فرارو- جلسه روز گذشته حسن روحانی، رییس جمهور با جمعی از اقتصادانان کشور حاوی نکات و حاشیه‌های جالب توجهی بود. این جلسه در شرایطی برگزار شد که اکثر چهره‌ها و نخبگان اقتصادی کشور از وضعیت اقتصاد و عملکرد دولت به شدت ناراضی هستند.
مقامات دولتی حاضر در نشست با اقتصادانانبه گزارش فرارو، اولین جلسه اقتصاددانان با رئیس‌جمهوری روز دوشنبه، در نهاد ریاست جمهوری برگزار شد. در این جلسه، اقتصاددانان مباحث مدنظر درباره چالش‌های اقتصاد کشور را مطرح کردند و رئیس‌جمهوری نیز توضیحاتی را ارائه کرد.
این جلسه حدود دو و نیم ساعت به طول انجامید؛ که در این زمان تعدادی از اقتصادانان دغدغه‌ها و انتقادات خود را مطرح کردند و پس از آن رییس جمهور نیم ساعت درباره اظهارات آنها توضیح داد.
در جلسه روزگذشته بیش از ۳۰ اقتصاد دان جوان و پیشکسوت از دانشگاه‌ها و شهر‌های مختلف حضور داشتند. در میان اقتصاد دانان مشهور حاضر در جلسه به محسن رنانی، احمد توکلی، حسین عبده تبریزی، بایزید مردوخی اشاره کرد. اقتصادانان دیگری همچون سعید لیلاز، حجت الله میرزایی، کامران ندری، سهراب دلانگیزان، زهرا کریمی، جعفر خیرخواهان، سعید اسلامی بیگدلی، کوثر یوسفی، حمید زمانزاده، صادق الحسینی و... حضور داشتند.
به این ترتیب اقتصادانان شاخص بسیاری در این جلسه حضور نداشته اند. در واقع حتی می‌توان گفت شاخص‌ترین چهره‌ها در این جلسه حضور نداشتند. مسعود نیلی، موسی غنی نژاد، فرشاد مومنی، حسن طایی، علی عرب مازار، عباس شاکری، محمد طبیبیان، محمد مهدی بهکیش، حسن درگاهی، محمد ستاری فر و... از مهمترین اسامی هستند که در این جلسه حضور نداشتند.
نکته جالب توجه این است که از اساتید دانشگاه علامه طباطبایی و شهید بهشتی در این جلسه حضور پیدا نکرده بودند. ظاهرا آنها دعوت شده اند و اما تشخیص دادند که نروند.
برخی گزارش‌ها حاکی از آن است فرشاد مومنی، مسعود نیلی، موسی غنی نژاد، علی عرب مازار از جمله افرادی بودند که دعوت شده اند، اما حضور پیدا نکردند.
ازطرف دیگر ترکیب اساتید حاضر در جلسه بیشتر از طیف اقتصاددانان "نهادگرا" بودند. طیفی که در ماه‌های اخیر حملات شدیدی به عملکرد اقتصادی دولت وارد کرده است.
از راست: صادق الحسینی، محسن رنانی، احمد توکلی
مهمترین نماینده این طیف در جلسه با رییس جمهور محسن رنانی بود. او تنها اقتصادانی بود که هم در جلسه دیروز شرکت داشت و هم نامه مشهور ۳۸ اقتصادان به رییس جمهور را امضا کرده است. براساس گزارش‌ها در ابتدای جلسه محسن رنانی از اقتصاددانان حاضر در جلسه به مدت ۲۰ دقیقه ابعاد مختلفی از مسائل سیاسی، اجتماعی، روانشناسی جامعه را بیان و در انتها نیز راه‌کار‌هایی را بیان کرد.
در میان اقتصادانان طیف اقتصاد آزاد نیز حسین عبده تبریزی و سعید لیلاز مشهورترین اقتصاددان حاضر در جلسه دیروز بود. این در حالی است که این طیف از سوی نهادگرایان متهم است، وضعیت کنونی اقتصاد ایران دستپخت آنهاست. این ادعا آنقدر تکرار شد که مسعود نیلی اخیرا طی نامه‌ای تند و بی سابقه به ادعا‌ها پاسخ داد. غیبت مسعود نیلی، محمد طبیبیان و موسی غنی نژاد اقتصادانان لیبرال در این نشست را می توان نشانه نارضایتی آنها از دولت تعبیر کرد.
از طرف دیگر غیبت نیلی بیش از دیگران اهمیت دارد. چرا که سال گذشته به عنوان دستیار ویژه اقتصادی رییس جمهور منصوب شد. پس از نابه سامانی‌های اخیر اقتصادی گزارش‌هایی درباره اختلاف او با تیم اقتصادی دولت منتشر شد و گفته شد که او مدت هاست که در جلسات دولت حاضر نمی‌شود و به نوعی استعفا داده است.
تاکنون خبر رسمی در این باره منتشر نشده اما او مدت هاست که در جلسات دولتی حاضر نشده است و البته رسانه‌های طیف نزدیک به او نیز اعلام کرده اند نیلی از دولت جداشده است.
مشهورترین اقتصادانان اصولگرای حاضر در نشست با رییس جمهور احمد توکلی بود. حتی چهره‌هایی همچون مصباحی مقدم و خوشچهره هم در این نشست حضور نداشتند.
در نگاهی کلی به اولین نشست رییس جمهور با اقتصادانان می‌توان گفت این جلسه قربانی دعوای اقتصاددانان لیبرال و نهادگرا شده است دعوایی کهنه و همیشگی که ظاهرا قرار نیست به زودی به پایان برسد. برخی گزارش‌ها از این حکایت دارد بسیار‌های از اقتصادانان شاخص دو طرف به این نشست دعوت شده بودند، اما آنها به خاطر حضور دیگری از حضور در این نشست خودداری کردند.
بیشتر بخوانید: چرا "مسعود نیلی" به سیم آخر زد؟
یکی دیگر از نکات جالب توجه در جلسه اقتصادانان با روحانی این بود که به ابتکار و مدیریت علی ربیعی وزیر پیشین کار و رفاه برگزار شد. در میان تیم اقتصادی دولت نیز محمد باقر نوبخت، محمد نهاوندیان، همتی، در کنار واعظی و تخت روانچی در این جلسه حضور داشتند.
روایت‌ها از نشست اقتصادانان با رییس جمهور
جدای از گزارش منتشر شده در رسانه‌ها از این نشست و اظهارات رییس جمهور، اقتصادانان حاضر در جلسه نیز روایت‌هایی درباره آن مطرح کرده اند.
احمد توکلی در گفت و گویی با اعتماد آنلاین گفت: "از دانشگاه‌های مختلف حدود ۳۰ تا ۴۰ اقتصاددان و اساتید دانشگاه‌های مختلف حضور داشتند و ۱۶ تا ۱۷ نفر نظرات خود را درباره وضعیت فعلی کشور بیان کردند. نظرات تنوع داشت و ما امیدوار هستیم که این جلسه تکرار شود."
او این نشست را مثبت ارزیابی کرد و گفت: «آخر کار آقای روحانی صحبت کرد و توضیح داد که چه محدودیت و معذوریت‌هایی دارند که فکر می‌کنم دانستن آن برای مردم مفید است؛ چون اگر ایشان کار الف. را انجام نمی‌دهد، چون زمینه آن مساعد نیست و اگر ب. را انجام می‌دهد به این دلیل است که زمینه آن مساعد است.»
توکلی درباره سخنان روحانی گفت: «بعضی‌ها از صحبت‌ها از منطق قانع‌کننده برخوردار بود؛ برخی هم منطقی بود، اما قانع‌کننده نبود.»
سعید لیلاز هم در گفت و گویی درباره دیدار با رییس جمهور گفته است: «اقتصاددان‌ها دغدغه‌های خود را توضیح دادند بدون اینکه جلسه به تلخی کشیده شود. آقای روحانی هم از دستاورد ۴ سال اول دولت خود دفاع کرد و شرایط روز کشور و محدودیت‌های داخلی و بین‌المللی را توضیح داد.»
او افزود: "بسیاری از نکات مطرح شده از سوی رئیس‌جمهور قانع‌کننده بود. من هم از ۵ سال اول دولت روحانی قویا دفاع می‌کنم. شواهد روشن و عینی و عملی داریم که این دفاع را توجیه می‌کند به اتکای آمار و ارقام بین‌المللی این نکات مورد توجه قرارگفته است. "
لیلاز با بیان اینکه فکر می‌کنم جلسه امروز بسیار مفید بود، عنوان کرد: "روحانی اعلام کرد خودش علاقه‌مند به ادامه این جلسات است و از تیم‌های اقتصادی دولت خواست جلسات ادامه‌دار باشد هر چند در سال‌های گذشته مرتب مورد مشورت قرار گرفته‌ام و می‌دانم از برخی دوستان هم این نظرات گرفته شده است. "
صادق الحسینی از اقتصادانان جوان حاضر در این جلسه نیزدر توئیتی درباره جزییات نشست نوشت: «جلسه اقتصاددانان با رئیس جمهور امروز برگزار شد. غالب افراد از منتقدان سیاست‌های دولت بوده و انتقادات تندی هم مطرح شد. انتقاد‌هایی که آقای روحانی برخی را وارد و برخی را ناوارد خواند. نکته مهم شنیدن تندترین انتقادات توسط رئیس جمهور برای ۲ساعت و توضیح محدودیت‌های فعلی به حضار بود.»
ظاهرا یکی از موضوعات مهم مطرح شده در جلسه با رییس جمهور مربوط به تیم اقتصادی رییس جمهور بوده است. اقتصادنیوز در این باره نوشت: «از موضوعات دیگر مطرح شده تضعیف تیم اقتصادی دولت با کنار گذاشتن مشاور اقتصادی رئیس‌جمهوری و وزیراقتصاد دولت یازدهم بود. برخی از اقتصاددانان نیز در این جلسه نسبت به ضعف کنونی تیم اقتصادی دولت و نبود افراد برجسته در این تیم و همچنین عدم هماهنگی، موضوعاتی را مطرح کردند که البته به نظر می‌رسد این نکته مورد قبول رئیس‌جمهوری قرار نگرفته باشد.»
همچنین گفته می‌شود اقتصادانان راهکار‌های اقتصادی برخی مشاوران رییس جمهور را "سیاسی" و "کوتاه مدت" ارزیابی کرده اند.
براساس گزارش رسانه‌ها رئیس‌جمهوری در این جلسه از اقتصاددانان درخواست کرد که شرایط اقتصادی کشور را درک کنند و پیشنهاد‌ها و نقد‌های خود را با توجه به این شرایط مطرح کنند. از نگاه رئیس‌جمهور، بسیاری از مباحث مطرح‌شده از سوی اقتصاددانان و اصلاحات مدنظر این گروه، شاید در شرایط معمولی امکان پذیر باشد، اما در شرایط ویژه کنونی باید از ابزار‌ها و سیاست‌هایی استفاده کرد که بتواند کارگشا باشد.
او از اقتصاددانان درخواست کرد که شرایط بحرانی کنونی را که تابع فشار‌های خارجی است، درک کنند و نظرات خود را با توجه به این گزاره ارائه کنند. همچنین رئیس‌جمهوری درخصوص نقد یکی از اقتصاددانان درباره پایین بودن سرمایه اجتماعی، توضیح داده است که در شرایط کنونی اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی در شرایط خوبی قرار دارد و نیاز است که با همکاری یکدیگر این سرمایه اجتماعی تقویت شود.
مقامات دولتی حاضر در نشست با اقتصادانان
از راست: صادق الحسینی، محسن رنانی، احمد توکلی
خدا رحمت کند دکتر عالی نسب را