میراث پوستین دوز برای سایپا

در حاليکه زمزمه رفتن «نعمت الله پوستين دوز» از راس هرم شرکت سايپا رسانه اي شده است تحليل هاي متفاوتي از اقدامات اين مدير صنعتي مطرح مي شود که عمدتا ناظر به ميراث وي براي مديران بعدي اين غول خودروسازي کشور است.

خبرگزاري اصولگرای موج در مورد پوستین دوز نوشت: شرکت سايپا يکي از دو شرکت بزرگ خودروسازي کشور است که جايگاه محصولات آن در سبد خانوارهاي ايراني بر کسي پوشيده نيست اما اين شرکت در سال هاي اخير تحولات عظيمي را تجربه کرده که لازم است به برخي از آنان در بحبوحه تغييرات مديريتي در اين شرکت اشاره شود.

نعمت الله پوستين دوز 24 شهريور ماه 1388 از دل صنعتکاران جاده مخصوص(تهران-کرج) پاي به اتاق نارنجي مديريت عامل سايپا نهاد. افزاش توليد خودرو و سهم بازار از اصلي ترين برنامه هاي وي اعلام شد و در اين راستا به موفقيت هم رسيد. سهم سايپا از بازار خودرو کشور امروزه بر اساس آخرين آمارهاي رسمي بيش از 50 درصد اعلام مي شود.

افزايش توليد

شرکت سايپا در سال 88، در مجموع 328 هزار دستگاه خودرو توليد کرد و آن را در سال بعد به 386 هزار دستگاه افزايش داد. اين روند صعودي در سال گذشته هم ادامه داشت و اين شرکت توانست آمار توليد خود را به 420 هزار دستگاه برساند و رشد متوسط 12 درصدي را در هر سال نسبت به سال گذشته به بار آورد.

شرکت سايپا در سال هاي اخير رشد قابل ملاحظه اي در کيفيت محصولات خود ايجاد کرده است به گونه اي که براساس آمار شرکت بازرسي کيفيت و استاندارد ايران که ماهانه گزارش کيفي خودروها را منتشر مي کند محصولات اين شرکت به طور متوسط نمره منفي خود را به نصف کاهش داده است و روند کاهشي اين شاخص در آن ها هم ادامه دارد. پروژه هاي متعددي براي تقويت و کيفي سازي محصولات اين شرکت اجرايي شد که عمده ترين آن ها در قالب پروژه ايکس 100 به اجرا در آمد. در اين پروژه طراحي داخلي و خارجي پرايد کاملا دگرگون شد و علاوه بر تغييراتي در وزن، راحتي غيرقابل انکاري را براي سرنشين به بار آورد.

اين تغييرات کيفي در حالي رخ داد که قيمت محصولات هم چنان روند ثابتي را پشت سر گذاشت. بر اساس آماري که بازهم شرکت بازرسي کيفيت و استاندارد ايران آن را منتشر کرده است از سال 89 تا 90 حدود 14 درصد به کيفيت خودروهاي سواري اضافه شده است که بدون شک سايپا با توجه به حجم بالاي 50 درصدي بازار خودرو کشور سهم عمده اي در تحقق اين مهم ايفا کرده است.

محصولات سايپا در سال هاي اخير بازارهاي متعددي را در کشورهاي همسايه و دوردست باز کرد. رشد صادرات خودرو اين شرکت از سال 88 آغاز شد و تاکنون توانسته به بالاي 90 درصد از حجم صادرات خودرو کل کشور برسد. 

بر اساس آمار سازمان گمرک جمهوري اسلامي ايران، گروه خودروسازي سايپا با کسب بيشترين سهم صادرات در صنعت خودرو کشور با صادرات خودروهاي تيبا، خانواده X100 و همچنين قطعات منفصله خودرو به کشورهاي حوزه خاورميانه و اروپا همچنان پيشتاز صادرات خودرو ايران بوده است. 

براساس اين گزارش در خردادماه سال91 گروه خودروسازي سايپا محصولات خود را به کشورهاي عراق، روسيه، اوکراين و افغانستان ارسال کرد که از اين ميزان کشور عراق با دو هزار و 246دستگاه انواع خودرو پرايد و تيبا بيشترين سهم واردات محصولات سايپا را از آن خود کرد. 

شرکت سايپا در سال هاي 1389 و 1390 با کسب 30 درصد از سهم بازار کشور عراق توانست رتبه اول فروش در بازار عراق را به خود اختصاص دهد. 

در حالي که در سال 89 هدفمندي يارانه ها آغاز شد شرکت سايپا با تثبيت قيمت خودروهاي خود گام مهمي در اطمينان بخشي به مشتريان خود برداشت. بر اين اساس در حاليکه پس از اجراي اين قانون به دليل افزايش هزينه هاي توليد بارها درخواست افزايش قيمت خودرو از سوي شرکت هاي رقيب و خودروسازِي به سازمان حمايت رسيد قيمت محصولات سايپا از بيشترين ميزان ثبات قيمتي برخوردار بود و در حالي که قيمت برخي برندها در بازار اکنون با 30 تا 40 ميليون ريال اختلاف نسبت به قبل از هدفمندي به فروش مي رسد محصولات سايپا حداکثر 10 ميليون ريال افزايش قيمت را تجربه کرده است که در مقايسه با افزايش تورم و هزينه هاي توليد قابل چشم پوشي است.

«پوستين دوز» خود درباره اين برنامه اينگونه توضيح مي دهد: در "پرواز 95 " منظور از حرف «پ» "پلت فرم" است و کليدي ترين کارها در اين بخش در قواي محرکه است. 

حرف «ر» در پرواز 95، يعني "رشد دارايي ها"، وقتي مي خواهيد خانواده هاي موتور را مجددا برنامه و طرح ريزي کنيد، نياز داريم دارايي هاي خود را افزايش داده و ظرفيت هاي جديد را ايجاد کرده و خطوط جديدي تاسيس کنيم زيرا اين ظرفيتي که داريم براي آغاز، به توانمندي هاي ما کمک مي کند اما بعد بايد کم کم به افزايش آنها بپردازيم. 

«و» آن يعني "ورود به بخش هاي جديدي از بازار"، يعني سبد محصول وخانواده موتور در تعامل درست با يکديگر باشد که بتوان ورود به بخش هاي متنوع بازار را رقم زد.

«الف» در برنامه پرواز 95 يعني "ارتقاي خدمات پس از فروش"، در جلسه اي که با انجمن هاي صنفي خدمات پس از فروش داشته ايم، حجم بازاري که ما مي توانيم در شبکه خدمات پس از فروش و ارزش افزوده رقم بزنيم، 56 درصد است اما در زنجيره تامين خودرو 46 درصد است. يعني فرصت بسيار طلايي پيش روي ما است که از آن غفلت کرده ايم. به طوري که اکنون با سهم بازار 14درصد آن هم با زور گارانتي از خدمات پس از فروش بهره مند مي شويم. بازاري حدود 12هزار ميليارد ريال در حوزه خدمات پس از فروش داريم و مي توان از آن بستر استفاده کرد.

حرف پاياني يعني «ز» معنا و مفهومي جز "زمان" و برنامه ريزي براساس زمان مناسب براي حضور در بازارهاي رقابتي ندارد تا آگاه باشيم که بدون زمان بندي صحيح و مناسب، موفقيت حاصل نخواهد شد.

گروه خودروسازي سايپا شش محصول جديد را روي پلت‌فرم‌هاي فعلي اين شركت توليد و روانه بازار خواهد كرد. در حال حاضر محصولات سايپا روي چند پلت‌فرم مشخص از جمله ايكس100(پلت‌فرم محصولات خانواده سايپا)، پلت فرم تيبا و سايپا 151 (پلت‌فرم محصولات وانت) توليد مي‌شود. اين شرکت در نظر دارد چند محصول جديد را روي نوع ارتقا يافته اين پلت‌فرم‌ها توليد و به بازار عرضه كند. برخي از اين محصولات از مشتقات محصولات فعلي مانند تيبا بوده و برخي نيز يك محصول جديد خواهد بود. به عنوان مثال قرار است روي پلت‌فرم تيبا دو محصول توليد شود. 

يك محصول، مدل ديگري از تيباي فعلي بوده و ديگري نيز يك محصول كاملا جديد خواهد بود. اين شش خودرو جديد در حال حاضر در دست طراحي قرار دارند و پيش‌بيني مي‌شود در سال 1392 دو محصول، سال 1393 نيز دو محصول و سال 1394 هم دو محصول از آن‌ها توليد و روانه بازار شود.

در شرايطي که در اوضاع کنوني اقتصاد، شرکت هايي که توانسته باشد سود قابل ملاحظه اي ميان سهامداران خود تقسيم کند کم پيدا مي شود اما شرکت سايپا به رغم محدوديت هاي شديد بين المللي و اوضاع نه چندان مطلوب کسب و کار داخلي در آخرين مجمع سالانه خود سود قابل تقسيم 400 ريال را براي سهامداران در نظر گرفت و کام آنها را شيرين کرد. 

اين ميزان سود در شرکت هاي بورسي تنها از عهده معدود شرکت هايي بر مي آيد که تعداد آن ها از انگشتان دست فراتر نمي رود. موفقيت مديريت سايپا در اين زمينه بيانگر پتانسيل هاي کلان ايجاد شده در سال هاي اخير در اين گروه است.