فرارو– عباس سلیمی نمین، تحلیل گر سیاسی اصولگرا شکست داعش در منطقه، روشن شدن ماهیت آمریکا و به رسمیت شناختن حق اعتراض برای مردم را از دستاورد‌ها و فرصت‌های سال ۹۶ می‌داند. او همچنین رساندن اختلافات سیاسی به سطح جامعه و فرار برخی مسئولان گذشته از جمله محمود احمدی نژاد از قانون را از چالش‌های سالی که گذشت ذکر می‌کند.
سلیمی نمین، در بیان اتفاقات و مسائل اساسی کشور در سال ۹۶ به فرارو می‌گوید: ما در سال ۹۶ شاهد رخداد‌هایی در داخل و خارج از کشور بودیم که برخی چالش‌برانگیز بود و بعضی دیگر فرصت ساز بودند. او در بیان رخداد‌های فرصت‌ساز برای کشور ادامه می‌دهد: فائق آمدن بر طرح جبهه طرفداران صهیونیسم برای ناامن کردن منطقه و تغییر جغرافیای منطقه یکی از این اتفاقات بود. خوشبختانه تلاش جبهه هواداران صهیونیسم با محوریت ایران شکست خورد که دستاورد بزرگی برای کشور محسوب می‌شود. این اتفاق حاصل چند سال تلاش و ایثارگری بود که در سال ۹۶ به ثمر نشست. البته برخی عناصر سیاسی تلاش کردند که این دستاورد را با طرح مباحثی تضعیف کنند.
احمد زیدآبادی در گفتگو با فرارو «مسائل امروز و فردای ایران» را بررسی کرد
این تحلیل گر سیاسی با بیان برخی نقد‌ها در مبارزه با داعش می‌گوید: عمده مسائلی که برخی عناصر سیاسی طرح می‌کردند حول این بود که چرا باید در حالی که خودمان در داخل کشور مشکلاتی داریم در کشور‌های حاشیه خود سرمایه گذاری یا هزینه کنیم؟ این سخن به ظاهر فریبنده و جذاب است، اما در باطن به شدت ما را حتی از دست یابی به منافع اقتصادی هم باز می‌دارد. حتی اگر نگاه ما به مسائل اطرافمان فقط و فقط مادی باشد، باید برای گسترش مبادلات اقتصادی و افزایش صادرات خود که یکی از راه‌های عمده شکوفایی اقتصادی در کشور به حساب می‌آید هزینه کنیم.
او با بیان اینکه در ارتباط با کشور‌های مجاور ممکن نیست بدون تلاش همسایگانی همراه داشته باشیم ادامه می‌دهد: همانطوری که دشمنان تلاش می‌کنند هزینه کنند و کشور‌های همسایه را با ما در تخاصم قرار دهند، ما هم باید تلاش کنیم با صرف هزینه، نه تنها مانع از حاکم شدن حکومت‌های متخاصم با خود شویم بلکه باید تلاش کنیم که آنها با ما همراه شوند. فقط از مسیر همراهی با این کشورهاست که امکان توسعه صادرات وجود دارد. برای مثال، ما در دوران حاکمیت صدام بر عراق نه تنها صادراتی به این کشور نداشتیم بلکه برای خنثی کردن تهدیدات او، مجبور به پرداخت هزینه‌های زیادی بودیم. امروز که آمریکایی‌ها نتوانستند در عراق فرمانداری آمریکایی حاکم کنند و تلاش ما در عراق موجب شد، دولتی از طریق انتخابات روی کار بیاید، طبیعتا زمینه صادرات ما به عراق نیز فراهم شد.
مبادلات تجاری ایران با عراق افزایش پیدا کرده است
سلیمی نمین با بیان اینکه مبادلات اقتصادی ما با عراق امروز بسیار چشم گیر شده است می‌گوید: اگر آمریکایی‌ها می‌توانستند داعش را در عراق، سوریه، لبنان، افغانستان و پاکستان حاکم کنند، ما نه تنها با این کشور‌ها مبادلاتی نداشتیم بلکه مجبور بودیم مثل دوران جنگ تحمیلی نان شب خودمان را هم برای دفع تهدید از کشور هزینه کنیم. در دوران جنگ تحمیلی یک روستایی که پول اندکی سرمایه او را تشکیل می‌داد، پول خود را از خود دریغ می‌کرد و به جبهه‌ها می‌داد تا بتوانیم دشمن را از درون خاک خود برانیم و مانع از پیشروی‌اش شویم؛ بنابراین استدلالی که برخی نیرو‌های غرب گرا در داخل کشور مطرح می‌کنند که موفقیت و فرصتی که برای کشور حاصل شده را تحت الشعاع قرار دهند، استدلال بسیار سستی است. ما هرگز بدون هزینه کردن در کشور‌های همسایه قادر به بهره برداری‌های کلان مدت نخواهیم بود. کمااینکه مشاهده می‌کنیم سایر کشور‌ها هم همین کار را می‌کنند. آمریکایی‌ها در عراق هزینه‌های فراوانی برای داعش کردند. آنها می‌خواستند در درازمدت منافعی برای خود بسازند. علت سرمایه گذاری آنها بر روی داعش این بود که می‌خواستند از این پدیده استفاده و حضور خود در منطقه را توجیه کنند. سپس از این طریق بتوانند نفت کشور‌ها را ببرند. در واقع بسیاری از زیادی طلبی‌های آنها در منطقه با سرمایه گذاری حاصل می‌شود.
این تحلیل‌گر سیاسی ادامه می‌دهد: در حالی که ترک‌ها در سوریه سال‌ها در مسیر نفی حاکمیت ملی این کشور حرکت کردند، اکنون با منتفی شدن موضوع داعش، تلاش می‌کنند در بازسازی سوریه نقشی جدی ایفا کنند و بازار‌های سوریه را به دست بگیرند. ما که در این کشور نقش مثبت ایفا کردیم، برخی نیرو‌ها تمایل برای اینکه ما روابط اقتصادی خود را با سوریه افزایش دهیم و از دستاورد بسیار مثبت خود در شکست دادن داعش استفاده کنیم مانع می‌شدند.
یک دستاورد سال قبل: ماهیت آمریکا برای جوانان روشن شد
او از دیگر دستاورد‌های سال ۹۶ برای کشور را روشن شدن ماهیت آمریکا می‌داند و می‌گوید: آمریکا در این سال تمام همت خود را برای منتفی کردن برجام به کار گرفت. نه تنها خودش در برجام نقض عهد می‌کند، بلکه تمام توان خود را به کار می‌گیرد که کشور‌های اروپایی را هم وادار به نقض عهد کند که البته تا حدودی هم درباره کشور‌های اروپایی موفق بوده است.
سلیمی نمین در توضیح این دستاورد می‌گوید: این مساله برای جوانان و مدیران ما دستاورد بالایی است. ما بیشتر از هر زمانی باید تلاش کنیم به توان ملت خود متکی باشیم و منابع داخلی و نیروی انسانی داخلی را فعال کنیم و دست از نزاع‌های کاذب برداریم. چرا که شاهدیم، در جهانی زندگی می‌کنیم که هیچ قاعده‌ای بر او حاکم نیست. آمریکا در حالی که در برابر چشمان یک جهان قراردادی را منعقد کرده است به راحتی آن را نقض می‌کنند و هیچ ساختاری در جهان وجود ندارد که آنها را به تن دادن به این قرارداد بین المللی وادار کند؛ یعنی کدخدای ده می‌تواند هرکاری را انجام دهد و نظام بین المللی در برابر آن هیچ اراده‌ای ندارد. این مساله شناخت خیلی خوبی به جوانان ما می‌دهد و می‌تواند انگیزه تلاش و کار مضاعف را در جوانان ما ایجاد کند.
مذاکرات هسته‌ای کار درستی بود
او با بیان اینکه دو جریان‌های سیاسی نقض عهد آمریکایی‌ها که صورت مساله است را فراموش می‌کنند ادامه می‌دهد: یکی از این دو جریان، جریان تندروی اصولگرایان است که توجه را از نقض عهد آمریکایی‌ها به خطا بودن مذاکرات از ابتدا منحرف می‌کند؛ در حالی که مذاکرات از ابتدا با سیاست نظام بوده و کار درستی بود و همواره می‌توان از آن دفاع پررنگی کرد. این انحراف باعث می‌شود که ما به جای آمریکایی‌ها رقیب خود را محکوم کنیم. در حالی که در مذاکره اگر ما ضعفی هم نداشتیم و هیچ خطایی هم صورت نمی‌گرفت، باز هم آمریکایی‌ها نقض عهد می‌کردند. اگر بالاترین تضمین‌ها را می‌گرفتیم، همانطور که امروز مشاهده می‌کنیم آمریکایی‌ها در این نظام جهانی هیچ مانعی در برابر خود نمی‌بینند.
این تحلیل گر اصولگرا می‌گوید: حتی اگر مذاکرات بسیار قوی تری صورت می‌گرفت و ما تضمین‌های بسیار قوی تری دریافت می‌کردیم، هیچ یک از این‌ها مانع از این نمی‌شد که آمریکایی‌ها با فاصله اندکی همه تعهدات خود را کنار بگذارند؛ بنابراین این کار غلطی است که به جای آنکه جوانان را متوجه این بی قانونی جهانی کنیم مسائل را به سوی داخل سوق دهیم که طبیعتا بهره مندی جوانان را از نظام بین الملل اندک می‌کند. سلیمی نمین ادامه می‌دهد: گرایش دیگری که در بین نیرو‌های تندروی اصلاح‌طلب وجود دارد نیز به همین ترتیب ما را از این فرصت استثنائی محروم می‌کند. آنها بدون آنکه در مقام تبیین تلاش‌های آمریکا برای سست ساختن معاهده برجام کنند بحث برجام دو و سه را مطرح می‌کنند. یعنی علی القاعده به صورت غیرمستقیم می‌گویند برجام یک موفق بوده و آمریکایی‌ها به تعهدات خود عمل کردند و اکنون بیاییم بر سر موضوعات دیگری با آمریکایی‌ها مذاکره کنیم. این هم انحراف جدی از تشخیص و فرصتی است که برای ما ایجاد شده است.
به رسمیت شناختن حق اعتراض دستاورد بزرگ سال ۹۶ بود
این تحلیل گر سیاسی در بخش دیگری از گفت و گوی خود می‌گوید: یکی از فرصت‌هایی که در سال ۹۶ متوجه ملت ایران شد، به رسمیت شناختن حق اعتراض برای مردم بود. این از دستاورد‌های بزرگی است که می‌توان بر روی آن بحث و تبادل نظر کرد. از سال ۹۵ به تدریج نظام به این جمع بندی رسید که باید در فی مابین انتخابات ریاست جمهوری و شکل گیری قوه مجریه بتوانیم فرصت‌هایی برای مردم ایجاد کنیم که در روند مسائل جامعه مشارکت داشته باشند و این مشارکت فقط محدود به انتخابات نباشد. این در حالی بود که در سال‌های قبل اگر کارگرانی حقوق خود را به موقع دریافت نمی‌کردند و به خاطر آن تجمعی شکل می‌دادند اجتماع‌شان با مداخله نیروی انتظامی برهم می‌خورد. اما از سال ۹۵ ما شاهدیم که به تدریج یک اراده‌ای شکل گرفت و در سال ۹۶ این اراده در مسیر قانون‌مند شدن قرار گرفت. این گام بلندی در مسیر توسعه سیاسی بود. یعنی اینکه مردم بتوانند بعد از انتخابات هم اگر نارسایی، کاستی و خطایی مشاهده کردند بتوانند در مسیر رفع این خطا برآیند، نه اینکه به انتظار بنشینند تا در انتخابات بعدی اگر دولتی به تعهدات خود عمل نکرد آن را تغییر دهند. البته این گام بلند در مسیر توسعه سیاسی همانطور که برای ملت ما دستاورد بسیار بالایی دارد برای بدخواهان ملت هم فرصت ایجاد می‌کند که در نظم عومی اخلال ایجاد کنند.
او با اشاره به اعتراضات دی ماه می‌گوید: ما در این اعتراض‌ها به تدریج از سوی بدخوهان ملت شاهد تلاش‌هایی برای برهم زدن امنیت کشور بودیم. آمریکایی‌ها هم به صراحت از مداخله در این قضیه سخن گفتند و ابزار‌های نیابتی آنها مثل منافقین، گروه‌های مختلافی که در خدمت آمریکایی‌ها هستند از به میدان آمدن برای بر هم زدن امنیت عمومی گفتند. اما خوشبختانه این سرمایه اجتماعی که ارزش‌های نظام ایجاد کرده به میدان آمد و مانع از تحرکات و سوء استفاده‌های بدخواهان ملت شد؛ بنابراین من تصور می‌کنم که در سال‌های آتی اگر ما بتوانیم که ساختار‌های لازم را شکل دهیم برای اینکه اگر کسی خواست از این گام بلند در مسیر توسعه سیاسی سوءاستفاده کند، با قدرت جلوی او را بگیریم قادر خواهیم بود که در ارتباط با حل برخی مشکلات و اصلاح برخی انحرافات از طریق پاسخ گویی به مطالبات به حق مردم عمل کنیم.
جامعه نامحرم نیست، اما اختلافات باید پشت پرده حل شود
سلیمی نمین در ارتباط با چالش‌های کشور در سال ۹۶ نیز می‌گوید: از جمله چالش‌ها بحث اختلاف دیدگاه‌هایی بود که میان سطوح بالای نظام وجود دارد که این اختلاف دیدگاه‌ها قاعدتا باید در ساختار کشور مورد بحث قرار بگیرند. اگر در مورد فضای مجازی میان قوه مجریه و قضاییه یا قوه مجری یا سایر دست اندرکاران وجود اختلافی دارد باید در بالاترین جایگاه قانون گذاری حل و فصل شوند. حتی اگر این اختلافات حل و فصل نشد طبیعتا رای گیری می‌شود و باید همه به رای اکثریت تن داد. اما متاسفانه شاهدیم که بعضی مسئولین زیاده خواه حاضر نیستند که به رای اکثریت در این ساختار‌ها تن دهند؛ لذا با کشاندن مباحث به سطح جامعه جامعه را متشنج و مضطرب می‌کنند. مثلا اگر مساله‌ای مورد اختلاف است و مرجع آن شورای عالی انقلاب فرهنگی است باید در همان جا حل و فصل شود و اگر نتیجه‌ای حاصل نشد، در این شورا رای گیری می‌شود.
او ادامه می‌دهد: همه نظام‌های سیاسی همه مباحث خود را را به سطح جامعه نمی‌رسانند. در ساختار‌های رسمی، که به آن ساحت پنهان می‌گویند، مسائل بر اساس ساختار قانونی حل و فصل می‌شود. اما متاسفانه ما شاهدیم که برخی از مدیران زیاده خواه اینگونه اختلافات را به سمت جامعه می‌کشانند که این بسیار کار غلط و خودخواهانه‌ای است. ما این را در قوه مجریه و قضاییه شاهد بودیم. چرا یک مقام حکومتی باید یک موضوعی را به سطح جامعه بکشاند در حالی که این موضوع را می‌توان در شورای عالی امنیت ملی حل و فصل کرد؟ این بدان معنی نیست که جامعه از این قبیل موضوعات نامحرم باشد. بلکه خود جامعه طلب می‌کند که این بحث‌ها باید در همان تشکیلات مربوط به خود حل و فصل شود. چه دلیلی دارد که ما اینگونه مباحث که از اختلاف غیرقابل حل بین مسئولین نشان دارد را بین جامعه بکشانیم؟ این می‌تواند جامعه را ناامید، مضطرب و نگران کند.
چرا احمدی نژاد نباید به قانون تن دهد؟
این تحلیل گر سیاسی در ادامه با اشاره به فعالیت‌های جنجال برانگیز محمود احمدی نژاد و نزدیکان او در سال ۹۶ می‌گوید: از جمله مسائلی که ما در سال ۹۶ شاهد بودیم، مساله فرار بعضی از مسئولین تراز اول از قانون است. البته این موضوع پدیده جدیدی نیست. ما در همه انقلاب‌ها این مساله را شاهد بودیم که برخی از نسل اولی‌های انقلاب‌ها دچار زیاده خواهی شدند و ضربه جدی تا حد زمین گیر کردن انقلاب حرکت کردند. خوشبختانه ما در سنوات گذشته توانستیم بعضی زیاده خواهی‌های مسئولین را مهار کنیم. زیاده خواهی آقای منتظری درباره اینکه قانون درباره اطرافیان ایشان صادق نباشد ولو اینکه ۲۷ قتل مرتکب شده باشند هرچند با مقاومت جدی ایشان رو به رو شد، اما در نهایت مهار شد. زیاده خواهی آقای هاشمی درباره فرزندانش یا تمدید دوره ریاست جمهوری ایشان نیز از جمله مواردی بود که در سال‌های گذشته مهار شد. با این حال ما باز هم شاهد زیاده خواهی‌هایی بوده ایم.
سلیمی نمین ادامه می‌دهد: زیاده خواهی آقای احمدی نژاد در سال ۹۶ برای اینکه قانون متوجه حلقه اطراف ایشان نشود مصداق این موضوع است. البته خوشبختانه تلاش بسیار زیاد و تحرکات فراوان ایشان هرگز به جایی نرسید و نتوانست جلوی قانون را بگیرد. اما در عین حال برای جامعه نوعی احساس تاسف و تاثر به وجود می‌آورد. آقای احمدی نژاد برای اینکه بتواند اطرافیان خطاکار خود را از قانون مصون بداند، حملات بی منطقی را تحت لوی عدالت خواهی علیه کلیت قوه قضاییه دنبال می‌کند. البته از آنجایی که کل جامعه متوجه می‌شود که تحرکات او هیچ بهره‌ای از عدالت خواهی نبرده، کسی با او همراهی نمی‌کند. مثلا ان‌ها در تحصن خود ۲۰ نفر هم نتوانستند جمع کنند و بیشتر نیرو‌های امنیتی اطراف ایشان حضور داشتند. اما این اخبار تاسف جامعه را برمی‌انگیزد که چرا کسی که هشت سال در مسند ریاست جمهوری قرار داشته، این چنین ساختار قانونی کشور را به چالش بکشد و حاضر نباشد که به قانون تن دهد.
| بخوانید: 
شماها سال ها است شکست خورده اید ولی همچون ایشان در سیاست زیاده خواهی می کنید