داعش نقشه ریاض برای ائتلاف ضد ایرانی را نقش بر آب می‌کند؟
اردن در دوراهی عربستان - ایران
برخی کشورهای عربی منطقه، سر دوراهی مانده‌اند؛ ماندن کنار عربستان و «جبهه ضد ایرانی» عربی یا نزدیک شدن به ایران. اردن از جمله این کشور‌ها است.
فرارو- برخی کشورهای عربی منطقه، سر دوراهی مانده‌اند؛ ماندن کنار عربستان و «جبهه ضد ایرانی» عربی یا نزدیک شدن به ایران. اردن از جمله این کشور‌ها است.
به گزارش فرارو، ناصر جوده، وزیر امور خارجه پادشاهی اردن دیروز در یک سفر غیرمنتظره به تهران آمد تا بعد از گذشت ۸ سال نخستین وزیر خارجه‌ای از این کشور باشد که به ایران سفر کرده است.
این سفر از جنبه‌های مختلف دارای اهمیت بود که مهم‌ترین آن کم سابقه بودن انجام چنین سفری بود. آخرین سفر یک مقام اردنی به تهران به سفر قائم‌مقام وزیر خارجه وقت اردن برای شرکت در شانزدهمین اجلاس سران غیرمتعهد در تابستان ۹۱ بازمی‌گردد که البته سفری دو جانبه محسوب نمی‌شود.
روابط ایران و اردن در سال‌های گذشته به‌ویژه با شروع تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا و پس از آن تحولات سوریه شاهد افت و خیز و تنش بوده است و در همین راستا سفارت این کشور در تهران از حدود ۶ سال پیش تا ماه گذشته بی‌سفیر بود.
دی ماه سال ۹۲، در راستای بهبود روابط ایران و اردن، محمد جواد ظریف در جریان یک سفر منطقه‌ای به اردن سفر کرد و علاوه بر دیدار با وزیر خارجه اردن با ملک عبدالله دوم پادشاه این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد که این دیدار سرآغاز تحولی تازه در روابط دو کشور بود.
هر چند این تحول با تاخیر یک ساله بروز پیدا کرد و منجر به سفر کم سابقه وزیر خارجه اردن به کشورمان شد.
وزیر امور خارجه پادشاهی اردن دیروز در دیدار با مقامات جمهوری اسلامی ایران از جمله محمد جواد ظریف وزیر خارجه و حسن روحانی رییس جمهوری کشورمان، روابط با تهران را برای امان مهم برشمرد و پیشنهاد داد که اتحادیه عرب همانند گفت‌وگوهایی که با دیگر کشور‌ها دارد، گفت‌وگوی عربی - ایرانی هم داشته باشد.
این در حالی است که چند روز پیش از این سفر، بر اساس آنچه نیویورک آبزرور ، مدعی شد ملک عبدالله، پادشاه اردن به ریاض سفر کرد تا در کنار عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر و سلمان، پادشاه جدید عربستان دور تازه‌ای از رایزنی‌ها را در دستور کار قرار دهد تا اتحادی تازه میان این کشور‌ها عربی از یک سو علیه ایران و از سوی دیگر علیه داعش شکل دهند.
نیویورک آبزرور در ادامه این گزارش با طرح این ادعا که داعش و ایران دشمن مشترک برای کشورهای عرب منطقه محسوب می‌شود مدعی شد که عربستان، مصر و اردن در حال طراحی استراتژی برای چگونگی مقابله با این تهدید‌ها دانست.
چندی پیش هم دیپلمات‌های عربی مدعی شده بودند که «ملک‌سلمان»، پادشاه جدید عربستان قصد تشکیل بلوکی جدید در خاورمیانه برای مقابله با نفوذ ایران دارد و دیدارهای اخیر با مقامات اردن، مصر و ترکیه در همین راستا است.
تشکیل جبهه ضد ایرانی تحت مدیریت عربستان سعودی اتفاق تازه‌ای محسوب نمی‌شود و این جبهه، پیش از این نیز تشکیل شده بود و تحت هدایت سعودیها فعال بود.
اوج فعالیت این جبهه در سال‌های نخست تحولات سوریه از یک سو و اتخاذ سیاست تهاجمی در سیاست خارجی دولت محمود احمدی‌نژاد از سوی دیگر بروز پیدا کرد.
بنابراین این تحلیل و ادعای رسانه‌ای مبنی بر اینکه اردن به دعوت عربستان قصد آن دارد که بار دیگر در جبهه ضد ایرانی حضور داشته باشد از آن جهت می‌تواند قابل تامل باشد که اردن تاکنون روابط خود با جمهوری اسلامی ایران را به طور مستقل تنظیم نکرده است و این روابط متاثر از مناسبات تهران و ریاض بوده است.
بر این اساس در رقابت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، هر‌گاه دو کشور از روابط خوب و مناسبی برخوردار بودند روابط ایران و اردن هم متاثر از آن در روند عادی و طبیعی قرار داشت.
با این حال به نظر می‌رسد که تحولات جدید منطقه‌ای به خصوص گسترده شدن خطر فعالیت داعش در عراق و سوریه که به تهدیدی علیه کشورهای منطقه تبدیل شده است کشورهای عرب منطقه از جمله اردن را سر دوراهی ماندن در جبهه ضد ایرانی یا خارج شدن از آن قرار داده است.
در ماه‌های اخیر برای بسیاری از کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای این واقعیت به اثبات رسیده است که از میان بازیگران اصلی تحولات منطقه این تنها جمهوری اسلامی ایران است که از یک سو به دلیل نفوذ قابل توجه خود در دو کشور سوریه و عراق و از سوی دیگر به دلیل جدیت در مبارزه با تروریسم توان ایستادگی در برابر داعش را دارد.
این واقعیت برای اردنی که اکنون زخم خورده داعش محسوب می‌شود نیز اثبات شده است.
پس از آنکه داعش معاذ الکساسبه، خلبان اردنی را زنده زنده در قفسی سوزاند، جو ضد داعشی در سطح عمومی و رسمی این کشور شکل گرفت و حتی ملک عبدالله دوم لباس رزم به تن کرد و خود در صف مقدم ارتش این کشور برای مبارزه با داعش قرار گرفت.
با این حال تاکنون اردن به تنهایی و یا همراه با ائتلاف مبارزه با داعش نتوانسته است به خواسته‌های خود جامه عمل بپوشاند و انتقامی که مد نظر داشته است را بگیرد.
از این رو اردن هم به این نتیجه رسیده است که قرار گرفتن در کنار جمهوری اسلامی ایران نیز می‌تواند اهداف مد نظر این کشور در مبارزه با داعش و تروریسم منطقه‌ای را زود‌تر عملی کند.
بر این اساس به نظر می‌رسد که این شرایط اردنی‌ها را همانند برخی دیگر از کشورهای منطقه به دوراهی ماندن کنار عربستان و «جبهه ضد ایرانی» یا نزدیک شدن به ایران کشانده است.
به این ترتیب در صورتی که اردن تصمیم بگیرد - حتی به طور موقت- راهی که به ایران ختم می‌شود را انتخاب کند، این شرایط می‌تواند نقشه‌های عربستان را برای تشکیل و فعال کردن دوباره ائتلاف ضد ایرانی در منطقه را نقش بر آب کند.
