نوجوانان از جمله عوامل شکل دهنده شخصیت باید و نبایدها، تایید و یا عدم تاییدها، تنبیه‌ها و تشویق ها، تعریف و تحقیر و... می‌باشد که توسط اطرافیان از جمله خانواده و والدین برما اعمال می‌گردد؛ بنابراین اعتماد به نفس و یا عدم اعتماد به نفس ریشه در دوران کودکی و تربیت گذشته فرد دارد. بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان از وظایف مهم تربیتی والدین است که در آینده آنان تاثیر زیادی خواهد داشت.
احمد قره خانی؛ رفتار‌های کودکان امروز کودکان گذشته هستند و خصایص و رفتار‌های آنان نیز وابسته به دوره کودکی است که از اولیا و خانواده کسب نموده اند. پدر و مادر اولین کسانی هستند که زیربنای شخصیت سالم در بزرگسالی را می‌سازند.
یکی از مهمترین و اساسی‌ترین مهارت‌های زندگی، مهارت اعتماد به نفس است. اعتماد به نفس عبارت است از احساس اطمینان نسبت به خود، احساس توانایی و اعتقاد شخصی به این موضوع که " من می‌توانم " پایه رشد و پرورش اعتماد به نفس است و برعکس احساس عدم توانایی و قادر نبودن به انجام کار‌ها نیز رشد عدم اطمینان به خود و کاهش اعتماد به نفس را به دنبال دارد. وجود اعتماد به نفس در افراد از دوران کودکی می‌تواند آنها را برای زندگی موفق‌تر در بزرگسالی آماده کند. اعتماد به نفس اساسی‌ترین عامل در رشد مطلوب شخصیت افراد است. افرادی که دارای اعتماد به نفس پایین هستند در معرض اختلالاتی روانی ازقبیل ترس، اضطراب، افسردگی و یادگیری هستند. عدم اعتماد به نفس یکی از عوامل اصلی اختلالات عاطفی، رفتاری و روانی است.
تحقیقات نشان داده است یک سوم تا ۵۰ درصد کودکان و نوجوانان با مشکل اعتماد به نفس پایین روبه رو هستند. با بررسی اکثر کودکان و نوجوانان دارای اضطراب و افسردگی یکی از عوامل اختلالات کاهش اعتماد به نفس در این افراد گزارش شده است. حال لازم است والدین جهت افزایش اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان نکات زیر را رعایت کنند:
-تحمل کودکان و نوجوانان را برای مواجه شدن با ناکامی‌ها را افزایش دهید.
والدین سعی نمایند همیشه توانمندی‌های کودکان و نوجوانان را مدنظر قرار دهند نه ضعف‌ها و ناتوانی‌های او را، و همواره با دید مثبت و سازنده به کودک و نوجوان نگریست.
-می بایست برای کودکان و نوجوانان تجارب خوشایند از فعالیت‌های مستقل و آزاد فراهم کرد.
- برای موفقیت کودکان و نوجوانان فعالیت‌ها و مهارت‌ها را به ساده‌ترین اصول تقسیم کرد.
- موفقیت‌های کودک را بزرگ جلوه دهید، زیرا خودباوری معمولا از طریق موفقیت به وجود می‌آید.
- کمک کنید به کودکان تا توانایی‌های خود را شناسایی کنند.
- به کودک کمک کنید احساسات خود را با دیگران در میان بگذارد.
- دربرخورد با کودکان و نوجوانان ملایم و منطقی باشید.
- اجازه ابراز وجود را به کودکان خویش بدهید و به نظریات آنها احترام بگذارید.
- از مقایسه کردن کودکان با همدیگر به طور جدی پرهیز کنید.
- هیچگاه کودکان را با القاب نامناسب صدا نزنید و از مسخره کردن آنها جدا بپرهیزید.
- به کودکان در حد توانایی خود مسئولیت دهید.
- سعی کند تنش و درگیری در خانواده نباشد، زیرا رشد کردن کودک در خانواده با ثبات به سلامت روان و افزایش اعتماد به نفس او کمک می‌کند.
- به علایق کودک خود اهمیت بدهید.
- ورزش می‌تواند در ایجاد اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان کمک کند، زیرا آنها یاد می‌گیرند که می‌توانند پیشرفت کنند و به اهداف خود دست یابند.
- والدین الگوی بسیار خوبی برای کودکان هستند. والدین ابتدا باید خود را دوست داشته باشند و به خود عشق بورزند تا قادر باشند به کودک نیز بیاموزند تا او نیز خودش را دوست داشته باشد.
- والدین در جهت ایجاد و تقویت اعتماد به نفس کودکان می‌توانند به کودک خود کمک کنند تا اهداف واقع گرایانه در زندگی تعیین کنند.
- کودکان ارزش خود و دستاوردهایشان را بر اساس تصور والدین می‌سنجند پس مهم است که بازخورد‌های مثبتی به آنان داده شود.
به خاطر بسپارید که اگر میزان اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان کم شود آنان نمی‌توانند ابراز عقیده کنند، با همه نظرات موافقت می‌کنند، روحیه انتقادپذیری نخواهند داشت.
