او هيچ خيزي براي تصاحب صندلي شهردار تهران برنداشته است؛ كسي كه سال‌ها در سپاه لباس خدمت پوشيد و با همفكران نظامي‌اش در جبهه جنگيد. او شش سال پيش، پس از بازنشستگي از سمت فرماندهي نيروي انتظامي تهران پشت سر محمدباقر قاليباف وارد مجموعه مديريت شهري شهرداري تهران و البته شوراي شهر دور سوم شد؛ به نمايندگي از جمعي كه به گفتمان اصولگرايان معتقد هستند.
اگرچه او وسوسه شهردار شدن را رد مي‌كند اما پيشنهادش براي شناختن شهردار بعدي پايتخت چنين است: «اگر هر كانديدا شهردار موردنظر خود را در برنامه‌هاي انتخاباتي‌اش معرفي كند، خوب است.»
مرتضي طلايي اين روزها همچون نامش رنگ‌هاي متمايل به طلايي را براي كت و شلوار اتوكشيده و منظمش انتخاب مي‌كند؛ كسي كه روزي لباس سبز نظامي مي‌پوشيد و سردوشي‌هاي سرداران را بر شانه مي‌بست.
گفت و گوی مرتضی طلایی با روزنامه اعتماد را در ادامه می خوانید:
- در شوراي اسلامي شهر تهران اعتقاد من اين است كه در حال حاضر با همه موانع و مشكلاتي كه اشاره شد از تمام ظرفيت‌ها استفاده نمي‌شود و خيلي بيش از آنچه كه در حال حاضر مي‌بينيم مي‌توان از ظرفيت شوراها براي مديريت شهري استفاده كرد.
- وقتي اتوبوس دانش‌آموزان در يك اردوي برون‌شهري دچار حادثه مي‌شود و تعدادي از نوجوانان ما جان‌شان را از دست مي‌دهند و جامعه داغدار مي‌شود از نگاه مجلس وزير بايد پاسخگو باشد. در حالي كه وزير مي‌گويد من چه كار بايد مي‌كردم كه نكردم پس در اينجا مديريت محلي جايش كجاست؟ به عقيده بنده، آموزش و پرورشي كه اختياراتش را از مركز كشور مي‌گيرد، بايد اداره آن را به استان‌ها بدهد و استان هم بايد مدارس را به مردم بدهند تا مردم اداره‌كننده اين نهاد باشند. اين يعني مشاركت چندلايه و اگر مردم پشت ميز رياست بودند خودشان با مديريت صحيح مانع اين اتفاق براي اتوبوس مي‌شدند. حال كه ما يك ساختار متمركز داريم بايد در قبال اين اتفاقات هم پاسخگو باشيم كه اينچنين نيست.
- آيا اين درست است كه اعضاي شورا از قالب يك بدنه محلي و مردمي دور شده‌اند و در حال حاضر ما شاهد هستيم كه صرفا اشخاص حقوقي شناخته‌شده‌يي كه از مناصب دولتي‌شان استعفا داده‌اند توانسته‌اند شانس بيشتري براي ملحق شدن به اين جمع داشته باشند؟
- بله، نگاه تمركزگرايانه در بنده هم غالب است و دلم نمي‌خواهد از اختياراتم كم شود و به لايه بعدي كه مثلا شوراياري‌ها هستند منتقل شود و اين مساله اصلي ما در واگذاري اختيارات است. ساختار بسيط و نيمه‌بسيط به همين معناست در حالي كه الان شما به شوراياري‌ها نگاه كنيد. سه دوره از عمر شوراها گذشته و امروز اگر وزن و ظرفيت شوراياري‌هاي شهر تهران از شوراي شهر تهران بيشتر نباشد، كمتر هم نيست. اما ما از شوراياري‌ها خيلي بيشتر از اين مي‌توانستيم استفاده كنيم و خيلي بيشتر از اين نيز بايد در برنامه‌ريزي شهري و اداره شهر استفاده شود.
- مي‌خواهم اشاره‌يي به جايگاه شهرداران و مديريت شوراها داشته باشم. درباره تهران به دليل گستردگي كار مديريتي و البته كاركرد مطلوب شهردار باعث نوعي خوشنامي براي قاليباف شد و اين موضوع يك وجه ويژه براي او ساخت و باعث شد در برخي موارد او به شوراي شهر برنامه دهد و در مواردي هم خودمختار عمل كند. كاري كه در واقع قرار بود اعضاي شورا انجام دهند و حالا حس مي‌شود كه شورا عقب‌تر از شهردار و به دنبال او حركت مي‌كند. نمونه‌اش پياده‌راه 17 شهريور و ميدان شهدا بود كه عده‌يي از اعضا اذعان داشتند شهرداري بدون اجازه اين طرح را اجرا كرده است.
- از بودجه 8 هزار ميليارد توماني شهرداري، شهردار تهران مجاز است تا 10 درصد را خودش برنامه‌ريزي و خرج كند و اين اختياري است كه قانون به او داده است. شما مي‌بينيد كه او دارد از اختياراتش استفاده و اولويت‌ها را اجرايي مي‌كند. در اينكه شهردار تهران داراي توانمندي‌هاي بالا و كارآمدي خوبي است شكي نيست چراكه او شهردار منتخب شوراي شهر تهران بود و مطمئن باشيد هرگاه شورا چنين احساسي پيدا كند كه شهردارش فراتر از وظايف و اختياراتش عمل مي‌كند، اقدامات لازم را انجام مي‌دهد. ما در شورا چنين احساسي نداريم كه شهردار خودش را برتر يا بالاتر از اعضاي شورا مي‌داند. انتقاد به برخي كارهاست اما اينكه قصد دور زدن شورا و ناديده گرفتن مطرح باشد، چنين چيزي نيست. اگر در مقطعي شورا طرحي نداشته باشد و در اين فرصت شهردار بخواهد طرحي يا كاري انجام بدهد به نظر نمي‌رسد منعي داشته باشد. اين جزيي از اختياراتش است.
- بياييم منصفانه قضاوت كنيم، الان شما در هرجاي تهران خياباني را ببنديد تا طرحي را اجرا كنيد براي مردم دردسر درست نمي‌كنيد؟ طرح ميدان شهدا در طرح جامع و طرح تفصيلي ديده شده و برنامه هم داشته است. اين پروژه‌يي است كه 80 درصدش اجرا شده و تنها دو هفته است كه اعتراضات مردم شروع شده و امكان ندارد ما كه اعضاي شورا هستيم از طرحي كه 80 درصدش اجرا شده خبر نداشته باشيم.
- عده‌يي مي‌گويند ببينيد، شهردار جلوتر از شورا حركت مي‌كند و خودسر شده است. ما اگر روزي به اين نتيجه برسيم كه شهرداري كه خودمان انتخابش كرديم فراتر از ما حركت مي‌كند يا قانون را رعايت نمي‌كند از حق سوال، استيضاح يا اقدامات قانوني‌مان استفاده مي‌كنيم. چنين بحثي در حال حاضر نيست و اين موضوع هم به اين خاطر مطرح مي‌شود كه فضاي جامعه ما در فضاي سياست‌زدگي قرار دارد. شما ببينيد در آينده نسبت به اجراي اين پروژه چه قضاوتي خواهد شد.
- در پروژه اتوبوس‌هاي تندرو خيابان وليعصر هم همين حاشيه‌ها مطرح شد و كسبه آنجا اعلام كردند كه آسيب ديده‌اند حالا برويد ببينيد مردم چه مي‌گويند. بنده به عنوان كسي كه روزي رييس پليس شهر تهران بود، بر اساس ضرورت‌هاي شغلي‌ام به ميدان شهدا و امام حسين اشراف كافي دارم و اعلام مي‌كنم كه آنجا هميشه جولانگاه آسيب‌هاي اجتماعي بوده و ميدان امام حسين محل تردد دختران و زنان فراري در شهر تهران بود. حالا تعجب مي‌كنم كه يك رسانه براي اينكه به اغراض سياسي‌اش برسد جواب مردم را چگونه مي‌خواهد بدهد كه درباره ميدان امام حسين با اين نام مقدس و ميدان شهدا به عنوان نشان انقلاب و داشتن مردمي متدين مي‌گويد اينجا محل توليد و شرب خمر بوده است و سينه‌زني در اين مسجد نمي‌چسبد. اين توهين به مردم و جامعه نيست؟
- اگر ما در ميدان امام حسين و شهدا پروژه پياده‌راه‌سازي را مي‌خواهيم اجرا كنيم، ذي‌نفعان ما كسبه، بازار، ساكنين و رهگذران هستند كه بايد مشاركت داشته باشند و در اجراي چنين پروژه‌يي اين مشاركت از نقطه اطلاع داشتن؛ اينكه چه كاري قرار است انجام شود شروع مي‌شود تا ديدن حق و حقوق مردم كه نبايد ضايع شود. من هم اين ضعف‌ها را قبول دارم. در آسيب‌شناسي اين پروژه پيوست اجتماعي آن‌گونه كه بايد مورد توجه قرار نگرفت و تمهيدات لازم براي جايگزيني مشكلاتي كه براي مردم به وجود آمد ديده نشد.
- من به تنها چيزي كه فكر نمي‌كنم اين موضوع است، (شهردار تهران شدن) اين را صادقانه مي‌گويم، تاكنون نه به اين موضوع فكر كرده‌ام و نه قصدش را دارم. اين حق اعضاي شوراي دور چهارم است كه تصميم بگيرند شهردارشان چه كسي باشد. به نظر بنده خيلي بهتر است كه كساني كه براي دور چهارم مي‌خواهند ورود پيدا كنند از الان شهردارشان را مشخص كنند. اين كار اتفاقا در كسب راي هم موثر خواهد بود. چه اشكالي دارد كه مردم بدانند شهردار مورد نظر، كسي كه مي‌خواهند به او راي بدهند، كيست. بهتر است افرادي كه در قالب ليست قرار مي‌گيرند از قبل شهردارشان را هم مشخص كنند.
