bato-adv
bato-adv
کد خبر: ۱۸۰۹۷۸
یک هفته، یک آهنگ

(درویش خان) چهار مضراب ماهور

چهار مضراب ماهوراستاد غلامحسین درویش مشهور به «درویش خان» یکی از زیباترین و پرنواخته شده ترین قطعات موسیقی ایرانی است. گردش نغمات در گوشه های مختلف دستگاه ماهور بر جذابیت این چهار مضراب افزوده است.

تاریخ انتشار: ۲۱:۰۰ - ۰۸ اسفند ۱۳۹۲
گاهي اتفاق مي افتد كه هوس شنيدن مكرر يك قطعه براي چند روز متوالي دست از سرتان بر نمي دارد. در طول يك هفته و در هر موقعيتي آنقدر آن را گوش مي كنيد تا لحظه لحظه ي آن را از حفظ مي شويد. دست آخر هم مجبور مي شويد عليرغم ميل تان يك جايي كوتاه بياييد.


فرارو- مرتضی واعظ، چهار مضراب ماهوراستاد غلامحسین درویش مشهور به «درویش خان» یکی از زیباترین و پرنواخته شده ترین قطعات موسیقی ایرانی است. گردش نغمات در گوشه های مختلف دستگاه ماهور بر جذابیت این چهار مضراب افزوده است.

نوازندگان زیادی از جمله استاد ابوالحسن صبا، استاد سعید هرمزی، داریوش صفوت، جلیل شهناز، جلال ذوالفنون ، محمدرضا لطفی، داریوش طلایی، ارشد تهماسبی، داوود آزاد این قطعه را در آثار مختلف به صورت انفرادی نواخته اند. علاوه بر این فرامرز پایور و فریدون شهبازیان این قطعه را با گروه اجرا کرده اند.

این قطعه توسط استاد ابوالحسن صبا دچار تغییراتی شده است تا جایی که حتی برخی این قطعه را در زمره آثار استاد صبا ذکر کرده اند. برخی معتقدند که استاد صبا تنها مضراب های پایه را به قطعه اضافه کرده که تا پیش او مرسوم نبوده است. اما برخی دیگر پیچیدگی های قطعه را نیز حاصل تغییرات استاد صبا می دانند و ساخت چنین قطعه ای را در زمان درویش بعید می دانند. با این حال محمد رضا لطفی و ارشد طهماسبی این قطعه را در ردیف اثار درویش نواخته اند.

گردش این قطعه در گوشه های درآمد، آواز، دلکش و فرود بر اساس شیوه مرسوم آن دوران صورت گرفته است و نظیر چنین گردشی را در تصنیف مشهور «مرغ سحر» نیز می توان دید. بعدها استاد سعید هرمزی در روایت خود از این قطعه، گوشه عراق را نیز به این قطعه افزود.

مرحوم استاد سعید هرمزی از شاگردان درویش خان و از استادان بنام سه تار در دوران معاصر است. شیوه نوازندگی ایشان مبتنی بر شیوه قدما، همراه با مضراب های به اصطلاح پر و چپ های قوی است. قریب به اتفاق نوازندگان بزرگ معاصر محضر این استاد را در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی درک کرده اند. مجموعه ای از نواخته های استاد هرمزی را انتشارات ماهور منتشر کرده است.