داشته باشد؟

خواب بی‌وزنی چگونه تعریف می‌شود؟

به گفته دکتر مارا ووسیک، متخصص ستون فقرات، وضعیت خواب بی‌وزنی زمانی به دست می‌آید که سر و پاها اندکی بالا قرار گیرند و زانوها در زاویه‌ای خمیده استراحت کنند. این حالت معمولاً با استفاده از تخت‌های مخصوصی که قابلیت تنظیم زاویه دارند، امکان‌پذیر است. طرفداران این تخت‌ها بر این باورند که چنین حالتی می‌تواند از بهبود راستای ستون فقرات تا بهبود جریان خون، فواید متعددی برای بدن داشته باشد.

الهام از ناسا

منشأ این ایده به تحقیقات ناسا درباره وضعیت بدن فضانوردان در فضا بازمی‌گردد. در شرایط بی‌وزنی، بدن در حالت آرامش به نوعی «وضعیت بدنی خنثی» وارد می‌شود. هرچند پژوهش‌ها نشان داده‌اند که یک الگوی ثابت و جهانی برای این حالت وجود ندارد، اما اغلب فضانوردان ویژگی‌های مشترکی دارند؛ از جمله ستون فقرات در حالت طبیعی، خمیدگی ملایم زانوها و بازوها.

از نظر ظاهری، وضعیت خواب بی‌وزنی شباهت زیادی به حالت نشستن روی یک صندلی راحتی دارد. تخت‌های بی‌وزنی این امکان را می‌دهند که زاویه سر، گردن و پاها به دلخواه تنظیم شود و فرد بتواند به‌راحتی بین حالت نشسته و خوابیده تغییر وضعیت دهد. به گفته کری بردی، کاردرمانگر در مرکز سلامت استمفورد، این قابلیت تنظیم‌پذیری، ویژگی اصلی چنین تخت‌هایی است.

مزایای احتمالی خواب بی‌وزنی

۱. بهبود راستای ستون فقرات

خوابیدن در حالت نیمه‌خمیده می‌تواند وزن بدن را به‌طور یکنواخت روی تشک توزیع کند و فشار را از روی ستون فقرات کاهش دهد. دکتر ووسیک می‌گوید: «افرادی که از کمردرد رنج می‌برند، ممکن است با این روش کاهش درد را تجربه کنند، هرچند تضمینی وجود ندارد.»

۲. بهبود گردش خون

بالا بردن پاها نسبت به سطح قلب باعث می‌شود جریان خون به سمت قلب بازگردد و این امر می‌تواند به بهبود گردش خون در کل بدن کمک کند. طبق گزارش منابع پزشکی، این وضعیت برای سلامت قلب و عروق مفید تلقی می‌شود.

۳. کاهش ورم اندام‌ها

بسیاری از افرادی که دچار ورم مزمن در پاها هستند، می‌توانند از این شیوه بهره‌مند شوند. بردی توضیح می‌دهد که بالا نگه‌داشتن پاها بالاتر از سطح قلب، به تخلیه مایعات اضافی و کاهش تورم کمک می‌کند.

۴. کاهش رفلاکس معده

بر اساس گزارش هاروارد هلث، خوابیدن روی سطح شیبدار با زاویه  می‌تواند علائم رفلاکس معده را کاهش دهد. بنابراین، افرادی که به‌طور مکرر دچار سوزش معده یا برگشت اسید هستند، ممکن است از این روش احساس بهتری داشته باشند.

۵. بهبود تنفس و کاهش خروپف

خوابیدن در زاویه‌ای که سر بالاتر از سطح بدن قرار گیرد، می‌تواند به باز شدن راه‌های هوایی کمک کند. بردی اشاره می‌کند که این موضوع ممکن است در کاهش خروپف و حتی بهبود کیفیت تنفس مؤثر باشد. برای کسانی که مشکلات تنفسی دارند یا از وقفه تنفسی در خواب رنج می‌برند، این حالت می‌تواند تسکین نسبی فراهم آورد.

آیا خرید تخت بی‌وزنی تصمیم درستی است؟

با وجود این مزایا، متخصصان تأکید می‌کنند که انتخاب تخت بی‌وزنی کاملاً به ترجیحات فردی بستگی دارد. نکته مهم این است که خرید چنین تختی نباید بدون تحقیق و بررسی انجام شود. بردی و ووسیک هشدار می‌دهند که این تخت‌ها بسیار گران هستند و قیمت آن‌ها بسته به برند و امکانات، تفاوت چشمگیری دارد.

همچنین باید توجه داشت که وضعیت بی‌وزنی برای همه مناسب نیست. اگر فردی عادت به خوابیدن به پهلو دارد یا در طول شب زیاد جابه‌جا می‌شود، این نوع تخت ممکن است برای او راحت نباشد. دکتر ووسیک توضیح می‌دهد: «ماهیت خواب بی‌وزنی این است که فرد باید به پشت دراز بکشد. خوابیدن به پهلو روی چنین تختی می‌تواند راستای بدن را به هم بزند و فشار اضافی به ستون فقرات وارد کند.»

علاوه بر این، افرادی که بیماری‌های مزمن دارند، باید پیش از استفاده از تخت بی‌وزنی با پزشک مشورت کنند تا مطمئن شوند منع پزشکی برای آن‌ها وجود ندارد.