مردم عربستان پس از اتمام نفت چه می‌کنند؟

پس از پایان ذخایر نفت عربستان سعودی و کویت چه بر سر مردم آن کشورها خواهد آمد؟ هشتگی به زبان عربی بیش از یک میلیون بار برای بیان این نگرانی در شبکه‌های اجتماعی استفاده شده است.

چندی پیش (اواسط نوامبر) جریان استفاده از هشتگ عربی با عنوان "شغل شما پس از تمام شدن ذخایر نفت... " ابتدا در عربستان سعودی و سپس در کویت به راه افتاد. شهروندان این دو کشور با استفاده از آن جوک و لطیفه می‌ساختند. اما در کنار شوخی اظهار نظرهای جدی هم در مورد آینده آنها پس از پایان ذخایر بزرگ نفت دو کشور مطرح می‌شد.

برخی از شهروندان سعودی بازگشت به یک زندگی ساده‌تر و احتمالا کار چوپانی را پیش بینی می‌کردند. برخی در مورد آینده کشورشان چندان خوشبین نبودند. به عنوان مثال یکی از کاربران شبکه‌های اجتماعی نوشته بود: "من بیکارم و یک میلیون نفر دیگر هم مثل من بیکارند. وقتی که نفت تمام شود از این که هست چقدر بدتر خواهد شد؟"

در عربستان سعودی با وجود ذخایر عظیم نفت بیکاری یک مشکل قدیمی است.

شاید یکی از دلایل تشدید حس بی اطمینانی به آینده در میان مردم عربستان سعودی، کاهش اخیر بهای جهانی نفت باشد که در ماه‌های اخیر به نازلترین قیمت در چهار سال گذشته سقوط کرده است.

البته این نکته به خودی خود روی میزان تولید و درآمد حاصل از نفت تاثیر نخواهد داشت و حقیقت این است که اگر زمانی ذخایر نفت به طور جدی رو به اتمام باشند بهای این محصول حتما افزایش خواهد یافت.

در سال ۲۰۱۱ موسسه مالی سیتی گروپ در گزارشی هشدار داد که ذخایر نفت عربستان سعودی احتمالا تا سال ۲۰۳۰ به پایان خواهند رسید. بسیاری در خود این کشور معتقدند که عربستان سعودی برای مواجه شدن با این شرایط آمادگی ندارد.

یک شهروند عربستان سعودی در توییت خود نوشت: "می‌ترسم در آینده بگوییم که همه ثروت نفت را برای تجمل و رفاه مصرف کردیم و از آن برای پیشرفت‌های علمی که به نفع ما و نسلهای آینده باشد استفاده نکردیم."

صندوق بین المللی پول اخیرا از دولت عربستان سعودی خواست که کمتر هزینه کند و از ثروت خود به نحو بهتری برای دورانی که ذخایر نفت به پایان می‌رسند بهره برداری کند. طی چند سال اخیر دولت عربستان سعودی بودجه بیشتری را به خدمات و رفاه اجتماعی اختصاص داده و اکنون در حال اجرای طرح‌های بزرگ و پر هزینه‌ای برای گسترش و نوسازی زیرساخت‌های کشور است.

برخی از اظهارنظرها کمک‌های خارجی "سخاوتمندانه" حکومت عربستان سعودی را به باد انتقاد گرفتند. یکی از معدود زنانی که در این مباحث شرکت کرده است نوشت: "به نظر من تمام کمک‌های مالی را که ما به کشورهای گوناگون داده‌ایم باید پس بگیریم. مردم عربستان برای استفاده از این پولها حق بیشتری دارند."

مردم عادی عربستان سعودی با وجود ذخایر عظیم نفت در این کشور در مورد وضعیت اقتصادی سالهای اخیر اظهار نگرانی کرده‌اند. در ماه ژوئیه ۲۰۱۴ مردم با استفاده از هشتگ "حقوق ما کفاف مخارج و هزینه‌ها را نمی‌دهد" دشواری‌های اقتصادی بعضی از خانواده‌ها برای تامین زندگی خود در این کشور ثروتمند را به بحث گذاشتند.

هراس و نگرانی از دورانی که نفت به پایان برسد به کشور همسایه یعنی کویت نیز سرایت کرده، هر چند جمعیت این کشور بسیار کمتر است. کویتی‌ها نیز با استفاده از این هشتگ روی شبکه‌های اجتماعی نگرانی‌های مشابهی را مطرح کرده اند. یکی از شهروندان کویتی نوشت :"از خدا می‌خواهم که چنین روزی را نبینم چون نسل فعلی نمی‌تواند خودکفا باشد."