«زالاوا»؛ فیلمی که باعث تعجب مسعود فراستی شد!

فیلم «زالاوا» ساخته ارسلان امیری، شب گذشته در برنامه «هفت»، با حضور مسعود فراستی، شاهین شجری‌کهن و محمدتقی فهیم، نقد و بررسی شد.

مسعود فراستی درباره این فیلم گفت: «برعکس همه فیلم اولی‌ها که دوربین‌شان تکان بی‌مورد و اطوار دارد، دوربین «زالاوا» اصلا اطوار ندارد. دوربین بسیار معقولی است که تعجب کردم برای فیلم اولی است.»

شاهین شجری‌کهن هم در این‌باره ادامه داد: «دوربین و موسیقی فیلم خیلی در خدمت فیلم و روایت است. اما بیش از این‌که دست به کار شود، خوب نگاه کرده است و از تجارب پشت صحنه‌ای در فیلم‌های آیدا پناهنده بهره گرفته است. نکته اینجاست که فیلمبرداری را در خدمت حس تعلیق و فضاسازی ابهام فیلم به کار گرفته است.»

او با بیان این‌که مساله فیلم «زالاوا»، مردم کُرد یا غیر کُرد نیست، گفت: «فیلمساز روستای قصه فیلم را با میزانسن دقیق و طراحی لباس و فرم لهجه و رفتار خیلی خوب درآورده است و روی این‌ها کار کرده و روستای الکی که فقط با خشت و کاهگل ساخته شده باشد، نیست و روستایی هویت‌مند است که آدم‌هایش ریشه در آن خاک دارند.»

در ادامه برنامه، محمدتقی فهیم گفت: «نقدم به فیلم این است که نتوانسته در گونه تثبیت‌شده حرکت کند، یعنی ابتدا در گونه وحشت است و سپس ملودرام می‌شود و در میانه دوباره وحشت و ملودرام می‌شود.»

او ادامه داد: «کارگردان در نشست خبری جشنواره تاکید کرد که فیلمش درباره «جن» نیست. اما این فیلم چه بخواهد چه نخواهد، در مورد جن صحبت می‌کند و این موضوع اتفاقا در برخی نقاط دنیا نیز مطرح است و باور دارند، بنابراین در ایران باید روایتی متفاوت از نقاط دیگر داشته باشد. روایت فیلم بیشتر هالیوودی (از نوع استودیویی) است تا ایرانی؛ جنی که در ایران مردم با آن آشنایی دارند، توأم با باور‌های مذهبی است و هیچ زمانی جدا از مذهب (چه درست چه غلط) نبوده است، اما جنی که در این روایت دیده می‌شود، متکی به منطقه نیست و در واقع جنی وارداتی است. اما فیلم جذابیت‌های خودش را دارد.»

در راستای سخن فهیم، فراستی به تعبیر دیگری از جّن در سینما اشاره کرد و گفت: «برگمان چیزی حدود ۵۰ فیلم دارد. یک منتقد یک سال پیش از مرگش، از او درباره احساسش پس از ساخت این تعداد فیلم می‌پرسد و برگمان در پاسخی عجیب می‌گوید «این فیلم‌ها منجر شد که اجنه درون من کمی کنترل شوند. قبلا هر زمان دل‌شان می‌خواست می‌آمدند و می‌رفتند، اما الان بعد از ساخت این فیلم‌ها، کمی کنترل شدند! به نظر من این هنر نیست و صنایع دستی است!». حالا با «زالاوا»، برای اولین بار در سینمای ایران، بدون این‌که بحث جن خوب و بد مطرح شود، بحث حلول جن در جسم کسی را توضیح می‌دهد و مهم‌تر از همه مخاطب را می‌ترساند که این خوب است در حالی که فیلم رئال است.»