فرارو- یک کار‌شناس مسائل بین الملل تاکید کرد که «توافقنامه ژنو را نباید مجرد دید، این توافقنامه مقدمه‌ای برای رفع همه تحریم‌ها، تنگنا‌ها و محدودیت‌ها در روابط خارجی است که به خاطر آن ناچاریم گام‌های اعتماد سازی را نیز برداریم.»
دکتر علی خرم، نماینده پیشین ایران در سازمان‌های بین المللی
در گفتگو با فرارو، ضمن بیان این مطلب، با تاکید بر اینکه منتقدان به توافقنامه ژنو پیش از هر انتقادی باید در نظر داشته باشند که تحت چه شرایطی این توافق حاصل شد گفت: توافقنامه ژنو را در حالتی امضا کردیم که خودمان می‌دانیم تحت چه شریطی بوده‌ایم بر همین اساس هم در نظام این تصمیم گرفته شد که به منظور خروج از این شرایط زمینه یک توافق حول محور برنامه هسته‌ای ایران شکل بگیرد.
وی افزود: این توافق حاصل شد تا شرایط ناشی از تهدید‌ها و تحریم‌ها و همچنین تنگناهای سیاست خارجی که محصول اعمال هشت سال سیاست غلط در همه عرصه‌ها به خصوص در روابط بین الملل بود تغییر کند.
این کار‌شناس مسائل بین الملل ادامه داد: یک زمانی هست که ما در صحت و سلامت به سر می‌بردیم اما به ما می‌گویند که باید این قرص را که بسیار تلخ هم هست را بخوری. در این شرایط امکان امتناع وجود دارد چرا که نیازی به مصرف چنین قرصی وجود ندارد. اما یک زمانی هست که در بستر بیماری هستیم و چاره‌ای نداریم که قرص تلخ را مصرف کنیم تا بهبودی حاصل شود.
خرم با بیان اینکه اما مزه توافقنامه ژنو آنچنان که منتقدان تلاش دارند وانمود کنند آن قدر هم تلخ هم نیست گفت: توافقنامه ژنو در یک شرایط مناسب دیگری می‌توانست از آنچه که امضا شده بهتر باشد اما این را باید در نظر گرفت که ما اکنون در آن شرایط مناسب قرار نداشتیم.
نماینده پیشین ایران در سازمان‌های بین المللی افزود: منتقدان امروز تیم مذاکره کننده و مدافعان چشم و گوش بسته دیروز تیم مذاکره کننده سابق اکنون باید پیش از هر انتقاداتی پاسخ دهند که چرا ظرف هشت سال گذشته شرایطی را به وجود آوردند که همه مردم ایرن را وادار به خوردن قرص تلخ مزه کرده‌اند.
وی ادامه داد: با این حال توافقنامه ژنو را نباید مجرد دید، این توافقنامه مقدمه‌ای برای رفع همه تحریم‌ها، تنگنا‌ها و محدودیت‌ها در روابط خارجی است که به خاطر آن ناچاریم گام‌های اعتماد سازی را نیز برداریم.
این کار‌شناس مسائل بین الملل با تاکید بر اینکه این شرایط تنها برای کشوری هم چون جمهوری اسلامی ایران به وجود نیامده است گفت: پیش از این نیز کشورهای همچون ژاپن، برزیل و... که خواستار دستیابی به برنامه صلح آمیز هسته‌ای بودند برای جلب اعتماد جامعه جهانی گام‌هایی را برداشتند و امتیازاتی را به طور موقت دادند تا پس از جلب اعتماد که زمانی نزدیک به ۱۵ سال طول کشید توانستند برنامه هسته‌ای خود را به طور کامل دنبال کنند.
وی با تاکید بر اینکه نباید از جایگاه رسانه‌ای سوء استفاده کرد گفت: منتقدان توافقنامه ژنو که به رسانه هم دسترسی دارند و از طریق رسانه‌های خود دست به تخریب دستاوردهای تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران می‌زنند چه خوب است با نگاهی منصفانه این توافقنامه را به صورت همه جانبه ببینند به خوانندگانشان بگویند که اگر امتیازی هم داده شده است در ازای آن امتیازی هم دریافت می‌شود.
خرم افزود: آنچه را که جمهوری اسلامی ایران بر اساس توافقنامه ژنو داده است مثلا توقف غنی سازی ۲۰ درصد است؛ غنی سازی که تنها به این دلیل در دستور کار قرار گرفت که سوخت مورد نیاز راکتور تحقیقاتی و پزشکی تهران را تامین کند که اکنون ذخیره‌ای نزدیک به ۱۹۶ کیلوگرم از این اورانیوم وجود دارد به غیر از آنکه برای چند سال برای این راکتور میله سوخت وجود دارد.
نماینده پیشین ایران در سازمان‌های بین المللی تصریح کرد: بنابراین جز برای تامین سوخت راکتور تهران، ایران نیازی به اورانیوم ۲۰ درصد نداشت برای مصارف دیگر هم این فتوا وجود دارد که جمهوری اسلامی ایران تولید سلاح اتمی را حرام می‌داند. بنابراین برای شش ماه توقف غنی سازی که راه اندازی دوباره آن تنها یک ساعت بیشتر زمان نمی‌برد امتیازی زیادی محسوب نمی‌شود.
وی ادامه داد: یا اینکه گفته شده است که ایران باید ذخایر اورانیوم ۲۰ درصد خود را به میله سوخت تبدیل کند و یا اکسید کند که این هم خواه ناخواه اتفاق می‌افتاد و ایران ذخایر خود را به میله سوخت برای راکتور تهران تبدیل می‌کرد و یا اینکه توافق شده است که بازرسی‌های بیشتری از تاسیسات هسته‌ای ایران انجام گیرد که «آنکه را حساب باک است از محاسبه چه باک است.»
خرم تاکید کرد: بنابراین در مجموعه در ازای امتیازاتی که ایران می‌دهد با امتیازتی که می‌گیرد از جمله توقف اعمال هرگونه تحریم تازه و توقف برخی تحریم‌ها از جمله تحریم طلا و فلزات گران بها و همچنین پتروشیمی که به خودی خود چندان مهم نیست اما می‌تواند ساختار تحریم‌های آمریکا و اروپا را به هم بزند و فضای روانی تحریم‌ها علیه ایران را دستخوش تغییر کند، تقریبا برابری می‌کند.
وی افزود: در ضمن این امتیازات ظرف یک بازه زمانی شش ماهه اعطا می‌شود که در صورت تعهد دو طرف به توافقنامه و جلب اعتماد دو سویه می‌تواند زمینه ساز توافق جامعی شود که همه تحریم‌ها و محدودیت‌ها علیه ایران را متوقف کند.
این کار‌شناس مسائل بین الملل در پاسخ به این انتقاد کیهان که چرا تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران روی بند ۴ معاهده ان پی تی تاکید نکرده است گفت: ایران بر اساس توافقنامه ژنو حق غنی سازی خود را نه بر پایه حرف بلکه در عمل گرفته است.
وی افزود: اینکه در این توافقنامه ذکر شده است که ایران ظرف شش نباید غنی سازی بیشتر از ۵ درصد داشته باشد یعنی اینکه این حق را دارد که غنی سازی تا سقف ۵ درصد را داشته باشد و این به معنای پذیرش حق غنی سازی ایران در عمل است. اگر گفته می‌شد که ایران مجاز نیست که در این بازه زمانی هیچ نوع غنی سازی داشته باشد حرف منتقدان درست بود اما اکنون که این حق را ایران در عمل و مکتوب اخذ کرده است.
اگر در سایر زمینها نیز با خود مانند این مورد رو راست باشیم میتوان به آینده خوشبین بود ولی اگر نه، هیچ به دست نخواهیم آورد.