کاهش تنوع و افت تولید طی حدودا دو سال گذشته، خودروسازان داخلی را مجبور
کرده برای پرکردن این خلأ به سراغ واردات خودرو رفته و از این راه هم
درآمد کسب کنند و هم مشتریان‌شان را راضی نگه دارند. هر چند «جاده
مخصوصی‌ها» پیش‌تر نیز واردات انجام داده بودند، اما آن زمان هدف اصلی‌شان
درآمدزایی بیشتر و سهم داشتن در بازار وارداتی‌ها بود و حالا می‌خواهند از
این راه، تا حدودی اموراتشان را بگذرانند و به نوعی تا پشت سرگذاشتن
مشکلات، خلأ تولید را جبران کنند
. به هر حال این روزها اوضاع مالی صنعت خودرو نامساعد است و دولت هم
قصد ندارد فعلا کمکی به این صنعت بکند و از همین رو، خودروسازان به سراغ
واردات رفته‌اند تا هم تنوعی به محصولات خود بدهند و هم از این ناحیه، بخشی
از نیاز مالی‌شان را برطرف کنند. بر این اساس گفته می‌شود که ابتدا بحث
واردات مطرح است؛ اما در مرحله بعدی مونتاژ خودروهای وارد شده در دستور کار
قرار خواهد گرفت. با این شرایط هر چند خودروهای وارداتی همچون ویتارا و
زانتیا نیز در ابتدا وارد و بعد به خط تولید رسیدند؛ اما به اعتقاد برخی از
دست‌اندرکاران بعید به نظر می‌رسد خودروهای وارداتی جدید به‌دلیل وضعیت
مالی خودروسازان جایی در خطوط تولید کشور داشته باشند.
تجربه ناکام واردات
اما نگاهی بیندازیم به تجربه‌های قبلی خودروسازان کشور در واردات
خودرو که پارس خودرویی‌ها با واردات مورانو، چراغ اول را در آن روشن
کردند.این شاسی‌بلند ژاپنی گرفتار ماجرایی شد که شاید نتوان پارس
خودرویی‌ها را چندان در آن مقصر دانست. اوایل سال 87 بود که
پارس‌خودرویی‌ها به واسطه رابطه نسبتا خوب‌شان با نیسان ژاپن، به سراغ
واردات یکی از محصولات این شرکت رفتند و مورانو را انتخاب کردند. از آنجاکه
در آن زمان بخت شاسی‌بلندها باز شده بود، مورانو می‌توانست گزینه خوبی
برای واردات باشد و اتفاقا پارس خودرو درست به هدف زده بود، اما در ادامه
حواشی ایجاد شده اجازه نداد مورانوهای پارس خودرو در بازار ایران عاقبت به
خیر شوند.
اصلی‌ترین دلیل ناکامی پارس خودرو در پروژه واردات مورانو،
«قیمت» این محصول بود؛ مورانو را علاوه‌بر پارس خودرو، اشخاص حقیقی نیز به
روش شناسنامه‌ای وارد می‌کردند و با قیمتی بسیار پایین‌تر به فروش
می‌رساندند و این موضوع سبب شد مشتریان از پارس خودرویی‌ها روبگردانند و به
سراغ دیگر واردکنندگان مورانو بروند. مورانوهای پارس خودرو قیمتی حدود 75
میلیون تومان داشتند و این در حالی بود که دیگر واردکننده‌ها آن را 11
میلیون تومان ارزان‌تر می‌فروختند و طبعا مشتریان نیز مورانوی 64 میلیونی
را به مورانوی 75 میلیونی ترجیح می‌دادند.
وقتی از پارس‌خودرویی‌ها در مورد
این اختلاف قیمت حدودا 11میلیون تومانی سوال می‌شد، تنها به این نکته
اکتفا می‌کردند که مورانوهای آنها دارای گارانتی بوده و جای پلاکشان با
مورانوهای وارداتی بخش خصوصی تفاوت دارد؛ اما این «پاسخ» برای مشتریان 11
میلیون تومان نمی‌ارزید. در نهایت نیز بخشی از مشتریان مورانو از خرید این
خودرو منصرف و پارس خودرو مجبور به لغو پروژه واردات این شاسی‌بلند ژاپنی
شد.
پس از پارس خودرو، این بار اما نوبت به ایران خودرویی‌ها رسید تا بخت
خود را در واردات بیازمایند. پژو 407 خودرویی بود که آبی‌های جاده مخصوص به
سراغ آن رفتند و اتفاق تبلیغات زیادی نیز برایش انجام دادند تا بتوانند
بخشی از بازار وارداتی‌ها را به نام خود کنند.این خودرو که در سال 87 وارد
ایران شد، یکی از محصولات معروف پژو به شمار می‌رفت و ایران خودرو حساب
ویژه‌ای روی فروش آن باز کرده بود.
پژو 407 ابتدا در نمایشگاه بین‌المللی
خودرو مشهد رونمایی شد و ایرانی‌ها که تا آن زمان چشم‌شان بیشتر به مدل‌های
قدیمی پژو (مانند 405 و پارس) عادت کرده بود، حالا می‌توانستند یکی از
خودروهای معروف و نسبتا به روز پژو را از نزدیک ببینند و نشستن پشت فرمانش
را تجربه کنند.
هرچند گمان می‌رفت پژو 407 با اقبال عمومی در بازار ایران مواجه شود؛
اما این اتفاق رخ نداد. نيمه دوم سال 1387 بود که اولين محموله وارداتي پژو
407 از سوي سيتکو (شرکت تجارت بين‌الملل سمند) به عنوان نماينده واردکننده
از سوي ايران خودرو، به کشور وارد شد.
ایران خودرویی‌ها که از پیش‌فروش
اولیه 407 به وجد آمده بودند، سفارش خرید 1000 دستگاه از این خودرو را به
پژو دادند، اما در ادامه سرنوشت دیگری برای 407 رقم خورد و بزرگ‌ترین
خودروساز ایران نتوانست در فروش محصول وارداتی خود موفقيت چنداني کسب کند.
از جمله عواملی که اجازه نداد پزو 407 خاطره‌ای خوش برای ایران خودرو
بسازد، می‌توان به تاخیر در واردات و همچنین قیمت نسبتا بالای آن در مقایسه
با رقبایش اشاره کرد. یکی از بدشانسی‌های 407 نیز این بود که همزمان با
ورودش به ایران، خودروهای کره‌ای مانند سوناتا و آزرا نیز وارد بازار شدند و
گوی سبقت را از این فرانسوی ربودند.
خودروهای کره‌ای در مقایسه با پژو
407، نه تنها زیباتر و ایمن‌تر به نظر می‌رسیدند، بلکه قیمت پایین‌تری نیز
داشتند و همین شد که پژو 407 نتوانست روزهای خوبی را در ایران تجربه کند و
حتی به تدریج برخی از مشتریانی که این خودرو را پیش خرید کرده بودند،
انصراف دادند. در نهایت نیز واردات پژو 407 در سال 88 متوقف و ایران خودرو
حتي نتوانست نصف 407های وارداتی خود را به فروش برساند. البته بعدها ایران
خودرو خود به‌طور مستقیم وارد ماجرای فروش پژو 407 شد و توانست با ارائه
روش‌هاي فروش اعتباري و همچنین کاهش قيمت، بازار جديدي را براي اين خودرو
ايجاد کرد و بخش عمده‌اي از 407های وارداتی را بفروشد.
پژو 407 در آن زمان
قیمتی حدود 50 میلیون داشت و بعدها برای اینکه روی دست ایران خودرویی‌ها
نماند، به 47 میلیون و 500 هزار تومان نزول کرد.حالا اما نوبت به سایپا و
دوباره ایران خودرو رسیده تا اولی بخت خود را در واردات بیازماید و دومی،
دوباره شانس خود را امتحان کند. آن طور که خبر می‌رسد، سایپایی‌ها به سراغ
محصولی چینی به نام اس 300 رفته‌اند. این خودرو تاکنون در دو مرحله
پیش‌فروش شده و گفته می‌شود قیمت نهایی آن نزدیک به 70 میلیون تومان است.
واردات این خودرو چینی در شرایطی است که سایپا پیش‌تر قرار بود نیوسراتوی
کیاموتورز را در ایران به تولید برساند. شانسی که سایپایی‌ها آورده‌اند این
است که در حال حاضر بازار خودروهای زیر 100 میلیون تومان کشور تنوع محدودی
دارد و بعید به نظر می‌رسد بلایی که سر مورانو و 407 آمد، سر اس 300
بیاید.از آن سو اما ایران خودرویی‌ها هم برای آنکه از قافله واردات جا
نمانند، به سراغ یک شرکت چینی دیگر رفته و می‌خواهند یکی از محصولات
شاسی‌بلند آن را به‌نام «هایما» وارد بازار کشور کنند.
ظاهرا هدف ایران
خودرویی‌ها از واردات این محصول، گرفتن بخشی از سهم بازار شاسی‌بلندهای زیر
100 میلیون تومان و کسب درآمد برای گذران امورش است. گفته می‌شود ایران
خودرو قیمتی حداقل 65 میلیون تومان را برای‌هایما در نظر گرفته و این خودرو
باید با لیفان و ام وی ام رقابت کند.
