رحمت مهدوی
رهایی از معیارهای سنتی در انتخابات
یادداشت دریافتی- رحمت مهدوی*؛ یکی از چالش‌های اساسی رفتارهای انتخاباتی مردم، صاحب نظران، کارشناسان، مسولین و... در ایام انتخاباتی همواره این بوده که به چه کسی باید رای بدهیم؟ ارائه مصادیق کلی و مبهم از سوی رسانه‌ها و صاحب نظران بیشتر از آنکه ره گشا باشد حالت بغرنجی به خود گرفته و سبب سردرگمی‌های فراوان می‌شود. در واقع معیارهای انتخاباتی ارائه شده از سوی رسانه ها، صاحب نظران، تحلیگران و .. دچار یک ایپدمی شده و سبب بی توجهی مردم به این معیار‌ها شده است.
معیارهایی، چون فرد اصلح، متخصص، متعهد، توانمند و. معیارهایی است که همواره بر آن تاکید می‌شود، ولی به دلیل جامع و کلی بودن این مفاهیم هر نامزد خود را مدعی داشتن این ویژگی‌ها می‌داند و به تبع آن‌ها حامیان انتخاباتی نیز نامزد مدنظر انتخاباتی خود را بهترین فرد در داشتن این معیار‌ها می‌دانند.
همین فراوانی و مبهم بودن معیارهای انتخاباتی و خیل انبوه نامزدهای محترم بعضا حتی سبب رودربایستی‌های فراوان، علی الخصوص در انتخابات شورای اسلامی شهر‌ها شده و انتخابات‌ها و شهر‌ها دیرمدتی است تاوان این رفتارهای و معیارهای سنتی را می‌دهند. به نظر می‌رسد وقت آن باشد که تلنگری به این معیارهای قدیمی از سوی مردم و صاحب نظران داده شود و شاخصهای عینی و مشخص جایگزین آن‌ها شوند.
در این نوشتار کوتاه با اولویت دادن به انتخابات شوراهای اسلامی شهر‌ها به چند معیار اشاره می‌شود. امید است که در آینده شاخص‌ها و معیارهای عینی و جدید بیشتری به جای ارائه معیارهای سنتی از سوی صاحب نظران و کارشناسان به بحث و گفتگو گذاشته شود.
ارائه لیستهای مختلف جناحی یا تخصصی:
شورای اسلامی شهر‌ها یک نهاد تصمیم گیرنده دسته جمعی است که نیازمند داشتن روحیه همکاری و انتقادی در بین افراد است. بنابراین افرادی که مدعی داشتن صلاحیت در انتخابات شوراهای اسلامی هستند باید از آن ظرفیت گفتگو و روحیه انتقادی برخوردار باشند که قبل از انتخابات حول محور برنامه‌های مشترک و اساسی باهم گفتگو کرده و با رسیدن به لیک لیست مشترک نقش مهم و اساسی در رهایی مردم از معیارهای قدیمی و سردرگمی ان‌ها در خیل انبوه نامزدهای انتخاباتی داشته باشند.
بدیهی است افرادی که قبل از انتخابات قادر نبوده با هم مفاهمه و گفتگو داشته و برای بدست گرفتن یک مسولیت دسته جمعی به یک نقطه مشترک برسند فردای انتخابات نیز قادر نخواهند بود برای حل مشکلات و چاره اندیشی به گفتگو، نقدپذیری، تکثرعقاید و... احترام بگذارند.
جریان‌های مختلف ارائه لیست نیز بهتر است جمع بندی لیست را منوط به ارائه برنامه‌های فردی، سوابق و توانمندهای اشخاص نمایند نه براساس ملاک‌ها و معیارهای پشت پرده انتخاباتی. لیست مذکور می‌تواند از سوی یک گروه مرجع سیاسی، حزبی و ... تشکیل گردد یا اینکه خود نامزدهای انتخاباتی علی الخصوص در شهرهای کوچک و روستا‌ها اقدام به بستن یک لیست مشترک نمایند.
ارائه برنامه مشترک:
قبل از تشکیل لیست، هر یک از نامزدین محترم با ارائه برنامه‌های خود به حزب یا جریان مدنظر خود یا بحث و جدل بین خودشان در شهرهای کوچک و روستا‌ها می‌تواند برنامه مشترک لیست خود را تدوین و به اطلاع عموم مردم و صاحب نظران برساند تا در جریان ایام انتخابات با تشکیل نشست‌های تخصصی و علمی نه هیجانی، به قضاوت عموم گذاشته شود. به عبارتی مردم در مواجه با هر نامزد محترم انتخاباتی چه ریاست جمهوری و چه شور‌ها می‌توانند این پرسش مهم و اساسی را مطرح کنند که برنامه شما چیست؟ پیش بینی شما از موانع برنامه هایتان چیست؟ از طریق چه نهادها، ارگان‌ها وشازمان دولتی و غیردولتی می‌توانید این موانع را به شکل قانونی برطرف کنید؟ راه حل‌های دیگر برای حل این موانع چیست و چگونه می‌توان از همیاری خود مردم بهره جست؟
ارائه برنامه مشترک:
قبل از تشکیل لیست، هر یک از نامزدین محترم با ارائه برنامه‌های خود به حزب یا جریان مدنظر خود یا بحث و جدل بین خودشان در شهرهای کوچک و روستا‌ها می‌تواند برنامه مشترک لیست خود را تدوین و به اطلاع عموم مردم و صاحب نظران برساند تا در جریان ایام انتخابات با تشکیل نشست‌های تخصصی و علمی نه هیجانی، به قضاوت عموم گذاشته شود. به عبارتی مردم در مواجه با هر نامزد محترم انتخاباتی چه ریاست جمهوری و چه شور‌ها می‌توانند این پرسش مهم و اساسی را مطرح کنند که برنامه شما چیست؟ پیش بینی شما از موانع برنامه هایتان چیست؟ از طریق چه نهادها، ارگان‌ها وشازمان دولتی و غیردولتی می‌توانید این موانع را به شکل قانونی برطرف کنید؟ راه حل‌های دیگر برای حل این موانع چیست و چگونه می‌توان از همیاری خود مردم بهره جست؟
محل تامین بودجه برنامه‌ها:
در کنار این سوال پرسش از محل تامین بودجه برنامه‌های نامزد محترم یا لیست انتخاباتی آن‌ها می‌تواند شاخصه عینی و جدید دیگر به جای معیارهای سنتی باشد. سوال دیگر مربوط به این شاخصه می‌تواند این باشد که در صورت بروز مشکلات احتمالی در محل پیش بینی تامین بودجه نامزدهای انتخاباتی یا لیست انتخاباتی چه راههای قانونی دیگر برای تامین بودجه پیش بینی کرده است؟
در کنار این سوال پرسش از محل تامین بودجه برنامه‌های نامزد محترم یا لیست انتخاباتی آن‌ها می‌تواند شاخصه عینی و جدید دیگر به جای معیارهای سنتی باشد. سوال دیگر مربوط به این شاخصه می‌تواند این باشد که در صورت بروز مشکلات احتمالی در محل پیش بینی تامین بودجه نامزدهای انتخاباتی یا لیست انتخاباتی چه راههای قانونی دیگر برای تامین بودجه پیش بینی کرده است؟
معرفی شهردار آینده:
با تشکیل لیست ها، هر لیستی می‌توانست حداقل ۳ نفر را برای شهردار آینده شهر معرفی کند تا مردم نسبت به انتخاب شهردار خود نیز قبل از انتخابات آگاه شوند و دستهای پشت پرده به پشت زده شوند. اتفاقات تلخ دوره‌های گذشته در شهرهای مختلف و فسادهای مالی گسترده لزوم اتخاذ چنین رفتاری را ایجاب می‌کند. در حالی که قبل از انتخابات نامزدهای محترم، نامزدهای شوراهای انتخابات خود را مسول هر عملی در دوره تصدی آینده شان معرفی میکنند، متاسفانه ملاحظه می‌گردد که بعد از انتخابات برای شانه خالی کردن از بار مسولیت کم کاری‌های انجام شده را گردن شهردار و بالعکس می‌اندازند. معرفی شهرداران قبل از انتخابات از سوی لیست‌ها می‌تواند جلوی این فرار از مسولیت را بگیرد، و امید بخش پاشیدن بذر احساس مسولیت در جامعه باشد. بنابراین به طور خلاصه می‌توان گفت: «ارائه لیست، ارائه برنامه، ارائه محل تامین بودجه، معرفی شهردار آینده» می‌توانند به عنوان معیارهای جدید انتخاباتی باشد که جایگزین ویژگیهای سنتی تعهد، تخصص، شایسته سالاری و. شده که این معیار‌ها اغلب در ایام انتخابات حالت شعاری به خود می‌گیرد.
*دانش‌آموخته علوم سیاسی
