هرچند بارها مقامات دولتی مذاکرات موشکی را رد کردهاند اما همچنان یکی از موضوعات داغ این روزهای سیاست کشور است و با وجود اینکه به وضوح مشخص است که هیچ یک از مقامات نه تنها تمایل ندارند بلکه اجازه چنینمذاکراتی را ندارند این موضوع از مسائل کلان کشور است و مقام معظم رهبری باید با ان موافقت کند اما دستاویزی برای تخریب دولت توسط مخالفانش شده است.
فرارو- یکی از مسائلی که این روزها مداوم از سوی مقامات کاخ سفید مطرح میشود و از سوی تهران رد یا تکذیب میشود، مسئله مذاکرات هستهای است که صحبت از آن بعد از امضای برجام و به خصوص بعد از به روی کار آمدن دونالد ترامپ، افزایش پیدا کرده است.
به گزارش فرارو، در ایام مذاکرات هستهای گاه بیگاه این مسئله مطرح میشد که مذاکره کنندگان در خصوص موضوعاتی خارج از مقوله هستهای در حال مذاکره با 1+5 هستند و با وجود اینکه بارها دولتمردان این مسئله را تکذیب کردند اما به هرحال بهانهای برای حمله به دولت بود.
با اینحال مذاکرات به پایان رسید و مشخص شد که ایران در هیچ موضوعی جز مسئله هستهای با طرف مقابل گفتوگو و مذاکره نکرده است. اما عمده ماجرا از آنجایی آغاز شد که میزان آزمایشهای موشکی ایران توسط سپاه پاسداران افزایش پیدا کرد و با پوشش خبری و تصویری بسیاری همراه شد و کشورهای دوست و دشمن متوجه توان دفاعی یا بنا بر ادعای مقامات کاخ سفید و اسرائیل توان نظامی تهاجمی ایران شدند.
در همین گیر و دار بود که تصاویری از موشکها ی تولید شده منتشر شد که روی آنها شعارهایی در راستای نابودی رژیم اسرائیل دیده میشد. همین مسئله موجب شد بهانه آمریکاییها برای فشار به ایران در مسئله موشکی بیش از پیش شود و تا جایی پیش رفت که هر بار پیش از امضای تعلیق تحریمها توسط رئیس جمهور آمریکا، به آن پرداخته شد و بهانهای برای خروج از برجام به حساب میآمد.
البته هرچند تا امروز دونالد ترامپ نتوانست با وجود تلاشهای بسیاری و فضا سازی رسانههای و سیاسی از برجام خارج شود اما طی هفته گذشته به وضوح اعلام کرد که آخرین بار است که تحریمهای علیه ایران را تعلیق میکند و اگر طی ماههای آینده در خصوص توان موشکی ایران مذاکراتی انجام نشود و آن را محدود نکنند، دیگر تعلیق تحریمها را امضا نخواهد کرد.
استدلال آنها هم این است که ایران شاید موشکی با قابلیت کلاهک هستهای نداشته باشد اما موشکهایی که تولید میکند، عملا با چند تغییر کوچک تبدیل به موشکهای بالستیک با قابلیت حمل کلاهک هستهای میشوند به همین دلیل معتقدند باید از سایتهای نظامی ایران نیز بازدید به عمل بیاید. این نگرانی آنها تا جایی پیش رفت که یک سازمان اطلاعاتی وابسته به نیروی هوایی ارتش آمریکا در گزارشی جدید از گسترش توان موشکی ایران ابراز نگرانی کرده و آن را تهدیدی جدی پیش روی آمریکا خوانده است.
آنها در گزارش خود عنوان کرده بودند که: «ایران از سال 2008، به دفعات اقدام به انجام آزمایشهایی موفقیتآمیز موشکهای ماهوارهبر دو مرحلهای سفیر کرده و همچنین از موشک ماهوارهبر بزرگتر سمیرغ 2 رونمایی کرده که میتواند به عنوان بستر آزمایشی برای ساخت فناوریهای موشکهای قارهپیما مورد استفاده بگیرد.»
مرکز ملی اطلاعات هوا و فضا همچنین بعد از بررسی موشکهای ایرانی با اشاره به اینکه ایران برنامهای فشرده برای توسعه برنامه موشکی خود دارد، نوشته است: «ایران برنامههای بلندپروازانهای در زمینه توسعه موشکهای بالستیک و ماهوارهای خود دارد و همچنان به تلاش برای افزایش میزان کشندگی نیروی موشک بالستیک خود ادامه میدهد. نیروهای موشک بالستیک ایران آموزشهای فشرده در قالب مانورهای کاملاً علنی را ادامه میدهد. این مانورها نیروهای موشکهای بالستیک ایران را قادر به دستیابی به مهارتهای عملیاتی زمان جنگ و تکامل تاکتیکهای جدید، میکند.»
به هرحال با تمام این تفاسیر مسئله مذاکرات هستهای بسیار این روزها داغ است و تبدیل به یکی از سوالهای خبرنگاران از مقامات دولتی شده است. در همین خصوص محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور نیز بعد جلسه اخیر هیات دولت در واکنش به این سوال که آیا ممکن است مذاکراتی صورت گیرد، گفت: « ما بارها اعلام کردهایم آنچه مربوط به توان دفاعی کشور است، قابل مذاکره نیست و هیچ کشوری در این زمینه مذاکره نمیکند. آنچه ما با کشورهای دوست یا اروپایی در گذشته مطرح کردهایم درباره موضوعاتی مثل سلاحهای کشتار جمعی است. اینطور هم نیست که آنها این موضوعات را با ما مطرح کنند. ما موضوعات در ارتباط با حقوق بشر، دخالتهایی که دارند یا موضوعات مختلف مباحث خود را مطرح میکنیم.»
در روزهای گذشته برخی رسانه ها به نقل از مقامات اروپایی از آمادگی ایران برای مذاکرات موشکی گفته اند. اما ایران این موضوع را تکذیب کرده است.
وزیر دفاع در سخنانی به این موضوع واکنش نشان داد و از اساس هر گونه مذاکره درباره توان دفاعی موشکی ایران را رد کرد.
در همین خصوص علی بیگدلی تحلیلگر مسائل بین الملل طی گفتوگو با فرارو عنوان کرد: «نکته اولی که باید در این خصوص مورد توجه قرار گیرد این است که حمایت اتحادیه اروپا از ایران صرفا در مسئله برجام است و بارها هم اعلام کردند که در مسائلی مانند حقوق بشر، توان موشکی و... در کنار آمریکا قرار دارند. بنابراین اگر قرار باشد ما با همین وضعیت ادامه دهیم و مداوم مشغول برگزاری آزمایش موشکی باشیم، قطعا اتحادیه اروپا را نیز از دست خواهیم داد و همین حمایت نصفه نیمه را هم نخواهیم داشت.»
وی ادامه داد: «در شرایط فعلی مثلثی با حضور آمریکا، اتحادیه اروپا و ایران ایجاد شده است که هر کدام نگاه مشخص خود را نسبت به دیگری دارد. یعنی به عنوان مثال اتحادیه اروپا نگاه مشخصی به آمریکا دارد اما متاسفانه دولتمردان ما در صحبتهای خود اینگونه القا میکنند که اتحادیه اروپا بهخاطر ایران در برابر امریکا قرار گرفته است اما این واقعیت ندارد. مشکلات اتحادیه اروپا با ایالات متحده از مدتها قبل آغاز شد و با روی کار امدن ترامپ تشدید شد و حالا اروپاییها تمایلی ندارند زیر سایه سیاستهای نابخردانه ترامپ بروند.»
این استاد دانشگاه افزود: «اما حالا فرض را میگذاریم بر این اساس که اتحادیه اروپا به خاطر ایران دربرابر آمریکا قرار گرفته است. خب در چنین شرایطی باید قبول کنیم که این صرفا در خصوص مسئله برجام است. اگر قرار باشد تنشهای ایجاد شده میان ایران و آمریکا در خصوص مسئله موشکی همینطور افزایش پیدا کند قطعا از ما حمایت نمیکنند و ما تنها خواهیم بود.»
او در خصوص اینکه در شرایط فعلی چه باید کرد، گفت: «به عقیده من باید جمهوری اسلامی تغییراتی در سیاستهای خود در منطقه ایجاد کند. من در مصاحبههای دیگر هم تاکید کردهام که تهدید اخیر دونالد ترامپ بسیار جدیتر از دفعههای قبل است. بنابراین ما از الان باید به فکر چند ماه آینده باشیم که احتمالا عدم امضای ترامپ زیر برگه تعلیق تحریمها، شرایط را برای ما تغییر میدهد.»
وی اظهار کرد: «اما شاهد این هستیم که ما به صورت دائمی و پیوسته مشغول نمایش آزمایش موشکی و از همه انها فیلمبرداری و منتشر میکنیم. من در برنامه صدا سیما هم که دعوت شدم گفتم که خیلی مشتاق هستم از آقای جعفری(فرمانده سپاه) بپرسم که ضرورت این آزمایشها چیست؟ مگر بقیه کشورها موشک تولید نمیکنند ولی آیا همه انها صبح که خواب بیدار میشوند ابتدا چند موشک را امتحان میکنند و بعد به باقی کارهای کشور میرسند؟ عربستان داری موشکهایی با بُرد 4000کیلومتر دارد ولی آیا آزمایشی از آنها میبینیم؟ اصلا ضررش به کنار، دلیل ضرورت آن را متوجه نمیشوم. کدام کشور توان و ساختار موشکی خود را به نمایش میگذارند؟ همه کشورها با توجه به شرایط اقتصادی خود روی مسائل دفاعی خود سرمایهگذار میکنند اما هیچکدام به اندازه ایران علاقهمند به نمایش گذاشتن آن نیست.»
بیگدلی تاکید کرد: «واقعیت این است که اگر ما آزمایش موشکی انجام نداده بودیم برای هیچ کس اهمیتی نداشت که جمهوری اسلامی ایران چه توان موشکی دارد. اما ما از آنجایی با مشکل مواجه شدیم که با مناسبت و بدون مناسبت آزمایش موشکی را در برنامه کاری خود قرار دادیم و به همه دنیا نشان دادیم که چه توانی داریم. این البته یک سوی قضیه است زیرا از سوی دیگر ما در کنار آزمایشهای گاه و بیگاه موشکی خود، آمدیم و شروع به خط و نشان برای دیگران کردیم. یعنی از یک سو موشک آزمایش کردیم و توان نظامی را به رخ کشیدیم و از سوی دیگر اسرائیل را تهدید کردیم و روی موشکهایمان شعار علیه آنها نوشتیم. خب این قطعا باعث افزایش تنش و نگرانی در سطح منطقه و جهان میشود.»
این تحلیلگر مسائل سیاسی در پایان گفت: «حالا در چنین شرایطی مشکل این است که ما مطابق قطعنامه 2231 نمیتوانیم موشکی تولید کنیم که قابلیت حمل کلاهک هستهای داشته باشد و البته این کار را هم نکردیم اما مسئلهای که کشورهای اروپایی و آمریکایی عنوان میکنند این است که موشکهای ما با یک تغییر کوچک میتوان کلاهک هستهای حمل کند و این همان موضوعی است که آنها را نگران کرده است. بنابراین ما باید ابتدا آزمایشهای موشکی خود را تمام کنیم و از سوی دیگر راه دیپلماسی را در پیش بگیریم و این مسئله را شفاف کنیم که نه قصد جنگ داریم و نه قصد تولید موشکی با قابلیت حمل کلاهک هستهای. شاید بتوانیم از این طریق فضای موجود را تلطیف کنیم و مانع از این شویم که فشارهای بینالمللی افزایش پیدا کند و کار تا جایی پیش برود که شرایط برایمان سخت شود.»