مهدی سنایی در گفتگو با فرارو تحلیل می‌کند
وعده "تنش‌زدایی" از پس دولت احمدی‌نژاد
«طرح هولوکاست یک مثال بارز از ایجاد هزینه ای است که فواید آن برای کشور روشن نیست. یک هزینه فراوان در مسیری که روشن نیست چه منافعی نصیب کشور می کند.»
فرارو- یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: «اشتباهی که در طول چند سال گذشته در عرصه سیاست خارجی روی داده این است که به جای آنکه تلاش شود عرصه های چالش کاهش یابد، افزایش داده شده است و طبیعتا توانی که باید برای حل برخی چالش ها و پیشبرد اهداف و اصول کشور به کار گرفته شود، صرف ایجاد چالش های جدید شد.»
دکتر مهدی سنایی دانشیار روابط بین الملل دانشگاه تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتگو با فرارو گفت: «به صورت طبیعی اصل اساسی در سیاست خارجی هر کشور باید تنش زدایی و برقراری روابط بیشتر و بهره گیری از فرصت های بیشتر در عرصه روابط بین الملل باشد.»
وی ادامه داد: «اگرچه در گذشته قاعده اصلی بازی در عرصه روابط بی الملل قاعده برد - باخت بوده، اما در همین قاعده هم اقتضاء این بوده که هر کشور به دنبال دوستان و متحدین بیشتر و ایجاد فرصت های بیشتر برای خود در عرصه بین الملل باشد.»
وی افزود: «امروز قاعده حاکم در عرصه روابط بین الملل نه تنها برد - باخت نیست؛ بلکه قاعده برد - برد است. بدین معنا که باید روابط خارجی با دیگر کشورها را به صورتی تنظیم کرد که هم خود بُرد کرد و هم دیگران احساس بُرد داشته باشند و موفق ترین دیپلماسی های شناخته شده امروز در دنیا دیپلماسی هایی هستند که عرصه سیاست خارجی خود را به این قاعده (برد- برد) نزدیک کرده اند.»
این کارشناس مسائل بین الملل خاطرنشان کرد: «البته این مسئله منافی با حفظ اصول و ارزش های یک کشور در عرصه سیاست خارجی نیست و می تواند همگام با حفظ ارزش ها و اصول اصلی در سیاست خارجی باشد.»
وی افزود: «در کشور ما نیز حفظ ارزش ها و اصول انقلابی در عرصه سیاست خارجی یک اصل اساسی است که در قالب سه اصل عزت، حکمت و مصلحت پیگیری می شود.»
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «اما اگر بخواهیم یک تعبیر علمی از اتفاقی که در سال های گذشته رخ داده بدست دهیم می توان گفت اقداماتی صورت گرفت و هزینه هایی داده شد که ضروری نبود و منفعتی برای ما ایجاد نکرد.»
هزینه و فایده
وی ادامه داد: «قاعده هزینه و فایده یک قاعده شناخت شده در عرصه دیپلماسی است و بدین معنا است که برای هدف تعیین شده باید هزینه هایی پرداخت تا منجر به کسب منافعی شود.»
وی افزود: «لذا باید گفت از این منظر در سال های اخیر به دلیل موضع گیری های صورت گرفته در عرصه سیاست خارجی هزینه های فراوانی به دوش کشور وارد شد که آن موضع گیری ها ولو در درازمدت نفعی را نصیب کشور نمی کنند.»
این نماینده مجلس گفت: «دوم اینکه در سال های اخیر همزمان در عرصه های مختلف چالش صورت گرفته است. یعنی دیپلماسی ما همزمان هم در عرصه بین الملل، هم در عرصه منطقه ای و هم در ساب سیستم های منطقه ای دچار چالش شده است.»
وی ادامه داد: «در دیپلماسی یک قاعده عقلانی وجود دارد که وقتی شما در یک نقطه در عرصه سیاست خارجی دچار بحران هستید باید دیگر عرصه ها را به صورت موقت متعادل کنید تا به کمک این عرصه بحران زده بیایند.»
وی افزود: «این در حالی است که ما مشاهده می کنیم در سال های اخیر همزمان در عرصه بین الملل، معادلات منطقه ای همچون روابط با کشورهای عربی و نیز در ساب سیستم های منطقه ای به طور مثال با برخی کشورهای همسایه دچار چالش شده ایم.»
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار کرد: «اگر ما نسبت به ساختار و قواعد بین الملل اعتراض داریم باید این اعتراض را با زبان دیپلماتیک بیان کنیم و اگر ساختار نظام کنونی و یا نوع برخورد با پرونده هسته ای کشورمان را ناعادلانه می دانیم باید در سایر عرصه ها فرصت سازی کنیم تا بتوانیم این دو هدف را پیش ببریم.»
وی ادامه داد: «اما اشتباهی که در طول چند سال گذشته در عرصه سیاست خارجی روی داده این است که به جای آنکه تلاش شود عرصه های چالش کاهش یابد، افزایش داده شده است و طبیعتا توانی که باید برای حل برخی چالش ها و پیشبرد اهداف و اصول کشور به کار گرفته شود، صرف ایجاد چالش های جدید شد.»
سنایی خاطرنشان کرد: «ما حتی اگر یک نگاه صد در صد عملگرا به عرصه سیاست خارجی نداشته باشیم و از یک نگاه آرمانی برخوردار باشیم بازهم باید اولویت بندی ها را رعایت کنیم و با آنکه در عرصه سیاست خارجی تا اندازه ای آرمانی و ایده آلی ترسیم کردن اهداف کاملا شایسته است، اما باید برای رسیدن به همان اهداف آرمان گرایانه، واقع گرایانه و عمل گرایانه عمل کرد.»
وی ادامه داد: «طرح هولوکاست یک مثال بارز از ایجاد هزینه ای است که فواید آن برای کشور روشن نیست. یک هزینه فراوان در مسیری که روشن نیست چه منافعی نصیب کشور می کند.»
وی افزود: «البته بنده لازم است اینجا اشاره کنم بسیاری از کسانی که امروز دولت را نقد می کنند، نقدهای آنها خیلی دیر هنگام است و چون در گذشته از حامیان و حتی مجریان همین گفتمان بودند امروز باید به صورت مستقیم و غیرمستقیم پاسخگو باشند.»
سنایی در پایان تصریح کرد: «لذا اگرچه امروز انتقاد از آقای احمدی نژاد و دولت باب شده است؛ اما این افراد یا امروز صادق نیستند و یا آن روز صادق نبودند.»
دکتر مهدی سنایی دانشیار روابط بین الملل دانشگاه تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتگو با فرارو گفت: «به صورت طبیعی اصل اساسی در سیاست خارجی هر کشور باید تنش زدایی و برقراری روابط بیشتر و بهره گیری از فرصت های بیشتر در عرصه روابط بین الملل باشد.»
وی ادامه داد: «اگرچه در گذشته قاعده اصلی بازی در عرصه روابط بی الملل قاعده برد - باخت بوده، اما در همین قاعده هم اقتضاء این بوده که هر کشور به دنبال دوستان و متحدین بیشتر و ایجاد فرصت های بیشتر برای خود در عرصه بین الملل باشد.»
وی افزود: «امروز قاعده حاکم در عرصه روابط بین الملل نه تنها برد - باخت نیست؛ بلکه قاعده برد - برد است. بدین معنا که باید روابط خارجی با دیگر کشورها را به صورتی تنظیم کرد که هم خود بُرد کرد و هم دیگران احساس بُرد داشته باشند و موفق ترین دیپلماسی های شناخته شده امروز در دنیا دیپلماسی هایی هستند که عرصه سیاست خارجی خود را به این قاعده (برد- برد) نزدیک کرده اند.»
این کارشناس مسائل بین الملل خاطرنشان کرد: «البته این مسئله منافی با حفظ اصول و ارزش های یک کشور در عرصه سیاست خارجی نیست و می تواند همگام با حفظ ارزش ها و اصول اصلی در سیاست خارجی باشد.»
وی افزود: «در کشور ما نیز حفظ ارزش ها و اصول انقلابی در عرصه سیاست خارجی یک اصل اساسی است که در قالب سه اصل عزت، حکمت و مصلحت پیگیری می شود.»
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «اما اگر بخواهیم یک تعبیر علمی از اتفاقی که در سال های گذشته رخ داده بدست دهیم می توان گفت اقداماتی صورت گرفت و هزینه هایی داده شد که ضروری نبود و منفعتی برای ما ایجاد نکرد.»
هزینه و فایده
وی ادامه داد: «قاعده هزینه و فایده یک قاعده شناخت شده در عرصه دیپلماسی است و بدین معنا است که برای هدف تعیین شده باید هزینه هایی پرداخت تا منجر به کسب منافعی شود.»
وی افزود: «لذا باید گفت از این منظر در سال های اخیر به دلیل موضع گیری های صورت گرفته در عرصه سیاست خارجی هزینه های فراوانی به دوش کشور وارد شد که آن موضع گیری ها ولو در درازمدت نفعی را نصیب کشور نمی کنند.»
این نماینده مجلس گفت: «دوم اینکه در سال های اخیر همزمان در عرصه های مختلف چالش صورت گرفته است. یعنی دیپلماسی ما همزمان هم در عرصه بین الملل، هم در عرصه منطقه ای و هم در ساب سیستم های منطقه ای دچار چالش شده است.»
وی ادامه داد: «در دیپلماسی یک قاعده عقلانی وجود دارد که وقتی شما در یک نقطه در عرصه سیاست خارجی دچار بحران هستید باید دیگر عرصه ها را به صورت موقت متعادل کنید تا به کمک این عرصه بحران زده بیایند.»
وی افزود: «این در حالی است که ما مشاهده می کنیم در سال های اخیر همزمان در عرصه بین الملل، معادلات منطقه ای همچون روابط با کشورهای عربی و نیز در ساب سیستم های منطقه ای به طور مثال با برخی کشورهای همسایه دچار چالش شده ایم.»
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار کرد: «اگر ما نسبت به ساختار و قواعد بین الملل اعتراض داریم باید این اعتراض را با زبان دیپلماتیک بیان کنیم و اگر ساختار نظام کنونی و یا نوع برخورد با پرونده هسته ای کشورمان را ناعادلانه می دانیم باید در سایر عرصه ها فرصت سازی کنیم تا بتوانیم این دو هدف را پیش ببریم.»
وی ادامه داد: «اما اشتباهی که در طول چند سال گذشته در عرصه سیاست خارجی روی داده این است که به جای آنکه تلاش شود عرصه های چالش کاهش یابد، افزایش داده شده است و طبیعتا توانی که باید برای حل برخی چالش ها و پیشبرد اهداف و اصول کشور به کار گرفته شود، صرف ایجاد چالش های جدید شد.»
سنایی خاطرنشان کرد: «ما حتی اگر یک نگاه صد در صد عملگرا به عرصه سیاست خارجی نداشته باشیم و از یک نگاه آرمانی برخوردار باشیم بازهم باید اولویت بندی ها را رعایت کنیم و با آنکه در عرصه سیاست خارجی تا اندازه ای آرمانی و ایده آلی ترسیم کردن اهداف کاملا شایسته است، اما باید برای رسیدن به همان اهداف آرمان گرایانه، واقع گرایانه و عمل گرایانه عمل کرد.»
وی ادامه داد: «طرح هولوکاست یک مثال بارز از ایجاد هزینه ای است که فواید آن برای کشور روشن نیست. یک هزینه فراوان در مسیری که روشن نیست چه منافعی نصیب کشور می کند.»
وی افزود: «البته بنده لازم است اینجا اشاره کنم بسیاری از کسانی که امروز دولت را نقد می کنند، نقدهای آنها خیلی دیر هنگام است و چون در گذشته از حامیان و حتی مجریان همین گفتمان بودند امروز باید به صورت مستقیم و غیرمستقیم پاسخگو باشند.»
سنایی در پایان تصریح کرد: «لذا اگرچه امروز انتقاد از آقای احمدی نژاد و دولت باب شده است؛ اما این افراد یا امروز صادق نیستند و یا آن روز صادق نبودند.»
