«خرس»ها و «گاو»ها در کمین بازارهای نفت و طلا

يكي از روش‌هاي پيش‌بيني قيمت‌ها، نگاه به روند گذشته آنها است. بر اين اساس در این صفحه روندهاي قيمتي بازارهای مهم ایران و جهان به نمايش گذاشته شده‌اند. همچنين در متن مربوط به هر قسمت روند آتي قيمت‌ها براساس شواهد موجود پيش‌بيني شده‌اند.

در پایان معاملات هفتگی، شاخص کل بورس برای سومین هفته متوالی روند منفی را تجربه کرد و با ثبت زیان 3 درصدی در رقم 71 هزار و 860 واحدی ایستاد. به این ترتیب، شاخص کل که در اواسط پاییز بازدهی 7 درصدی را نیز به ثبت رسانده بود، تقریبا تمام این رشد را واگذار کرد و مجددا به کانال 71 هزار واحدی بازگشت. رفتار هیجانی نسبت به تمدید مذاکرات هسته‌ای و همچنین کاهش قیمت نفت، مهم‌ترین عوامل زیان اخیر بازار سهام محسوب می‌شوند. این در شرایطی است که اخبار در حوزه‌های مزبور کاملا مثبت و برخلاف انتظارات موجود است. از سوی دیگر، قیمت‌ها در این بازار به کمترین مقدار خود در سال 93 رسیده‌اند؛ بنابراین با در نظر گرفتن اوضاع نامناسب آینده سایر بازارها مثل ارز و سکه، بورس جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاری با نگاه بلندمدت دارد. 

هفته گذشته، هر دلار آمریکا با رشد 6/1 درصدی، 3 هزار و 370 تومان معامله شد. این در حالی است که به بیش از 3500 تومان نیز رسیده بود. اظهارات رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر هیجانی بودن رفتار بازارهای ارز و سکه و موفقیت آمیز خواندن سیاست‌های پولی دولت جدید، به آرامش بازار ارز کمک کرد. از سوی دیگر، محدودیت معامله ارز حاصل از صادرات غیرنفتی توسط صرافی بانک‌ها برداشته شد که می‌تواند طرف عرضه را تقویت کند. در این رابطه، تراز تجاری (کل صادرات منهای کل واردات غیر‌نفتی) کشور در آبان مثبت شد. با این حال، سابقه تاریخی اقتصادهای نفتی نشان می‌دهد، قیمت نفت عموما با نرخ تسعیر ارز رابطه معکوس دارد. بنابراین، نگرانی از تداوم کاهش قیمت نفت و در نتیجه احتمال رشد قیمت دلار همچنان وجود دارد.

در پایان معاملات هفتگی، هر سکه طرح جدید رشد 2/2 درصدی را تجربه کرد و با قیمت 959 هزار تومان معامله شد. در این دوران، دلار 6/1 درصد و طلای جهانی حدود 8/0 درصد رشد را تجربه کرده بودند. بنابراین، سکه نیز متناسب با عوامل مزبور رشد مناسبی را از خود نشان داد. با این حال، پس از فروکش هیجانات در بازار ارز، انتظار نمی‌رود از این منظر قیمت سکه بتواند تحت تاثیر جدی قرار گیرد. این در شرایطی است که بازار طلای جهانی وضعیت مبهمی دارد و عوامل متعدد در حال جدال با یکدیگر هستند. این امر سبب شده است که طی روزهای اخیر، طلای جهانی حول سطح 1200 دلاری نوسان کند. در واقع، گرچه عوامل بلندمدت مسیر نزولی را برای طلا در نظر می‌گیرند، اما در کوتاه مدت نقش عوامل مثبت افزایش یافته است.

پنج‌شنبه، به دنبال سخنرانی رئیس بانک مرکزی اتحادیه اروپا مبنی بر تعویق زمان اعمال سیاست‌های انبساطی جدید به اوایل سال 2015، یورو تقویت شد که با افت شاخص دلار آمریکا موجب رشد قیمت طلای جهانی به بیش از 1210 دلار نیز شد؛ اما در ادامه، در آستانه انتشار آمار اشتغال‌زایی آمریکا (تا لحظه تنظیم این گزارش خبری عنوان نشده بود.) شاخص دلار با رشد همراه شد و قیمت طلای جهانی را به 1200 دلار رساند. آمار اشتغال زایی مناسب می‌تواند احتمال افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو (دشمن قیمت طلا) را تقویت کند. با این حال، برخی کارشناسان معتقدند کاهش قیمت نفت (پایین ماندن تورم) اعمال سیاست‌های انقباضی (مثل افزایش نرخ بهره) را می‌تواند به تاخیر بیندازد. از سوی دیگر، تهدید نظامی غرب توسط پوتین عاملی ژئوپلیتیک است که می‌تواند تقاضای افراد محافظه‌کار را برای طلا افزایش دهد. 

در پایان معاملات هفتگی، اوراق تسهیلات مسکن فروردین 1392 (تسه9201) با افت 9/4 درصدی به قیمت 79 هزار و 628 تومان معامله شدند. این در شرایطی بود که طی معاملات روز چهارشنبه، رشد پنج درصدی را به ثبت رساندند و بخشی از زیان هفتگی را جبران کردند. در این شرایط، آمارها نشان از کاهش تقاضا برای این اوراق دارد؛ به‌طوری که تقاضای 600 میلیارد تومانی (حدود 200 میلیارد تومان مازاد تقاضا) در تابستان، اکنون به حدود 300 میلیارد تومان کاهش یافته است و همین امر عامل اصلی کاهش قیمت‌ها محسوب می‌شود. به این ترتیب، اوراق مزبور از کانال 90 تا 100 هزار تومان عقب‌نشینی کرده و وارد کانال 70 تا 80 هزار تومانی شده‌اند. گرچه طی دو روز پایانی هفته رشد قیمت‌ها را شاهد بودیم، اما آمار عرضه و تقاضا تداوم روند صعودی را تضعیف می‌کند. 

طی روزهای پنج‌شنبه و جمعه، نفت‌خام آمریکا افت آرامی را تجربه کرد و در لحظه تنظیم این گزارش به قیمت 3/66 دلار بر بشکه معامله می‌شد. نفت برنت نیز به کمتر از 69 دلار رسید که کمترین مقدار پنج‌ساله محسوب می‌شود. آمارها نشان می‌دهد عربستان مجددا به مشتریان آسیایی و آمریکایی خود تخفیف داده است و همچنان برای حفظ سهم خود از بازار نفت در حال جدال است. از سوی دیگر، در روزهای اخیر معاملات اختیار (option، اختیار خرید یا فروش در آینده در یک قیمت معین) برای نفت WTI در قیمت‌های 35 و 40 دلاری نیز انجام شده است که نشان از تداوم وضعیت «خرسی» (انتظار افت قیمت) در بازار نفت دارد. در‌واقع، شواهد موجود کاهش قیمت نفت را سناریوی محتمل‌تر نشان می‌دهند و شاید ناآرامی‌های منطقه‌ای (عوامل ژئوپلیتیک) بتوانند این مسیر را تغییر دهند.