ایران در قاب رسانه های جهان
ایران و عربستان در مسیر تصادم
با گذشت یک هفته از نشست سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در وین، یک مسئله کاملا مشخص است: ایران و عربستان در مسیر تصادمی قرار گرفته اند که می تواند در نهایت بزرگترین گروه تولیدکننده نفت جهان را از هم بپاشد.
فرارو- در شرایطی که اروپا به دنبال جایگزینی برای گاز روسیه است، ایران می تواند «مسیرهای جدیدی» را در اختیار اروپا قرار دهد.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو، مجله تایم در گزارشی با عنوان «آیا ایران می تواند در امنیت انرژی اتحادیه اروپا ایفای نقش کند؟» به این نکته اشاره می کند. تایم در گزارش خود به صحبت های ناطق علی اف، وزیر انرژی آذربایجان در کنفرانس نفت و گاز خزر 2015 در باکو که از احتمال پیوستن ایران به پروژه خط لوله انتقال گاز جمهوری آذربایجان از مسیر موسوم به ترانس - آناتولی ( TANAP ) خبر داد، پرداخته و با اشاره به صحبت های ماه گذشته بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران مبنی بر تمایل ایران به پیوستن به پروژه های گازی و نفتی آذربایجان پس از لغو تحریم ها، از احتمال نقش آفرینی ایران در تامین امنیت انرژی اتحادیه اروپا خبر می دهد.
بیزینس اینسایدر در گزارشی با عنوان «روسیه آماده استفاده از «گشایش جدید» در ایران» نوشت: اگر پس از مذاکرات میان ایران و غرب، توافق هسته ای حاصل شود، احتمالا «گشایش جدیدی» در ایران رخ خواهد داد- اما مشخص نیست که آمریکا از این گشایش بیشتر سود خواهد برد یا روسیه.
پائول شوارتز از مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی در یادداشت جدید خود می گوید این مسئله بستگی دارد به اینکه آیا غرب واقعا ورای توافق با ایران همکاری خواهد کرد تا روابط خود با تهران را تغییر دهد. به عقیده وی، تلاش غرب برای افزایش تجارت با ایران و سرمایه گذاری های هنگفت در اقتصاد ایران باعث می شود جمهوری اسلامی نیز تلاش بیشتری برای حفظ روابط خوب با غرب داشته باشد و نتیجه نهایی، ارائه امتیازهای مثبت به ایران در ازای اتخاذ رفتاری متعادل در خاورمیانه خواهد بود. در غیر این صورت، روسیه تمام سود و فواید را جذب خواهد کرد.
شوارتز می نویسد: «مسلم است که اگر توافق با ایران در نهایت منجر به تحولی بنیادی در روابط ایران با غرب نشود، احتمالا روسیه ذینفع کلیدی این روند خواهد بود.»
نکته اصلی اینجا است که این کارشناس استراتژیک نمی گوید غرب باید روابط با ایران را پیگیری کند تا به روسیه ضربه بزند، بلکه وی تاکید می کند که غرب باید به نحوری رفتار ایران را تغییر دهد. به هر صورت بررسی تحرکات واشنگتن، تهران و مسکو پس از هرگونه توافق هسته ای جالب خواهد بود.
گری سیک، استاد دانشگاه کلمبیا و عضو شورای امنیت ملی دولت آمریکا در دوران ریاست جمهوری جرالد فورد، جیمی کارتر و رونالد ریگان نیز طی یادداشتی در نشریه پولیتیکو درباره تحولات خاورمیانه، سیاست آمریکا در قبال ایران را بررسی کرده و تغییر سیاست آمریکا در قبال ایران در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما از «مهار» به «تعامل محدود» را دلیل اعتراض و فریاد متحدان سنتی آمریکا یعنی اسرائیل و عربستان دانسته است. گری سیک معتقد است کشورهای منطقه مدت ها است که به رفتار کدخدامنشانه آمریکا که تضمین کننده انزوا و تحت فشار ماندن ایران است، عادت کرده اند.
این استاد روابط بین الملل می نویسد: دولت های عربی و اهل سنت منطقه، به طرز عجیبی، از گفتمان بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل پیروی کرده اند که هشدار می دهد ایران به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای است و بالقوه تهدیدی برای هر دولتی خواهد بود که با اقداماتش در منطقه مخالفت کند. آمریکا تا حدی برای رفع این نگرانی ها مذاکراتی را برای ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هسته ای پیگیری کرده است. این مذاکرات، در تعجب همگان، به توافقی اولیه در نوامبر 2013 و در ادامه به توافقی درباره پارامترها در دوم آوریل در لوزان منتهی شد. مذاکرات برای تهیه توافق نهایی در حال انجام است.
وی در ادامه می نویسد: علی رغم اینکه چشم انداز توافق به شدت احتمال توسعه سلاح هسته ای از سوی ایران را کاهش می دهد، واکنش اسرائیل و کشورهای عربی خلیج فارس هیستریک بود. این واکنش نشان می‌دهد که نگرانی اصلی کشورهای عربی و اسرائیل، در واقع خطر سلاح هسته ای ایران نبوده بلکه تهدید نفوذ سیاسی ایران در منطقه، از عراق، سوریه و لبنان تا یمن است. ظاهرا ترس آنها از این است که ایران رها شده از بند تحریم ها، در کنار نمایش ایرانی که مهارت خود را در مذاکرات با قدرتمندترین کشورهای جهان برای کسب توافق نشان داد، نفوذ سیاسی خود را در سرتاسر منطقه تقویت خواهد کرد.
دیلی تلگراف نیز طی گزارشی تحت عنوان «ایران و عربستان در مسیر تصادم بر سر نفت اوپک» می نویسد: با گذشت یک هفته از نشست سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در وین، یک مسئله کاملا مشخص است: ایران و عربستان در مسیر تصادمی قرار گرفته اند که می تواند در نهایت بزرگترین گروه تولیدکننده نفت جهان را از هم بپاشد.
بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران با اعتماد به نفس کامل اعلام کرده که طی ماه های پس از لغو تحریم های هسته ای از سوی غرب، جمهوری اسلامی روزانه یک میلیون بشکه نفت مازاد استخراج خواهد کرد. این اقدام که منوط به توافق هسته ای ایران و غرب تا 30 ژوئن است، آغازگر رقابت میان قدرتمندترین تولیدکنندگان نفت اوپک از جمله ایران، عربستان و عراق برای به دست آوردن سهم بیشتر از بازار خواهد شد. این رقابت بدون توجه به ویرانی احتمالی که متوجه تولیدکنندگان کوچکتر این گروه خواهد کرد، ادامه خواهد داشت.
دیلی تلگراف در ادامه می نویسد: مسلم است که اوپک دوره های سخت تر و شکاف های عمیق تر از این را هم در میان اعضا متحمل شده است. این گروه از تنش های ناشی از جنگ ایران-عراق و ناآرامی های بهار عربی جان سالم به در برد. با این حال تنش میان ایران و عربستان در اوپک در حال حاضر کاملا ملموس است و فقط زمان دقیق رویارویی این دو غول نفتی مشخص نیست.
