کشف عجیب یک ستاره زامبی توسط تلسکوپ هابل

فرارو- در اعماق کیهان گاهی اجرامی پیدا می‌شوند که قوانین شناخته‌شده ستاره‌شناسی را به چالش می‌کشند. یکی از این پدیده‌های شگفت‌انگیز به‌تازگی توسط تلسکوپ فضایی هابل آشکار شده است: یک «ستاره زامبی» است که برخلاف ستارگان دیگر در اثر برخورد و ادغام دو ستاره شکل گرفته است.

به گزارش فرارو به نقل از scitechdaily، این کوتوله سفید که WD 0525+526 نام دارد، در نور مرئی شبیه یک کوتوله سفید معمولی به‌نظر می‌رسد، اما هابل با مشاهده فرابنفش توانست ردپای کربن را در جو آن آشکار کند؛ نشانه‌ای که از گذشته خشونت‌بار و پرانرژی این ستاره حکایت دارد.

کشفی نادر در جهان ستارگان

اخترشناسان بین‌المللی این جرم آسمانی کم‌یاب را شناسایی کردند؛ کوتوله سفید غیرمعمولی که حاصل ادغام دو ستاره است.رصدهای دقیق هابل در فرابنفش، راز این ستاره را برملا کرد و نشان داد چنین ادغام‌هایی در کیهان می‌توانند بسیار بیشتر از آنچه تاکنون فکر می‌کردیم رخ دهند.

چرخه زندگی ستارگان

بسیاری از ستارگان پایان زندگی خود را بدون انفجارهای پرهیاهوی ابرنواختری پشت سر می‌گذارند و به کوتوله سفید تبدیل می‌شوند. خورشید ما نیز در حدود پنج میلیارد سال آینده به همین سرنوشت دچار خواهد شد. کوتوله‌های سفید می‌توانند تا ۱.۴ برابر خورشید جرم داشته باشند، اما بیشترشان سبک‌تر از این مقدار هستند. کوتوله‌های سنگین‌تر یا از تکامل ستارگان بزرگتر پدید می آیند و یا حاصل ادغام دو ستاره‌اند.

کشف اولین نشانه‌های برخورد ستاره با نور فرابنفش

این کشف برای نخستین بار توانست یک کوتوله‌ سفید حاصل از ادغام ستاره‌ها را با طیف‌سنجی فرابنفش شناسایی کند. پیش از این، تنها شش کوتوله سفید حاصل از ادغام ستاره‌ها در نور مرئی شناسایی شده بودند. این کوتوله جدید در فاصله ۱۲۸ سال نوری قرار دارد و جرم آن حدود ۱.۲ برابر خورشید است. این کوتوله در نور مرئی شبیه کوتوله‌های عادی به نظر می‌رسید، اما هابل با رصدهای فرابنفش، ردپای کربن در جو آن را آشکار کرد و نشان داد که این ستاره نتیجه ادغام دو ستاره است.

کشف کربن در جو کوتوله سفید

در کوتوله‌های سفید عادی، جو ستاره بیشتر از هیدروژن و هلیوم ساخته شده و کربن و اکسیژن هسته معمولا دیده نمی شوند. حضور کربن در جو کوتوله سفید، نشان می دهد که این ستاره از ادغام یا برخورد دو ستاره شکل گرفته است. این اتفاق باعث می‌شود لایه‌های سطحی هیدروژن و هلیوم از بین بروند و کربن هسته بتواند به سطح برسد و در نتیجه توسط تلسکوپ‌های حساس، به ویژه در طیف فرابنفش قابل مشاهده باشد.

به عبارت دیگر، کربن مانند یک سرنخ، راز تولد پرهیاهوی این کوتوله سفید را آشکار می کند. WD 0525+526 در گروه کوتوله‌های سفید حاصل از ادغام نیز منحصر به فرد است؛ دمای این کوتوله سفید تقریباً ۲۱ هزار کلوین و جرم آن بیش از سایر نمونه‌های شناخته‌شده است.

به دلیل دمای بسیار بالا و میزان اندک کربن، شناسایی این کوتوله بدون توانایی‌های فرابنفش هابل ممکن نبود. خطوط کربن در نور مرئی بسیار ضعیف‌اند، اما در فرابنفش همچنان قابل تشخیص هستند.با توجه به اینکه ماهیت واقعی WD 0525+526 تنها از طریق مشاهده فرابنفش آشکار شد، احتمالا شمار زیادی از کوتوله‌های سفید معمولی نیز محصول ادغام ستاره‌ای باشند.