واقعیت آن است که شرکت‌های خودروسازی داخلی نه‌تنها تولید و عرضه خودرو را در 2ماه نخست امسال کاهش نداده‌اند بلکه آمارها حاکی از افزایش 30درصدی تولید دراین مدت است اما در شرایطی که نوسان نرخ ارز پس از مطرح شدن مباحث مرتبط با تحریم، سرازیر شدن نقدینگی سرگردان و رشد تقاضای کاذب در بازارهای مختلف را شاهد هستیم.
حذف قیمت‌های حاشیه بازار ازجمله پیـش شرط‌های شورای رقابت برای موافقت با افزایش رسمی قیمت خودروهای داخلی است اما این روزها فاصله قیمت خودروهای داخلی از شرکت‌های خودروسازی تا بازار آزاد به‌شدت افزایش یافته است.
به گزارش همشهری آنلاین، البته در این میان منصور معظمی، معاون وزیر صنعت و مدیرعامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران اعلام کرده که قیمت خودرو از ابتدای امسال فقط ۷.۶ درصد افزایش یافته است. به گفته او، خودروسازان درصدد افزایش قیمت هستند ولی شورای رقابت موافقت نکرده است.
با رضا شیوا، رئیس شورای رقابت در این‌باره گفتوگو کرده‌ایم.
شکاف قیمت کارخانه و حاشیه بازار خودروهای داخلی افزایش یافته است. رویکرد شورای رقابت چیست؟
واقعیت آن است که شرکت‌های خودروسازی داخلی نه‌تنها تولید و عرضه خودرو را در 2ماه نخست امسال کاهش نداده‌اند بلکه آمارها حاکی از افزایش 30درصدی تولید دراین مدت است اما در شرایطی که نوسان نرخ ارز پس از مطرح شدن مباحث مرتبط با تحریم، سرازیر شدن نقدینگی سرگردان و رشد تقاضای کاذب در بازارهای مختلف را شاهد هستیم.
نظام عرضه و تقاضای خودرو نیز به مشکل خورده است. برای رفع این تقاضای کاذب در هر کالایی نمی‌توان در کوتاه‌مدت نسخه‌ای پیچید. اگر میزان تولید و عرضه شرکت‌های خودروسازی کاهش یافته بود می‌توان به آنها خرده گرفت.
اما میزان تولید خودروهای داخلی در خرداد‌ماه امسال نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته 20درصد کاهش یافته است. علت چیست؟
این کاهش تولید در همه خودروهای داخلی نبوده بلکه در برخی خودروها که تولید داخل یا مشترک آن نیازمند تأمین قطعات از خارج کشور بوده، این کاهش را شاهد بودیم. مشکلات تأمین قطعات خودرو همانند چند سال گذشته حتی موجب دپوی خودروهای ناقص در شرکت‌های خودروسازی شده است و در چنین شرایطی نمی‌توان خودروساز را برای کاهش عرضه و تشدید شکاف قیمتی کارخانه و حاشیه بازار مواخذه کرد. وقتی قطعه ندارند و برای نقل و انتقال پول با مشکل مواجه هستند، باید تلاش کنیم تا این موانع رفع شود و تولید رونق گیرد.
با این شرایط علت پیش فروش طولانی مدت خودروهای داخلی چیست؟
شورای رقابت در تنگنای تولید و عرضه خودرو با پیش فروش طولانی مدت محصولات خودروسازان مخالف است؛ رویه‌ای که با بخشنامه اخیر سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان متوقف شده است. پیش از این شورای رقابت در مورد بسته بودن سامانه فروش به شرکت‌های خودروسازی هشدار داده بود اما وقتی با هجوم تقاضای کاذب سامانه‌های فروش خودروسازان در چند ساعت دچار اختلال می‌شود، نمی‌توان خرده‌ای به بخش عرضه خودرو گرفت. سرمایه‌های سرگردان، بازارهایی مانند خودرو، ارز و طلا را مختل کرده و تبدیل خودرو به کالایی سرمایه‌ای موجب به هم خوردن نظام عرضه و تقاضا و شکاف قیمتی در حاشیه بازار شده است.
اما فعالان بازار خودرو خلع امکان صلح و فروش کارتکسی خودروهای داخلی را ازجمله سازوکارهای کاهش اختلاف قیمتی خودروهای داخلی از کارخانه تا حاشیه بازار تلقی می‌کنند. نظر شما چیست؟
شاید بتوان گفت تا پیش از این برخی تخلفات مانند فروش کارتکسی خودرو در برخی نمایندگی‌های رسمی فروش شرکت‌های خودروسازی یا خرید سبدی خودرو برای عرضه در بازار و کسب سود بیشتر به شیوه‌ای برای کسب درآمد توسط برخی دلال‌ها در شرکت‌های خودروسازی تبدیل شده بود اما اکنون شرایط عرضه و تقاضا در بازار خودرو به‌گونه‌ای رقم خورده که امکان کنترل و نظارت چنین تخلفاتی وجود ندارد.
با وجود این باید به محدودیت‌های موجود تولید و عرضه خودرو و سایر کالاها نیز توجه کرد. اکنون مصرف‌کنندگان دچار سردرگمی برای سرمایه‌گذاری در بازارها شده‌اند. در واقع تقاضای کاذب، مشکلات تأمین قطعه، نقل و انتقال پول و جو روانی حاکم بر بازار خودروها و برخی دیگر از بازارها عملا شرایطی را رقم زده که تعادل نظام عرضه و تقاضای اقلام کالایی به هم خورده و نمی‌توان کاهش یا برخی تخلفات را در عرضه خودروهای داخلی منشأ اصلی افزایش شکاف قیمتی خودرو از شرکت‌های خودروسازی تا حاشیه بازار تلقی کرد.
