همایون اسعدیان و حسین فرح بخش با حضور در برنامه شب گذشته "هفت" درباره اتفاقاتی که هفته گذشته پیرامون خانه سینما رخ داده است به مناظره و بحث و جدل پرداختند.
برنامه سینمایی "هفت" شب گذشته 28 تیرماه به بحث و بررسی اتفاقاتی که هفته گذشته پیرامون خانه سینما افتاده است با حضور همایون اسعدیان و حسین فرح بخش نمایندگانی از هر دو طیف معترض، اختصاص داشت. گفتگو با پناه برخدا رضایی کارگردان فیلم سینمایی "گهواره ای برای مادر" نیز از دیگر بخش های برنامه شب گذشته بود.
حل مشکلات بدون یارکشی و غوغاسالاری امکانپذیر است
در ابتدای برنامه محمود گبرلو مجری و سردبیر برنامه با اشاره به چالش های جدیدی که این روزها گریبان خانه سینما را گرفته است، گفت: متاسفانه این روزها خانه سینما دچار چالش های جدید اما ریشه‌داری شده است که دودش به چشم خود اهالی سینما و مردم می رود. هنرمندان ما در کنار هم به صورتی دوستانه به فعالیت مشغول هستند اما با طرح مشکلات صنفی در مقابل یکدیگر قرار می گیرند. باید دید ریشه این مشکلات از کجاست؟
وی ادامه داد: آیا قوانین سینمای ما تا این اندازه سردرگم، ناکارآمد و پیچیده است که سینماگران ما بعد از سه دهه نمی دانند قانون چیست؟ یا اینکه سینماگران ما منافع شخصی شان را به منافع صنفی ترجیح می دهند؟ نبود تدبیر و مدیریت نیز در اتفاقات این هفته بسیار احساس می شد.
گبرلو افزود: سینماگران ما چه خوب است که بیاندیشند همان طور که سه دهه توانستند به اعتلای سینما همت گمارند می توانند بدون یارکشی و غوغاسالاری با تفاهم مشکلاتشان را حل کنند. رفتار پدرانه کمبود بزرگ سینمای ایران است. این رفتار پدرانه است که باعث می شود حفظ کیان خانواده به باور منجر شود.
وی در ادامه صحبتهایش با اشاره به حضور یکی از سینماگران در جشنواره ای ضد ایرانی عنوان کرد: در هفته گذشته شنیده ایم یکی از سینماگران پیشین ایرانی در جشنواره ای صهیونیستی حضور پیدا کرده و صحبتهای ناخوشیندی زده است. فیلمسازی که با پز ارزشی در جامعه ما مطرح شد و همه هستی اش را مدیون انقلاب بوده است حالا که به بن بست رسیده اعتبارش را از محافل صهیونیستی گدایی می کند.
گبرلو در پایان صحبتهایش یادآور شد: این انحطاط تاریخی باید در تاریخ سینمای ایران درج شود. ماهیت افرادی که باورفروشی می کنند تا زنده بمانند نیاز به تحلیل ندارد اما برای ثبت در حافظه جمعی باید از این اتفاق سخن گفت.
پناه برخدا رضایی کارگردان فیلم سینمایی"گهواره ای برای مادر" که به تازگی در سینماها اکران شده است اولین مهمان برنامه شب گذشته بود.
تدبیری برای اکران آثار اندیشمند شکل بگیرد
رضایی در ابتدای صحبتهایش با اشاره به امکان اکران عمومی پیدا نکردن فیلم قبلی اش "چراغی در مه" گفت: در حالی فیلم "چراغی در مه" امکان اکران عمومی پیدا نکرد که در جشنواره های خارجی توانست جوایز بسیاری را از آن خود کند. متاسفانه این یک معضل است که برخی فیلم های ما با وجود درخشیدن در خارج از کشور امکان نمایش عمومی پیدا نمی کنند.
وی افزود: باید امکانی فراهم شود تا فیلم‌هایی که اندیشه را تبلیغ می کنند نیز بتوانند اکران شوند تا مخاطب مردمی خود را هم پیدا کنند. این مسئله ریشه در سالیان دراز دارد. سالهاست که به فیلمسازانی که آثار شخصی‌تر می سازند میدان داده نمی شود و اکثر این فیلم ها از جشنواره ها و آکادمی های خارجی سردر می آورند. من برای جشنواره ها فیلم نمی سازم اما هر کارگردانی نگاه خودش را دارد.
وی درباره فیلم "گهواره ای برای مادر" و نوع نگاهش در این اثر گفت: دراین فیلم من تماشگر عام را هم مد نظر داشتم. اما تبلیغات برای چنین فیلمی با وجودی که از شاخصه های مخاطب‌پسندی مثل بازیگر و قصه نیز برخوردار است اهمیت ویژه ای دارد.
رضایی درباره شاعرانه بودن آثارش توضیح داد: نوع نگاه هر کارگردان به سلیقه شخصی اش باز می گردد. شاعرانه بودن فیلم های من نیز به تجربیاتی که قبل از ورودم به سینما در زمینه عکاسی داشتم مربوط است و تلاش کردم این دید عکاسی را در فضایی که تصویر می کنم به کار بگیرم.
وی با اشاره به جوایزی که تا کنون دریافت کرده است، یادآور شد: همیشه از گرفتن جایزه و تقدیر خوشحال شده ام اما ته دلم از خدا خواسته ام به من کمک کند تا فیلم بعدی ام را بهتر بسازم.همه تلاشم این است که نگاهی را که دوست دارم دنبال کنم و به مخاطب هم توجه داشته باشم. اما بعید می دانم به سینمایی فکر کنم که با سلیقه ام ناسازگار باشد.
وی در پایان صحبتهایش از فیلمنامه جدیدش با همکاری حامد محمدی خبر داد که با نگاه تازه ای نوشته شده است.
آمار فروش فیلم ها، رویدادهای سینمایی هفته، و نقل قول های هفته که به پخش صحبتهای حبیب دهقان نسب، جواد شمقدری، فریدون جیرانی، جمال شورجه، محمد مهدی عسگرپور، مسعود اطیابی، گوهر خیر اندیش، هدیه تهرانی، هوشنگ گلمکانی و... اختصاص داشت از دیگر بخش های برنامه شب گذشته بود. همچنین در آیتم دیدار هفته دوربین هفت به سراغ حسن رضایی از بازیگران قدیمی سینما رفت و پای خاطراتش از حضور در فیلم ها نشست.
نظرسنجی برنامه نیز به طرح این سوال می پرداخت که به نظر شما اختلافات اخیر اهالی سینما ناشی از چیست؟ که در پایان برنامه از میان گزینه های نبود تعامل و گفتگو، حفظ منافع شخصی، شفاف نبودن قوانین صنفی و ضعف در تدبیر مدیریتی گزینه چهار بیشترین رای را بدست آورد.
مناظره همایون اسعدیان و حسین فرح بخش درباره مسائل اخیر خانه سینما بخش پایانی برنامه شب گذشته بود. قبل از پخش این آیتم گزارشی تصویری از اتفاقات و چالش‌های چند روز اخیر خانه سینما پخش شد.
فرح بخش: خانه سینما به منافع شخصی عده‌ای خاص برای رانت خواری تبدیل شده بود
حسین فرحبخش صحبتهایش را با یادی از سالگرد عملیات مرصاد و شهدای این واقعه آغاز کرد و گفت: امروز اتفاقاتی در سینما می افتد که بی ربط به عملیات مرصاد نیست. اوایل سال 91 یادمان نرفته چه کسانی باعث شدند این تشنجات در خانه سینما اتفاق بیفتد و بعد خودشان پناه بردند به یک نهاد نیمه دولتی و پول‌های میلیاردی را گرفتند و خوردند و به ریش چهار هزار نفر اهالی سینما خندیدند.
وی افزود: این کار بی شباهت به عملیات مرصاد و فتنه آن روزها نیست. ما در گذشته نام شعبون بی مخ را شنیده اما او را ندیده بودیم اما روز گذشته او را هم جلو خانه سینما دیدیم اما نمی‌دانستیم که آقای برزیده کشتی کج هم کار می کند و می تواند با لگد در خانه سینما را باز کند.
فرح بخش درباره تاسیس خانه سینما توضیح داد: سال 66 خانه سینما تاسیس شده اما تا سال 72 فعالیتش بالفعل نشده است. چون اگر قرار بود همان سال 66 آغاز به کار کند برای مدیریت آن زمان مسئله‌ساز می شد. از سال 76 کم کم خانه سینما به جای مسائل رفاهی به سمت مسائل سیاسی کشیده شد. همچنین بعد از اساسنامه سال 72 هیچ کدام از اساسنامه‌ها قانونی نبوده است. این 30- 40 نفر خانه سینما را به یک رانت برای منافع خودشان تبدیل کرده بودند که شمقدری دید این نهاد غیر قانونی است و آن را منحل اعلام کرد.
اسعدیان در ادامه بحث با اشاره به اینکه خوشحال است که فرحبخش نگران چهارهزار نفر سینماگر است، گفت: رییس جمهور بعد از دیداری که با هیات مدیره خانه سینما داشتند گفتند که بروید و اساسنامه تان را بنویسید و برای تصویب ارائه دهید. این اساسنامه که با حضور هیات هفت نفره نوشته شد باید در مجمع عمومی خانه سینما مطرح و تصویب می شد اما این اقدام مدام به تاخیر می افتاد که بازهم رییس جمهور طی نامه ای دستور رسیدگی به این مسئله را داد.
اسعدیان: انجمن های فرهنگی را به جای صنف به ثبت رسانده اند
وی افزود: متاسفانه این همه ادعای قانونی شدن صنوف نقشه ای بیش نبوده است و معلوم شد این صنوف به عنوان انجمن های فرهنگی ثبت شده اند. آقایان 19 تیرماه اعلام مجمع فوق العاده کردند و گفتند که 15 صنف ثبت قانونی شده است در صورتی که خودشان هم می دانستند تنها 10 صنف به اصطلاح قانونی دارند. اما آقای عظیمی طی مصاحبه ای اعلام کرد که بر اساس ماده‌ای قانونی با 6 صنف هم می شود مجمع عمومی تشکیل داد.
وی افزود: هنوز تکلیف مشخص نیست که این مجمع عمومی تاسیس خانه سینما است یا برای ادامه راه خانه سینما قبلی تشکیل شده است. اصلا اصل قضیه مشکل دارد چون یک اساسنامه دیگر نسبت به اساسنامه ای که هیات هفت نفره تصویب کرده در مجمع عمومی مطرح شده است. در نهایت مجمع عمومی 19 تیرماه با حضور نمایندگان 10 صنف برگزار شد اما دو صنف چهره‌پردازان و جلوه های ویژه اعلام کردند که ما نماینده ای در این مجمع نداشتیم. شما به این می گویید هیات مدیره قانونی.
فرحبخش در پاسخ به اسعدیان با اشاره به ماده 585 قانون تجارت عنوان کرد که این تشکل ها به نام صنف به ثبت رسیده اند. وی ادامه داد: خیلی از افراد به اصطلاح دلسوزی که در برنامه هفت ظاهر شدند برای باطل نشدن سیتی زنی آمریکا و کاندایشان بوده است و دوست داشتند برای رسیدن به اهدافشان شبکه های خارجی آنها را نشان دهد.
وی افزود: صنفی که در ارشاد به ثبت رسید قانونی است پس اگر بگوییم نیمه قانونی یعنی نظام و وزارت ارشاد را قبول نداریم. وزارت ارشاد می گوید خانه سینما غیرقانونی است پس باید آن را قبول کنیم. بچه های ما حرف دل و زبانشان با هم یکی نیست و همین مسئله باعث بروز نفاق شده است. من با اشرافی‌گری دولتی و مدیریتی مبارزه می کنم. اصلا انقلاب شد که این اشرافی‌گری‌ها نباشد.
این تهیه کننده سینما ادامه داد: من مخالف خانه سینما نیستم و بسیار هم مایلم که این خانه باز شود. هیات مدیره قانونی تشکیل شده و انتخابات هم درست بوده است. همه یازده صنفی هم که آمدند نامه داشتند و نمایندگانشان در جلسه حضور داشته است. هرکس بعدا این امر را تکذیب کرده تحت فشار بوده است.
اسعدیان: پلیس بیشتر از فرحبخش و دوستانش به ما احترام می گذارد
اسعدیان در ادامه با اشاره به اینکه دوستانی که در آن طرف هستند هیچ کدام ادبیاتشان مثل آقای فرحبخش نیست و فرح بخش ادبیاتی مخصوص به خودش دارد عنوان کرد: متاسفانه سناریویی که چیده شده به این شکل است که می خواستند با معرفی هیات مدیره جدید همان خانه سینما قبلی را ادامه دهند و آب هم از آب تکان نخورد. در نتیجه اگر ثبت شرکت ها زیاد دقت نمی کرد این تصور به ذهن می رسید که هیات مدیره تازه ای جایگزین هیات مدیره قبلی شده و در نتیجه نیاز به تاسیس خانه سینما جدید نیست. این دوستان قرار بود اگر نهادی را بخواهند راه اندازی کنند با نامی غیر از خانه سینما باشد.
کارگردان "طلا و مس" ادامه داد: هدف بعدی آقایان این بود که ساختمان خانه سینما را هم تحویل هیات مدیره جدید دهند چون پیش خودشان می گفتند در دو سال گذشته اهالی خانه سینما که اهل داد و فریاد نبودند و فقط بیانیه می دادند بنابراین ما سه شنبه می رویم و درخانه سینما ساکن می شویم و آنها هم فوقش می روند شکایت می کنند. اما انتظار نداشتند که 100 نفر از اعضا خانه سینما بیایند و اعتراض کنند.
وی متذکر شد: این چهره ها که صبح پنجشنبه جلو خانه سینما بودند همگی از بزرگان سینمای ایران هستند. این افراد شعبون بی‌مخ نبودند. رفتار پلیس با ما بسیار محترمانه تر از رفتار آقای فرحبخش و دوستانشان در وزارت ارشاد بود. کلمه قانون حرمت دارد. چرا سیاسی کاری می کنید و تهمت می زنید.
اسعدیان گفت: برخی، صنوف را به عنوان سیاهی لشگر دنبال خود می کشند تا در دولت جدید بتوانند به منافع خود برسند. چرا به حرف رییس جمهور که گفتند خانه سینما را باز کنید توجه نمی کنید. رییس جمهور که نگفته دوباره خانه سینما را تاسیس کنید. 6 مرداد مجمع عمومی خانه سینما تشکیل می شود و اساسنامه را تصویب و هیات مدیره را معرفی می کند.
فرحبخش در جواب گفت: مجمع عمومی 6 مرداد غیر قانونی است چون خانه سینما سابق رسمیت ندارد. جمع این دوستان در 20 سال گذشته حتی یک شبه قانون را هم عوض کرده اند و نظارت یک نهاد دولتی بر خانه سینما را حذف کرده اند. من نگفتم همه شعبون بی مخ هستند و توهینی هم به کسی نکردم. خیلی از این دوستان تاج سر من هستند و بعد از تجمع هم به من زنگ زدند و گفتند مجبور شدند بیایند. سوال این است که مگر شما 48 ساعت از پلیس فرصت نگرفتید که کسی وارد خانه سینما نشود پس چرا دوباره صبح پنجشنبه تجمع کردید.
وی ادامه داد: در ضمن ما نیازی نداریم تا سیاهی لشگر دور خودمان جمع کنیم. این آقایانی که 20 سال است راس خدمت هستند هیچکدامشان تا به حال یک ریال هم وارد سینما نکرده اند. اما فرحبخش را سی سال است که همه می شناسند و می دانند که چه کارهایی برای سینما کرده است و تا به حال هیچ شکایتی هم از او نشده است.
تهیه کننده "رژیم طلایی" گفت: پلمپ را هیچ کس جرات ندارد بشکند. طبق قانون وسایل خانه سینما جزو املاک ارشاد است پس می تواند وسایل خودش را پلمپ کند. باید قبول کنیم این چهارهزار نفر حقوقی دارند و کسی نمی تواند بیش از این لابی گری کند. مردم باید بداند این فیلم های بی خاصیتی که در طول یک سال اخیر ساخته شده را همان اهالی خانه سینما ساخته اند و وزارت ارشاد بی عرضه هم نتوانسته جلو آنها را بگیرد.
اسعدیان در جواب پاسخ داد: من واقعا از آقای فرحبخش سپاسگزارم که امشب در این برنامه شرکت کردند چون من اگر هرچقدر هم حرف می زدم نمی توانستم ثابت کنم که حق با ماست. ما معتقدیم که پلمپ غیر قانونی است. اگر خانه سینما منحل شده بود وزارت ارشاد می توانست آنجا را پلمپ کند. اگر پلمپ قانونی است پس چرا آقای شمقدری می گوید پلمپ را باز می کند اما کسی وارد خانه سینما نمی شود. اگر خانه سینما غیرقانونی است پس چرا به هیات مدیره آن نامه رسمی می نویسند.
کارگردان "نیش" ادامه داد: مجمع عمومی بر اساس اساسنامه قبلی تشکیل می شود و در آن اساسنامه جدید مطرح و تصویب خواهد شد. شما که نمی توانستید مجمع عمومی خود را بر اساس اساسنامه ای که هنوز تصویب نشده تشکیل دهید پس انتخابات هیات مدیره تان هم اعتبار ندارد.
وی در پاسخ به صحبتهای فرحبخش که اصرار داشت اسعدیان معنای رانت خواری را توضیح دهد گفت: رانت خواری یعنی از موقعی‌تمان استفاده کنیم و هرسال فیلم‌هایمان را در عید اکران کنیم. پس آنقدر حرف رانت خواری نزنید و دیگران را متهم نکنید.
فرحبخش: تعطیلی دایم با انحلال هیچ فرقی ندارد
فرحبخش نیز پاسخ داد: رانت خواری این است که با یک نهاد دولتی قاطی شوید و از آنها پول بگیرید و اگر به شما پول ندهند بر علیه همان دولت بلند شوید. اسعدیان و دوستانش با هرکس که به نفعشان کار نکند مخالف هستند. در پشت لوای فرهنگ این آقایان لمپنیسم قرار دارد. این افراد بروند ببینند اصلا در بدنه سینما محبوبیتی دارند؟ این آقایان توحیدی و دوستانش اصلا عددی نیستند که آنقدر می خواهند قانون را به نفع خودشان مصادره کنند.
کارگردان "زندگی خصوصی" افزود: مجمع عمومی وزارت ارشاد از نظر ارشاد قانونی نیست. اگر وزارت ارشاد را قبول داریم باید ببینیم این خانه سینمایی که اسعدیان می گوید متعلق به کیست. ثبت شرکت ها ارزشی ندارد چون وزارت ارشاد این خانه سینما را قبول ندارد. تعطیلی دایم با انحلال تفاوتی نمی کند. تعطیلی دایم یعنی خانه سینما اصلا وجود ندارد پس دوباره اگر قرار است باز شود باید همه مراحل قانونی بازگشایی را سپری کند. اگر می خواهند مشکل خانه سینما حل شود باید نگاه اشرافی گری سرکوب شود.
اسعدیان در پایان صحبتهایش متذکر شد: ما مجمع عمومی خانه سینما را 6 مرداد برگزار می کنیم. راهی جز این وجود ندارد که مجمع با حضور 29 صنف برگزار و اساسنامه بر طبق قانون تصویب شود. بنابراین 15 روز بعد از تصویب اساسنامه، مجمع عمومی خانه سینما برای معرفی هیات مدیره تشکیل می شود.
گبرلو در طول این بحث بارها به مهمانان برنامه تذکر داد حرمت افراد را نگه دارند تا به افرادی که در جلسه حضور ندارند توهینی نشود.
