درخواست ۸۳ میلیاردی برای مقابله با گردوغبار

از سال 84 که برای نخستین بار به طور جدی گردوغبار مهمان ناخوانده آسمان استان های مرزی کشور در جنوب و غرب شد تا به امروز ساکنان این استان ها روزهای اندکی را بدون تنفس ذرات خاک موجود در هوا از سر گذرانده اند.

از این رو ریزگرد بارها بیماران تنفسی و قلبی را به اورژانس کشاند و سبب شد مدارس تعطیل و پروازها کنسل شود و آمارهای رسمی میزان ذرات معلق در هوا را در برخی شهرها تا 34 برابر حد مجاز نیز اعلام کردند. این همه در حالی که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان رئیس دستگاه متولی حفظ هوای پاک کشور معتقد است 95 درصد گرد و خاک منشاء خارجی دارد و پنج درصد دیگر نیز با اقدامات این سازمان در سال گذشته رفع شده است.

سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور خواستار بیش از 83 میلیارد تومان برای مقابله با این پدیده در بخش های مرتع و بیابان شد. مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور از تهیه طرح جامع مدیریت مراتع و مقابله با فرسایش بادی استان های جنوب و غرب کشور به منظور مقابله با پدیده گردوغبار در سال جاری خبر داد و گفت:«در صورت تامین اعتبار این طرح اجرا می شود.»

غلامعباس عبدی نژاد به مهر گفت: «در سال جاری توسط وزارت جهاد کشاورزی طرح های ضربتی جامع مقابله با پدیده گردوغبار در کشور به خصوص در استان های کرمانشاه، ایلام، خوزستان، بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان تهیه شده است.» وی مدت زمان اجرای این طرح را پنج سال اعلام کرد و موارد این طرح را اینگونه برشمرد: «اقدامات احیایی و بیولوژیکی شامل نهال کاری، بذرکاری، بذرپاشی، ایجاد بادشکن های زنده در اطراف مزارع و اقدامات بیومکانیکی شامل مالچ پاشی و ایجاد بادشکن های غیرزنده است که در صورت تامین اعتبار پیش بینی شده امسال به مرحله اجرا گذاشته می شود.»

این در حالی است که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست
به ایلنا گفت: «در سال گذشته پنج درصد از کانون های گردوغبار مربوط به داخل کشور بود. تالاب هورالعظیم و تالاب شادگان به دلیل خشکی باعث تولید گردوغبار شده اند که با اقدامات انجام گرفته این تالاب ها مدیریت و آب مورد نیاز آنها تامین شد بنابراین ما توانستیم پنج درصد از کانون های بحرانی گردوغبار را که در کشور خودمان بودند از بین ببریم و اکنون می توانیم بگوییم هیچ گونه مشکلی از لحاظ ایجاد گردوغبار با منشاء درون کشوری وجود ندارد.»

کارشناسان خواستار دیدن واقعیت ها هستند
کارشناسان انجام طرح های ضربتی و مهار گردوغبار را غیرممکن می دانند. محمد درویش عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع در این باره به «بهار» می گوید: «نباید به خاطر آرمان های بزرگ و بهانه های قشنگ، واقعیت ها را انکار کنیم.» او می افزاید: «حل مساله ریزگرد عزم کشوری را می طلبد.» درویش با اشاره به اینکه مهم ترین دلیل تشدید ریزگردها کاهش حقابه دجله و فرات است، می گوید: «در حل این پدیده ضرب الاجلی وجود ندارد و چنین طرح هایی عملی نیستند و به نتیجه مطلوب منجر نمی شوند.

مشکلات محیط زیستی یک شبه به وجود نیامده اند که یک شبه نیز از بین بروند.» او می افزاید: «باید کانون های تولید گردوغبار حتی تا در سواحل دریای احمر و آفریقا نیز شناسایی شوند و اقدامات لازم برای از بین بردن این چشمه های گردوخاک انجام شود.» از سوی دیگر او به وجه مثبت این اقدام اشاره می کند. این کارشناس و فعال محیط زیست می افزاید: «هر کشوری باید وظیفه خود را بدون ملاحظات کشوری در حوزه محیط زیست انجام دهد و مرزهای سیاسی را کنار بگذارد زیرا تنها یک کره زمین داریم.»

درویش ادامه می دهد: «وقتی امروز درمی یابیم منشاء بارش باران های اسیدی خاورمیانه در چین است، باید برای حفظ محیط زیست در همه دنیا کوشش کرد. گردوغباری که ایرانی ها با نام ریزگرد در سال های گذشته تحمل کرده اند حاصل مدیریت نابخردانه در کشورهای همسایه به ویژه در عراق است. بنابراین در حوزه محیط زیست جهان به معنای واقعی دهکده است. نگاه کردن به اقدام دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها از این منظر بسیار ستایش برانگیز و قابل دفاع است.»

کمک مالی سازمان ملل برای مالچ پاشی کانون بحران
گردوغبار در آسمان خاورمیانه آنقدر جدی شده که پای سازمان ملل را نیز به پرونده خود بازکرده است. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از توافقاتی با سازمان ملل برای دریافت کمک مالی خبر داد و به ایلنا گفت: «این سازمان قول داده است به کشورهایی که کانون گردوغبار هستند اما توانایی مالی لازم برای مالچ پاشی ندارند کمک مالی کند.

پیش از این نیز محمدجواد محمدی زاده در تشریح اقداماتی که برای کنترل گردوغبار قصد انجام آن را دارد از برگزاری اجلاس چهارجانبه و امضای تفاهمنامه هایی میان ترکیه، عراق، سوریه و ایران خبر داده بود. پس از سفر رئیس پیشین سازمان حفاظت محیط زیست به عراق و به دنبال آن سفر هیات عراقی به ایران محمدی زاده درصدد است به استانبول برود تا برای مقابله با ریزگرد چاره اندیشی کند.

او درباره جلساتی که زمینه این اجلاس را فراهم می کند، گفت: «هشتم اردیبهشت ماه قرار است نشستی در استانبول ترکیه به تقاضای سازمان حفاظت محیط زیست ایران برگزار شود. در این نشست به دنبال این هستیم که پیشنهاد یک مرکز منطقه ای هواشناسی را که با مدیریت ایران اداره شود و شعبه هایی نیز در کشورهای عراق، سوریه و اردن داشته باشد، ارائه کنیم.» به گفته محمدی زاده ایران قصد دارد تصاویر ماهواره دریافتی را به کشورهایی که درگیر گردوغبار بوده و فاقد این اطلاعات هستند بدهد تا آنها متناسب با بارندگی، تالاب ها را آبدار کنند.

با وجود همه اقدامات انجام شده و اعتبارات صرف شده، هنوز هم ساکنان بسیاری از استان های کشور گردوغبار موجود در هوا را با هر دم به ریه های خود می کشند و برای روزهایی با آسمان صاف لحظه شماری می کنند.