منطقه حفاظت شده سفید کوه از زیستگاههای ارزشمند پلنگ ایرانی است که طی سالهای اخیر تهدیدات زیادی را تجربه کرده، چالشهایی که منجر به از دست رفتن بخشی از ظرفیتهای این پناهگاه حیات وحش شده است.
به گزارش مهر، منطقه حفاظت شده سفید کوه در استان لرستان دارای ۶۹ هزار و ۵۰۰ هکتار وسعت بوده و از مناطق بکر طبیعی و پناهگاههای حیات وحش استان محسوب می شود.
این منطقه ابتدا در سال ۱۳۴۷ به عنوان منطقه شکار ممنوع تحت حفاظت محیط زیست قرار گرفت و دو دهه بعد یعنی در سال ۱۳۶۹ به منطقه حفاظت شده ارتقا پیدا کرد.
اهمیت سفید کوه به لحاظ تنوع گیاهی و جانوری
منطقه حفاظت شده سفید کوه دارای اقلیم معتدل بوده و با توجه به جاری بودن رودخانه های پرآبی چون کشکان در دل این منطقه یکی از پناهگاههای مهم حیات وحش استان محسوب می شود که جانورانی مانند کل و بز، پلنگ، کبک، خرس قهوه ای و... در این منطقه زندگی کرده و مشاهده شده اند.
همچنین درختان بلوط گونه غالب در این منطقه حفاظت شده محسوب می شوند و گونه های گیاهی ارزشمندی نیز در منطقه وجود دارد تا سفید کوه به لحاظ تنوع گیاهی و جانوری از اهمیت فوق العاده ای برای محیط زیست لرستان برخوردار باشد.
به رغم اهمیت و ارزشمندی سفید کوه، این منطقه حفاظت شده با چالشهای مختلف زیست محیطی مواجه است، چالش هایی که زندگی را برای حیات وحش منطقه مشکل کرده است.
عرصه بر صاحبخانه تنگ شد
اکوسیستم حساس منطقه سفیدکوه به دلیل نزدیکی به شهر خرم آباد شاهد تردد اقشار مختلف بوده و این نزدیکی دسترسی شکارچیان به منطقه را نیز آسان کرده به طوریکه گزارشهای مختلفی از شکار گونه های جانوری از جمله کل و بز در این منطقه ثبت شده است.
از سوی دیگر تعرض اراضی کشاورزی به منطقه حفاظت شده سفید کوه، فعالیت معادن مختلف و حتی گسترش ساخت و سازهای جوامع محلی در دل منطقه عرصه را بر صاحبان اصلی این منطق حفاظت شده تنگ کرده است.
حیات وحش منطقه سفیدکوه
از سوی دیگر تکرار آتش سوزی که طی سال گذشته نیز چندین بار شاهد وقوع این حوادث بودیم منجر به خسارات جبران ناپذیر به این اکوسیستم ارزشمند و از بین رفتن بخشی از جنگلهای بلوط شده است.
سفید کوه پناهگاه پلنگ
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان لرستان در این رابطه می گوید: منطقه حفاظت شده سفیدکوه از مناطق ارزشمند لرستان به لحاظ زیست محیطی محسوب می شود.
مهرداد فتحی بیرانوند از سفید کوه به عنوان پناهگاه گونه هایی چون کل و بز، خرس قهوه ای و پلنگ یاد کرد و ادامه داد: علاوه بر اینکه این منطقه زیستگاه گونه های جانوری مهم لرستان است گونه های گیاهی متنوعی نیز در منطقه شناسایی شده است.
تعرض شکارچیان پناهگاه حیات وحش را ناامن کرد
وی با اشاره به چالشهای زیست محیطی در این منطقه حفاظت شده گفت: مهم ترین مشکلی که در سفید کوه وجود دارد بحث تعرض شکارچیان است.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان لرستان با بیان اینکه متاسفانه طی سالهای گذشته میزان شکار غیرمجاز در منطقه بالا بوده است یادآور شد: با توجه به وفور اسلحه در استان در حوزه شکار شاهد متخلفان زیادی هستیم.
وی ورود دام به این منطقه حفاظت شده را از دیگر مشکلات سفید کوه دانست و گفت: در این زمینه جلساتی با اداره کل امور عشایری و سایر دستگاههای مرتبط برگزار شده تا در زمینه صدور پروانه چرا در این منطقه تجدید نظر جدی انجام دهند.
تعرض معادن و جوامع محلی به منطقه سفید کوه
فتحی بیرانوند همچنین از تعرض جوامع محلی به منطقه سفید کوه سخن گفت و افزود: با توجه به عدم آگاهی جوامع محلی شاهد ورود افراد بومی منطقه به حوزه شکار گونه های حیات وحش سفید کوه هستیم که در راستای رفع این مشکل امسال برای اولین بار آموزش جوامع محلی را در دستور کار قرار داده ایم تا جامعه اطراف منطقه سفید کوه مورد آموزش قرار گیرند.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان لرستان در ادامه سخنان خود از فعالیت معادن نیز به عنوان دیگر چالش منطقه حفاظت شده سفید کوه یاد کرده و می گوید: در حال حاضر سه معدن فعال در منطقه وجود دارد که پروانه بهره برداری و مجوز فعالیت را در گذشته گرفته اند.
فتحی بیرانوند ادامه داد: تخریب های زیست محیطی این معادن که در غرب منطقه حفاظت شده سفید کوه قرار دارند از یک سو موجب زشتی منظر طبیعت شده و از سوی دیگر انفجارهای پی در پی در منطقه موجب ایجاد نگرانی های جدی برای حیات وحش منطقه شده است.
وی با اشاره به تاثیر فعالیت و آلودگی صوتی این معادن بر حیات گونه های جانوری سفید کوه افزود: مجوزهای فعالیت و پروانه بهره برداری این معادن طولانی بوده و معمولا از ۲۰ تا ۳۰ ساله هستند.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان لرستان با بیان اینکه باید منتظر بمانیم که مدت زمان قید شده در پروانه بهره برداری این معادن به سر برسد یادآور شد: با توجه به قوانین چاره دیگری نداریم جز اینکه با وضعیت کنونی بسازیم.
۴ پاسگاه محیط بانی در سفیده کوه فعالیت دارند
وی در ادامه از ارتقای سطح حفاظت از منطقه سفید کوه خبر داد و بیان داشت: در حال حاضر چهار پاسگاه محیط بانی در این منطقه حفاظت شده فعالیت دارند که پاسگاه «یافته» را امسال افتتاح کرده ایم.
فتحی بیرانوند با بیان اینکه در منطقه حفاظت شده سفید کوه دو پاسگاه دیگر نیز در دست احداث است عنوان کرد: با احداث این پاسگاهها کل منطقه سفید کوه تحت پوشش حفاظتی نیروهای محیط بانی قرار می گیرد.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان لرستان با اشاره به احداث یک پاسگاه سیار محیط بانی در ارتفاعات سفید کوه و در راس الخط قله این منطقه افزود: به طور دائم چهار محیط بان در این پاسگاه سیار حضور دارند و نسبت به نظارت و کنترل بر منطقه اقدام می کنند.
به گزارش مهر، کارهای مطالعاتی تدوین طرح حفاظت از منطقه سفید کوه در دستور کار مسئولان امر در سازمان محیط زیست قرار دارد که امید می رود در جریان تدوین و اجرای این طرح شاهد مقابله با چالشهای زیست محیطی این منطقه بکر و ارزشمند باشیم.
ارتقا و تجهیز پاسگاههای محیط بانی، آموزش محیط بانان این منطقه، احیای جنگلهای بلوط با کاشت نهال، تلاش برای کاهش تخریب های زیست محیطی معادن و در صورت امکان و همکاری مسئولان مرتبط تعطیلی این معادن، حفاظت و حمایت از گونه های جانوری ارزشمند در معرض انقراض در منطقه و ... از جمله مواردی است که باید در دستور کار متولیان قرار گیرد.
