ترکیب موسیقی ایرانی و غربی در «جرس»

فرارو- آلبوم ˝جرس˝ جدیدترین اثر میدیا فرج‌نژاد با صدای سینا سرلک مراحل ضبط و میکس خود را به پایان رسانده و به زودی وارد بازار موسیقی کشور می‌شود.

به گزارش هنرآنلاین، میدیا فرج‌نژاد آهنگساز و نوازنده تار و سه تار این روزها آلبومی به نام "جرس" را در دست انتشار دارد. تولید این آلبوم با صدای سینا سرلک و آهنگسازی فرج‌نژاد این روزها به مرحله پایانی رسیده است.

فرج‌نژاد که آهنگسازی آلبوم های "شرح پریشانی” (با صدای حجت اشرف‌زاده)، ” راه بی نهایت ” (با صدای حسام الدین سراج)، "طغیان” (با صدای حسین علیشاپور)، "خواب خورشید” (با صدای علی بختیار) و "باد آباد ” (با صدای اشکان کمانگری و شعر و خوانش محمد علی بهمنی) را در کارنامه هنری خود دارد، درباره آلبوم تازه‌اش با هنرآنلاین گفت‌و‌گو کرده است:

مراحل ضبط و تولید به پایان رسیده و اگر مشکل خاصی نباشد تا پاییز امسال وارد بازار موسیقی می شود.

آنچه در موسیقی ارکسترال ما بیش از هر چیز به چشم می‌خورد این است که پایه کار تنظیم بر ملودی‌های ایرانی قرار داده شده است. یعنی تنظیم‌ها ایرانیزه شده‌اند و هر وقت که کار ارکسترال کرده‌اند به ارکستر "گل‌ها" نزدیک شده‌اند. یعنی موسیقی تولیدشده در این سبک در بهترین حالتش می‌شد ارکستر گل‌ها. در این آثار صدای ارکستر شنیده می‌شود، اما فاقد چندصدایی است. 

نمونه این سبک را می‌توان در آثار بزرگانی مثل همایون خرم و هوشنگ جاوید شنید که البته این نوع آثار دوران طلایی خودشان را داشتند و اقبال عمومی فراوانی هم به آن‌ها می‌شد. به نظر من موفق‌ترین‌ هنرمند این سبک استاد مرتضی حنانه بود، اما حتی در موسیقی استاد حنانه، ارکستراسیون با سازهای غربی است و سازهای ایرانی در آن نقش کمی دارند.

نوع دیگر، موسیقی دستگاهی ایرانی با ارکستر سازهای ایرانی بود. حال در این آلبوم تلاش ما بر این قرار گرفته که موسیقی ایرانی را با ارکستراسیون ایرانی و فضای موسیقی کلاسیک را با پارامترهای ارکسترال غربی در کنار هم داشته باشیم.

بله، در لحظاتی این موسیقی کاملا غربی است. البته غربی که می‌گویم به این معنی است که ما بتوانیم هارمونی غربی را در ارکستر استفاده کنیم، به طوری که بتوانیم موسیقی سمفونیک بشنویم. در بعضی لحظات هم فقط موسیقی ایرانی می‌شنوید. مدت‌ها بود جای این نوع موسیقی در فضای موسیقی کشور احساس می‌شد، ولی کاری بسیار دشوار بود، چون تاکنون روی آن کار نشده بود و زمان زیادی باید صرف آن می‌شد، چون تحقیقاتی گسترده نیاز داشتیم تا به نتیجه برسیم.

نکته مهم این است که بتوانیم فواصل ایرانی را در موسیقی غربی حل کنیم. در موسیقی ایرانی پرده داریم، ولی در موسیقی غربی نداریم و حل کردن موسیقی ایرانی در موسیقی غربی خیلی سخت است. تلاشمان این بود که فواصل ایرانی را کاملا ایرانی نگه داریم. پرسش اینجاست که چرا ما می‌آییم تعدیل می‌کنیم و ربع‌پرده را حذف می‌کنیم؟ نتیجه حذف ربع پرده این است که هرچقدر تلاش ‌کنیم موسیقی تولیدشده را در قالب موسیقی دستگاهی نگه داریم باز هم صدای پاپ از آن شنیده می شود. مخصوصا پاپ دهه 50 و 60 ایران. البته این را هم بگویم که این موسیقی جایگاه خودش را در موسیقی ما دارد و بسیاری از آثار تولیدشده امروز قابل مقایسه با تولیدات موسیقی پاپ دهه 50 و 60 نیستند، ولی سلیقه من چیز دیگری است.

وقتی ما فواصل را نشناسیم، در بهترین شکل ممکن به پاپ کلاسیک نزدیک می شویم. اولین اقدامی که نشان از ایرانی بودن دارد رعایت فواصل است. اگر فواصل را به هم بزنیم، در واقع ماهیت موسیقی، روح موسیقی ایرانی را عوض کرده‌ایم.

بارها شنیده بودم که استاد شجریان در میان شاگردانشان از آقای سرلک اسم می‌آوردند و از ایشان تعریف می کردند. این موضوع همیشه برای من جای سوال بود. تا اینکه در فضای همکاری آلبوم خودم پاسخ سئوالم را گرفتم. در این آلبوم شما چهره کاملا جدیدی از سینا سرلک می‌بینید. ایشان خواننده توانمندی هستند و این آلبوم به ایشان در جهت نشان دادن استعدادهایشان کمک خواهد کرد.

بله، این قطعه یک قطعه ساز و آوازی بود که به مناسبت درگذشت استاد لطفی تهیه و اجرا شد. ما چنان بازخورد غیرمنتظره و پرشوری از آلبوم گرفتم که خودمان هم باورمان نشد. از این جهت که معمولا قطعات تصنیفی با اقبال مواجه می‌شود، در حالی که این قطعه فقط ساز و آواز بود. نهایتا در نتیجه تقاضاهای مکرر علاقه‌مندان، ما علیرغم برنامه قبلی، تصمیم گرفتیم این قطعه را نیز در آلبوم "جرس" بگنجانیم.

اشعاری از فریدون مشیری، شفیعی کدکنی، هوشنگ ابتهاج و مولانا را در این آلبوم خواهیم داشت.

فعلا انتشار آلبوم در اولویت کاری ما قرار دارد. تلاشمان این است که در حوزه انتشار تا جای ممکن درست عمل کنیم تا آلبوم به شکل یکدست پخش شود. بعد از پخش هم تصمیم داریم تا پایان امسال کنسرتی‌هایی از این آلبوم داشته باشیم که با توجه به اینکه ارکستر بزرگی برای اجرا نیاز داریم، قطعا کنسرت پرهزینه‌ای خواهد بود.

در بخش کلاسیک، از هنرمندانی که تلاش بسیاری برای این کار داشتند باید از امیرحسین سمیعی یاد کنم که تنظیم برای ارکستر غربی را برعهده داشتند. این اولین کار ایشان در حوزه موسیقی اصیل ایرانی بود ولی با نبوغ سرشاری که از آقای سمیعی سراغ دارم، آتیه درخشانی را برایشان می بینم. در زمینه نوازندگی هم پدرام فریوسفی، علی جعفری، میثم مروستی، علیرضا دریایی، کریم قربانی و ایمان جعفری بیشترین همکاری را با ما داشتند.

در قسمت موسیقی اصیل ایرانی، نوازندگان گروه"سواران" شامل شروین مهاجر (کمانچه)، پاشا هنجی (نی)، کامران منتظری (تنبک)، همایون نصیری (کوبه‌ای) و محسن پوربخت با من همکاری کردند و خودم هم نوازندگی تار و بم تار را برعهده داشتم. همچنین نبیل یوسف شریداوی (نوازنده دف و دمام) و یوج وال باهاراتی (نوازنده طبلا از هندوستان) از دیگر همکاران ما در این آلبوم بودند.

فعلا پیش‌تولید چند اثر را شروع کردم؛ یکی از آنها یک کار ارکسترال است و دیگری کوارتت زهی همراه با تار خواهد بود. احتمال دارد هر دو کار را در خارج از ایران و به کمک ارکسترهای غیر ایرانی ضبط کنم.