پابرهنه به اسکار می آیم!

آنچه در ذيل مي آيد ترجمه گزيده تازه ترين مصاحبه مطبوعاتي مارتين اسکورسيزي است که به تازگي با نشريه «امپاير» انجام گرفته و در آن او بار ديگر و با صراحت بيشتري به سران کمپاني هاي فيلمسازي تاخته است. به گفته خودش او نيازي به اسکار فيلمش شاتر آيلند نداشت. اما مهم ترين سوالش اين است که چرا تهيه کننده ها، اينقدر تعهدات اخلاقي شان نسبت به مردم را دست کم گرفته اند و اينقدر با افکار مردم بازي مي کنند.

-اول از هر چيز بگذاريد با يک سوال غيرمتعارف شروع کنم؛ آيا در 66سالگي هنوز همان انگيزه را براي ساخت فيلم داريد که در سال1967 داشتيد؟ موقعي که «اول من حرف مي زنم» نخستين فيلم بلند سينمايي تان را مي ساختيد شما 24يا 25ساله بوديد.

آن موقع من يک جوان خام 23ساله بودم. عاشق سينما بودم. اما خب هيچ چيز هم از آن نمي دانستم. فقط اين را مي دانستم که بايد بنويسم و فيلم بسازم. مادرم آن زمان مي گفت تو حاضري براي فيلم ساختن آدم بکشي. به هر حال من بزرگ شدم و اين شانس را داشتم که از سينما چيز ياد بگيرم؛ هر چيزي که به درد کارم بخورد. آن انگيزه را الان هم دارم اما ديگر خام نيستم. شايد بهتر باشد که بگويم انگيزه ام همان است اما پخته شده ام و احساس مسووليت مي کنم.اين احساس مسووليت دست شما را باز نمي گذارد که هر سال يا حداقل هر دو يا سه سال يک بار فيلم بسازيد؟من هرگز کارم را تعطيل نمي کنم.

تنها تفاوتي که دارم اين است که احساس مسووليتم باعث مي شود احساس نياز به دو چيز در من شدت گيرد؛ اول احساس نياز به محترم نگه داشتن دوستدارانم و ديگري احساس نياز به يادگيري و دانستن بيشتر و بيشتر. براي همين است که برخلاف عمده فيلمسازها و همکارانم من هنوز فيلم کوتاه يا فيلم مستند هم مي سازم. در اين پروژه هاست که احتمال دارد گير هاي کارم رفع شوند و اين باعث مي شود من از سينما فاصله نگيرم. بنابر اين من تعطيلات کمي دارم حتي اگر چند سال يک دفعه يک اثر سينمايي کلان ارائه دهم. اين روش باعث مي شود تمرکز را از دست ندهم و پروژه نيمه کاره نداشته باشم.

-اين گونه برداشت مي کنم که شما براي بازيگران و تماشاگران فيلم هايتان بيشتر نگران هستيد تا براي کارنامه حرفه يي خودتان.

دقيقاً همين گونه است. ما فيلمساز ها تنها هستيم. اين بازيگرها و عوامل هستند که ما را ياري مي کنند. اين را هم بگويم وقتي شما در دنياي سينما چند جايزه مي گيريد و فعال و مطرح هستيد ديگر به تنها چيزي که فکر مي کنيد اعتبار است و يادگيري شيوه يي راستين، اصيل و حقيقي براي از دست ندادن آن اعتبار. براي همين است که چنين فيلمسازي هزاران برابر بيشتر از همکاران ديگر احساس مسووليت مي کند. اما استوديو ها هرگز در بند اين اخلاقيات و به اين شدت نيستند. اصلاً به دوران سال هاي 1930 برگشته ايم؛ سال هايي که استوديو ها و مديرانش بر سينما حکم مي راندند. بازيگر ناتوان نقش اول مي گرفت و کارگردان بي سواد فيلم هاي بزرگ چراکه تهيه کننده منصوب سران کمپاني ها فيلم ها را در حقيقت توليد مي کردند.

-به نظر مي رسد از پارامونتي ها بابت تعويق اکران شاتر آيلند دلخوريد و اين حرف ها به روشني به آنها به ويژه برد گري برمي گردد. چرا فيلم در تابستان اکران نشد؟ آيا داستان بايد در فصل خاصي اکران شود؟

شاتر آيلند فيلم فصلي نيست. داستاني دارد که مردم با قصه اش به سبب داستان هاي حقيقي و مشابهش آشنايند. همه مي دانند اين جزيره کجاست و در آن چه مي گذشته. اما شاتر آيلند ما خب چيزهاي فراواني دارد که بايد با دقت ببينيد. از مديران پارامونت ناراضي نيستم. از اين طرز فکر صاحبان پول و سرمايه در صنعت سينما است که بيزار و دلخورم. آنها بايد به تماشاگر احترام بگذارند. در ضمن چه کسي گفته مواظب جيب شان نباشند؟ آنها صد درصد منافع اقتصادي شان را در نظر مي گيرند. وقتي اکران يک فيلم که امضاي اسکورسيزي را ابتدا و انتهايش دارد چهار بار به تعويق اکران مي افتد، براي همه شايعه و حرف درست مي شود. خود من هم به نگراني مي افتم...

-ببخشيد که به نوعي دوباره تکرار مي کنم اما يکي از اين نگراني هايتان که الان به آن اشاره کرديد، از دست رفتن يک اسکار ديگر نيست؟

(با خنده) من در اسکار امسال پابرهنه شرکت مي کنم. با پاي برهنه روي فرش قرمز راه مي روم براي اينکه فيلمي براي عرضه ندارم. در حقيقت اين يک اصطلاح است. وقتي فيلمي نداري ديگر فکري براي اسکار باقي نمي ماند. قبلاً گفته ام اسکار همان يک بار کافي است. براي لئوناردو نگرانم و براي بچه ها و عوامل ديگر. قرار نيست آنها يا هر کسي و حتي خود من، همواره در آثار خوب يا ممتازي کار کنيم. فرصت بهترين بودن در سينما بسيار محدود است و شانس ها اندک. بايد به بهترين شيوه از اين فرصت ها استفاده کرد و در جاده سعادت گام نهاد.