تعامل بعد از تقابل؛ رویکرد جدید ترامپ در قبال چین چیست؟

فرارو- محمد حسن خلیلی؛  به تازگی انتشار سخنانی از دونالد ترامپ در خصوص احتمال سفرش به چین، مسأله فراز و نشیب رابطه میان چین و آمریکا را بار دیگر به سطح رسانه‌ها کشانده است. 

به گزارش فرارو، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا از همان دوران نخست حضورش در کاخ سفید رابطه‌ای پر چالش با چین داشت و این ارتباط پر چالش پس از انتخاب مجدد ترامپ به سطح تازه‌ای رسید. 

رابطه آمریکا و چین در دور نخست ریاست جمهوری ترامپ

بر اساس اعلام «موسسه اقتصاد بین الملل پترسون»، جنگ تعرفه‌ای ترامپ از همان اوایل سال ۲۰۱۸ آغاز شد. ترامپ که بر این باور بود تعرفه ابزاری مناسب برای مقابله با کشورهایی است که از دید او آمریکا را غارت می‌کنند، از همان ابتدا شروع به وضع این تعرفه‌ها کرد. 

دولت ترامپ در تاریخ ۷ فوریه ۲۰۱۸ (۱۸ بهمن ۱۳۹۶) به بهانه حمایت از کسب وکارها و کارگران آمریکایی، اقدام به وضع تعرفه بر پنل‌های خورشیدی وارداتی و ماشین‌های ظرفشویی کرد؛ اقدامی که در حقیقت چین را هدف قرار داده بود. آمریکا همچنین در ۲۳ مارس ۲۰۱۸ (سوم فروردین ۱۳۹۷) بر واردات فولاد و آلمینیوم تعرفه وضع کرد. 

این اقدامات ترامپ البته همان زمان با واکنش چین روبرو شد و پکن نیز در واکنش، تعرفه‌هایی را بر کالاهای آمریکایی وضع کرد. 

این روند تقابلی همچنان در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ ادامه پیدا کرد؛ بطوری که مثلا در تاریخ ششم ژوئیه ۲۰۱۸ (۱۵ تیر ۱۳۹۷) آمریکا ۲۵ درصد تعرفه بر ۳۴ میلیارد دلار کالاهای چینی تعرفه وضع کرد و در جواب نیز چین در اقدامی متقابل، بر ۳۴ میلیارد دلار از کالاهای آمریکایی به همین میزان تعرفه بست. 

جنگ تعرفه‌ها در دور دوم ریاست جمهوری ترامپ

اما با ورود دوباره ترامپ به کاخ سفید، رئیس جمهور آمریکا بار دیگر سیاست سابق خود را البته در سطحی گسترده‌تر بکار بست و تعرفه‌های فراوانی را بر کشورهای مختلف جدای از آنکه این کشورها، کشورهای هم پیمان آمریکا هستند و یا متخاصم، اعمال کرد. 

البته طبق گزارش پی‌بی‌اس، ترامپ از پیش از ورود به کاخ سفید و در همان دوران کارزارهای انتخاباتی در سال ۲۰۲۴، پیشنهاد اعمال ۶۰ درصد تعرفه را بر کالاهای چینی داده بود. 

ترامپ پس از مراسم تحلیف دور دوم ریاست جمهوری در تاریخ اول فوریه ۲۰۲۵ (۱۳ بهمن ۱۴۰۳) و در حالی که تنها ۱۲ روز از حضورش در کاخ سفید گذشته بود، تعرفه بر کالاهای چینی را ده درصد افزایش داد؛ اقدامی که بلافاصله با واکنش چین روبرو شد و چین نیز سه روز بعد، یعنی در تاریخ چهارم فوریه (۱۶ بهمن) ۱۵ درصد تعرفه بر زغال سنگ و گاز طبیعی مایع (ال ان جی) وارداتی از آمریکا و نیز ۱۰ درصد بر نفت خام، ماشین آلات کشاورزی و خودروهای با حجم بالا تعرفه وضع کرد. 

این روند افزایش تعرفه در دولت دوم ترامپ نیز همچنان ادامه یافت تا جایی که در تاریخ نهم آوریل ۲۰۲۵ (۲۰ فروردین ۱۴۰۴) چین در اقدامی انتقامی، تعرفه‌ای ۸۴ درصدی بر کالاهای آمریکایی وضع کرد. ترامپ نیز بلافاصله در همان روز تعرفه بر محصولات چینی را به ۱۲۵ درصد رساند. کاخ سفید سپس روز بعد اعلام کرد نرخ تعرفه بر کالاهای چینی را به ۱۴۵ درصد افزایش داده شده است. 

این اقدام که خشم پکن را به دنبال داشت، سبب شد تا چین نیز اعلام کند تعرفه بر تمامی محصولات آمریکایی را از ۸۴ درصد که قبلا اعلام شده بود، به ۱۲۵ درصد افزایش می‌دهد. 

آمریکا در تاریخ۱۷ آوریل با انتشار گزاره برگی اعلام کرد مجموعه تعرفه اعمالی بر برخی کالاهای مخصوص چینی را به ۲۴۵ درصد می‌رساند. 

توافق برای کاهش تنش

اما این اقدام‌های تقابلی که در حقیقت آرام آرام در حال نابود کردن اقتصاد دو کشور بود، سرانجام متوقف شد و روند معقولانه‌ای به خود گرفت. در همین راستا آمریکا و چین در تاریخ ۱۲ مه (۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴) در راستای کاهش تنشهای تجاری توافق کردند تا تعرفه‌های اعمالی خود را کاهش دهند. در همین ارتباط آمریکا توافق کرد تا تعرفه بر کالاهای چینی را تا ۳۰ درصد کاهش دهد و چین نیز تعرفه‌های تقابلی خود بر محصولات آمریکایی را به ۱۰ درصد کاهش داد. 

هر دو طرف همچنین توافق کردند تا پس از یک دوره سه ماهه وضعیت را بررسی کنند. 

زمزمه‌ها از تمایل ترامپ برای سفر به چین

اما پس از تقابل شدید دولت ترامپ در قبال دولت چین که با واکنش شدید چین نیز مواجه شد، اکنون به نظر می‌رسد بعد از فصل تقابل، نوبت تعامل رسیده است. در همین راستا دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در تازه‌ترین سخنان خود، در دیدار با رئیس جمهور فیلیپین با اشاره به احتمال سفر خود به چین گفت: «احتمالاً در آینده‌ای نه چندان دور این کار را خواهیم کرد. رئیس جمهور شی جین پینگ برای بازدید از چین از من دعوت کرده است. چنین سفری ممکن است کمی دور از دسترس باشد. اما خیلی دور نیست». 

حال بایستی منتظر ماند و دید پس از تقابلهایی که بعد از ورود دوباره ترامپ به کاخ سفید میان واشینگتن و پکن رخ داد، این دو رقیب دیرین آیا مسیر تازه‌ای را برای تعامل انتخاب خواهند کرد یا آنکه این تعامل صرفا تاکتیکی و موقت خواهد بود.