جابجایی تعطیلات تابستانه؛ گریزی از هوای آلوده

چند سالی است پای آلودگی هوا به مدارس نیز باز شده و امسال مدارس تهران در مقاطع تحصیلی مختلف در روزهای ۲۴، ۲۵ و ۲۶ آبان، ۴ دی و و ۱۹ و ۲۰ دی ماه تعطیل شدند و مدارس استان‌های البرز، تبریز و مشهد نیز در روزهایی از زمستان و پاییز به علت تداوم آلودگی هوا تعطیل بودند.

به گزارش ایسنا، این در حالی است که هوای تهران از ابتدای سال جاری ۱۵ روز پاک، ۲۱۵روز سالم، ۵۷ روز ناسالم برای گروه های حساس و هشت روز ناسالم برای همه را پشت سر گذاشته که حجم قابل توجهی از روزهای ناسالم مربوط به فصول سرد سال است.

هرچند راهکارهای مختلفی برای کاهش آلاینده‌ها و پدیده وارونگی هوا در روزهای سرد سال وجود دارد اما به نظر می‌رسد فوری ترین اقدام به منظور کاهش تردد در تهران و همچنین حفظ سلامت جسمانی دانش آموزان تعطیلی مدارس باشد. کارگروه کاهش آلودگی هوای کلانشهرها نیز این راهکار را از نظر دور نداشته و در کنار سایر برنامه‌های خود به منظور رفع این بحران  طرح «اصلاح تقویم آموزشی کشور» را پیشنهاد کرد که در روز ۲۶ آبان ماه مورد تایید هیئت وزیران قرار گرفت.

به همین منظور «لایحه لغو قانون بازگشایی مدارس در اول مهرماه هر سال» با درخواست قید دو فوریت برای طرح در مجلس شورای اسلامی تصویب و همزمان مقرر شد وزارت آموزش و پرورش «طرح تقویم جدید آموزشی کشور» را با رویکرد افزایش کارایی و بهره‌­وری سیستم آموزشی توأم با حفظ سلامت جسم و روان دانش ­آموزان مقاطع مختلف تحصیلی و توزیع تعطیلات مدارس در طول سال با توجه به خصوصیات اقلیم مناطق مختلف کشور تهیه و پس از تأیید کارگروه کاهش آلودگی هوای کلانشهرها جهت تصویب نهایی به هیأت وزیران ارائه کند.

اصلاح تقویم آموزشی مدارس در حالی مورد استقبال مسئولان و کارشناسان آموزش و پرورش قرار گرفته است و اکنون در دست بررسی کارشناسی است که نگرانی‌هایی  مبنی بر وارد آمدن ضربه به روند آموزشی مدارس در پی عدم برنامه ریزی و اجرای مناسب آن وجود دارد و همچنین بر ضرورت طرح ریزی آن بر اساس مقتضیات و شرایط استانی و بومی هر منطقه تاکید می‌شود.

محمدیان: تغییر تقویم آموزشی مبتنی بر تنوع اقلیمی باشد
حجت‌الاسلام محمدیان، رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در همین راستا می‌گوید: در حال حاضر مصوبه تغییر تقویم آموزشی در دولت است.  ما به این برنامه علاقه مند هستیم و از آن استقبال می‌کنیم و کلیت آن را با توجه به جغرافیای وسیع کشور قبول داریم اما هنوز  جزئیات و چگونگی آن  به بحث گذاشته نشده است. باور بنده این است که در ایران دارای اقلیم‌های متفاوت هستیم و جغرافیای کشور گسترده است و شهرهای ایران از شمال و جنوب گرفته تا مغرب و مشرق هر یک به لحاظ جغرافیایی، آب و هوایی و طول روز و جغرافیایی متفاوت هستند.

وی می‌افزاید: ممکن است در یک شهر شمالی برف ببارد اما در جنوب هوا برای آموزش قابل تحمل باشد. در این تنوع اقلیمی اگر آموزش را بر  تنوع اقلیمی مبتنی کنیم به نظر می‌رسد در فرآیند یاددهی - یادگیری موثر باشد و فرصت و بازه زمانی کار مدارس گسترده شود. به عقیده بنده باید دولت به عنوان نهاد قانونگذار و سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی به عنوان نهاد برنامه ریزی تربیتی کلیات را تصویب کنند اما اختیار تطبیق آن به شورای عالی آموزش و پرورش استان‌ها واگذار شود.

زرافشان: باید چالش‌های ناشی از تغییرات جدید را بپذیریم
زرافشان، معاون آموزش متوسطه وزارت ‌آموزش و پرورش نیز در این باره می‌گوید: علت این اقدام این است که حداقل دانش‌آموزان در ایامی که اوج آلودگی هوا در کلان‌شهرهاست، در مدارس یا فضای باز حضور پیدا نکنند و سلامت‌شان حفظ شود، البته سابقه آلودگی هوا به یک یا دو سال گذشته برنمی‌گردد.

وی با اشاره به تاثیر تعطیلات تابستانی در فرآیند یادگیری دانش آموزان عنوان می‌کند: در شرایط فعلی برمبنای تقویم آموزشی سه ماه تعطیلی معمولاً فاصله طولانی بین یادگیری را ایجاد می‌کند که باعث شده است تا دانش‌آموزان با صرف زمان برخی از نکاتی که در طول سال تحصیلی یاد گرفته‌اند را یادآوری کنند.  البته تغییر در تقویم آموزشی از گذشته خیلی دور در آموزش و پرورش و در بین کارشناسان و قوانین وجود داشته است و در قانون شوراهای آموزش و پرورش و سند تحول بنیادین نیز مورد تاکید قرار گرفته است.

معاون آموزش متوسطه وزارت ‌آموزش و پرورش با اشاره به جزئیات تعطیلات مدارس در سند تحول می‌گوید: اینکه تعطیلات متناسب با شرایط اقلیمی باشد و همچنین در زمان تعطیلات توزیع شود و تعطیلات بلندمدت سه یا چهارماهه نداشته باشیم، مد نظر است و اینکه بلندترین تعطیلات ما شش تا هشت هفته باشد و بقیه تعطیلات در طول سال توزیع شود.  در حال حاضر ایراداتی مطرح می‌شود؛ برای نمونه در بخش کشاورزی شروع سال تحصیلی با تأخیر انجام می‌شود؛ چرا که دانش‌آموزان در مناطق روستایی برای کمک به اقتصاد خانواده در تابستان کار می‌کنند.  در مناطق گرمسیری باید مدارس را زود تعطیل کنیم؛ در حالی که از فصول دیگر سال که دانش‌آموزان می‌توانند به مدرسه بیایند، می‌توانیم بیشتر استفاده کنیم.
 
وی می‌افزاید:  اکنون وزارت آموزش و پرورش مکلف شده است متناسب با شرایط اقلیمی یک جدول تقویم آموزشی منعطف برای کشور در نظر بگیرد و این مصوبه دولت نیز قدم جدیدی است تا به سمت عملیاتی کردن آن برویم، البته هر تغییری و طرح جدیدی وضع موجود را مورد چالش قرار می‌دهد؛ یا باید به سمت تغییر برویم یا باید چالش‌هایی که تغییر ایجاد می‌کند را بپذیریم. با ملاحظه همه این نکات، اگر تغییری در تقویم آموزشی کشور اتفاق بیفتد، به نظر می‌آید به ارتقای کیفیت یادگیری دانش‌آموزان کمک کند.

ابتکار: مذاکره با آموزش و پرورش و ارائه پیشنهاد انتقال بخشی از تعطیلات تابستانی دانش آموزان
در کنار پیشنهادات و ایده‌هایی که برای جابجایی و تغییر تقویم آموزشی مطرح می‌شود، ابتکار، رییس سازمان محیط زیست نیز اخیرا درباره طرح تعطیلی مدارس در فصل زمستان می‌گوید: با آموزش و پرورش مذاکراتی را داشته‌ایم و پیشنهادات خود را ارائه کردیم؛ یکی از پیشنهادات ما این بود که بخشی از تعطیلات تابستانی منتقل شود اما هنوز نتیجه قطعی را نداشته‌ایم. تصمیمات نهایی در مورد تعطیلی مدارس در زمستان به نظر وزارت آموزش و پرورش بستگی دارد و آنها نیز برنامه‌ریزی لازم را مورد توجه قرار می‌دهند.

فرشیدی: کلیت قضیه تغییر تقویم آموزشی منطق درستی دارد
فرشیدی، وزیر اسبق آموزش و پرورش نیز درباره جابه‌جایی تعطیلات تابستانه مدارس می‌گوید: باید قوانین را واقع‌بینانه و متناسب با شرایط زمان  ومکان ببینیم. در برخی از استان‌ها تابستان غیرقابل تحمل و در برخی مناطق نیز سرمای زمستان کشنده است. در استان تهران نیز با آلودگی تهران دست و پنجه نرم می‌کنیم اما کلیت قضیه تغییر تقویم آموزشی منطق درستی دارد.

وی افزود: اما این نگرانی را داریم که مبادا منافع و مصالح دانش‌آموزان در نظر گرفته نشود و برخی دیدگاه‌ها تحمیلی باشند. در موضوع آلودگی هوا دانش‌آموزان هستند که جور بقیه را می‌کشند و قدرت اعتراض و فریاد ندارند و چون نمی‌توانیم به سراغ شرکت‌ها و کارخانه‌های بزرگ و اقتصادهای بزرگ برویم، دانش‌آموزان را تعطیل می‌کنیم که باعث ورود ضربه علمی آموزشی به آنها می‌شود.

وزیر اسبق آموزش و پرورش تاکید کرد: می‌توان براساس منطق صحیح و عقلایی برنامه‌ریزی کرد تا دانش‌آموزان حداکثر استفاده را از دوره تحصیلی خود داشته باشند.

علی رغم عزم دولت برای تغییر تقویم آموزشی مدارس که همانند هر طرح دیگری محسنات و مضراتی دارد، انتظار می‌رود سایر راهکارهای مدنظر برای کاهش آلودگی هوا نیز عملیاتی شود تا امکان تحصیل و حضور در  مدارس در هوایی سالم فراهم شده و از بروز هرچه بیشتر خسارات مالی ناشی از تعطیلی مدارس در پی آلودگی هوا و عقب ماندگی درسی دانش آموزان جلوگیری شود.