انتخابی جنجالی؛ در جستجوی فریده چگونه نماینده ایران در اسکار شد
در جستجوی فریده قصه دختری است که ۴۰ سال پیش توسط زوجی هلندی از مشهد به فرزند خواندگی گرفته شده. فریده، اما بعد از گذشت این همه سال هنوز خودش را وصله ناجور می‌بیند و در جامعه هلندی احساس تعلق خاطر نمی‌کند. همین جرقه‌ای میشود که دل نوشته هایش را در وبلاگ شخصی اش منتشر کند.
فرارو- نیمه شب گذشته در انتخابی بحث برانگیز فیلم مستند "در جستجوی فریده" به عنوان نماینده ایران برای اسکار ۲۰۲۰ معرفی شد. این مستند در رقابت نهایی با فیلم‌های "متری شش و نیم" سعید روستایی و "قصر شیرین" رضا میرکریمی برگزیده شد.
امسال خلاف رویه معمول، در انتخابی شتابزده و عجیب فیلم منتخب، یک ماه زودتر و پشت در‌های بسته انتخاب و نتیجه آن شبهنگام اعلام شد. سازوکار مرسوم این بود که فیلم منتخب اواخر شهریور و حتی در دقایق نهایی و اوایل مهر ماه به آکادمی معرفی شود.
یکی از مهم‌ترین دلایل این اتفاق این بود که فیلم‌های خوب بتوانند در جشنواره فیلم ونیز شرکت کنند. شرکت در این جشنواره علاوه بر فراهم کردن بستری برای دستیابی فیلم‌ها به موفقیت‌های بین المللی بیشتر، سنگ محکی می‌شد برای انتخاب دقیق‌تر فیلم نهایی بر اساس بازخورد جهانی نسبت به آن.
انتخاب شتابزده «در جستجوی فریده» واکنش سایر نمایندگانی که به دور نهایی رسیده بودند را در پی داشت. سعید روستایی کارگردان فیلم تحسین شده "متری شش و نیم" تاریخ اعلام فیلم‌های نماینده ایران در اسکار ۱۰ سال گذشته را نوشت و در اعتراض به رای هیئت داوران گفت:
«یک ماه زودتر، ساعتی بعد از نیمه شب، بدتر از کودتا! عجیب نیست واقعا؟ تا اواخر شهریور و اوایل مهر زمان بسیار باقیست؟!»
نوید محمد زاده بازیگر فیلم "متری شش و نیم" هم در پستی گلایه آمیز نوشت:
«هر سال اواخر شهریور نماینده سینمای ایران به اسکار اعلام می‌شد، علت این عجله در انتخاب چی بود؟ «درجستوی فریده» نماینده سینمای ایران در اسکار؟ فیلم خوبیه، درست، ولی براساس کدوم موفقیت بین‌المللی؟ نمی‌تونستین تا بعد از جشنواره ونیز صبر کنید؟»
پروسه انتخاب فیلم معمولا به این شکل بود که ابتدا ترکیب هیات انتخاب توسط بنیاد فارابی اعلام می‌شد و بعد در یک جلسه کاندیدا‌ها انتخاب و در نهایت در جلسه دیگری، گزینه نهایی انتخاب می‌شد. امسال، اما هیئت انتخاب فیلم جمعی از هنرمندان پیشنهادی از طرف خانه سینما بودند.
هیئت داوران امسال از فرشته طائرپور و مرتضی رزاق کریمی تهیه‌کننده، فاطمه معتمدآریا بازیگر، ابوالحسن داودی و رسول صدر عاملی کارگردان، تورج منصوری فیلمبردار، امیر اثباتی طراح صحنه و مهرزاد دانش منتقد تشکیل شد که رائد فرید زاده معاون بین الملل بنیاد سینمایی فارابی به عنوان عضو حقوقی این جمع را همراهی می‌کرد.
در ابتدا هیئت داوران از بین ۷۰ فیلم اکران شده، ۱۰ فیلم که شرایط لازم را داشتند انتخاب کردند. فیلم‌های «مغز‌های کوچک زنگ‌زده» ساخته هومن سیدی، «بمب، یک عاشقانه» ساخته پیمان معادی، «سرو زیر آب» ساخته محمدعلی باشه‌آهنگر، «آشغال‌های دوست داشتنی» ساخته محسن امیر یوسفی، «قصر شیرین» ساخته رضا میرکریمی، «در جستجوی فریده» ساخته آزاده موسوی و کوروش عطایی، «عرق سرد» ساخته سهیل بیرقی، «متری شش و نیم» ساخته سعید روستایی، «سرخپوست» ساخته نیما جاویدی و «شبی که ماه کامل شد» ساخته نرگس آبیار فهرست اولیه هیات انتخاب را تشکیل می‌دادند.
از این بین سه فیلم «متری شش و نیم»، «قصر شیرین» و «در جستجوی فریده» به کارگردانی آزاده موسوی و کورش عطائی برگزیده شدند و برای دومین بار فیلمی غیر داستانی و مستند به عنوان نماینده ایران برای اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان انتخاب شد. سال ۱۹۷۹ (۱۳۵۷) فیلم مستند "باد صبا" ساخته آلبرت لاموریس که درباره فرهنگ و جاذبه‌های دیدنی ایران بود به آکادمی علوم و هنر‌های سینمایی اسکار معرفی شده بود.
تیزر مستند در جستجوی فریده
داستان مستند "در جستجوی فریده"
«در جستجوی فریده» فیلم مستند زوج هنرمندِ «آزاده موسوی» و «کوروش عطائی» است. این دو کارگردان که پیش از این مستند موفق «از ایران یک جدایی» را ساخته و با استقبال مخاطبان رو به رو شده بودند، در اثر جدید خود در جستجوی هویت گم شده‌ی یک ایرانی بر آمده اند.
"در جستجوی فریده" قصه دختری است که ۴۰ سال پیش توسط زوجی هلندی از مشهد به فرزند خواندگی گرفته شده. فریده، اما بعد از گذشت این همه سال هنوز خودش را وصله ناجور می‌بیند و در جامعه هلندی احساس تعلق خاطر نمی‌کند. همین جرقه‌ای میشود که دل نوشته هایش را در وبلاگ شخصی اش منتشر کند.
این نوشته‌ها پلی میشود برای ارتباط او با مخاطبین ایرانی و یک روزنامه محلی مشهد ماجرای او را چاپ می‌کند. فردی به نام علی اکبر این گزارش را می‌خواند و مدعی میشود که فریده دختر اوست. مستند، روایت سفر فریده است به ایران در جستجوی خانواده‌ای که ۴۰ سال پیش او را که نوازدی شیرخواره بوده در حرم امام رضا رها کرده اند.
«در جستجوی فریده» در یازدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت نیز خوش درخشیده و چهار جایزه‌ی مهم بهترین تدوین، بهترین موسیقی، بهترین فیلم و جایزه ویژه دبیر جشنواره را از آن خود کرده و برنده تندیس بهترین فیلم جشن بزرگ سینمای ایران نیز می‌باشد، این روز‌ها بر روی پرده‌ی سینما‌های گروه هنر و تجربه قرار دارد.
