فرارو- با وجود ابراز تمایل دونالد ترامپ برای دیدار و مذاکره بدون پیش شرط با رهبران ایران، اما به نظر میرسد ایران برای مذاکره با آمریکا قائل پیش شرطهایی است. در همین حال از دولت ترامپ نیز صدای واحدی شنیده نمیشود، وزیر خارجه آمریکا ساعاتی پس از سخنان مهم رییس جمهور این کشور شروطی را برای مذاکره با ایران مطرح کرد.
به گزارش فرارو، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا دوشنبه شب اعلام کرد آمادگی دارد تا «بدون پیششرط» با ایران وارد مذاکره شود.
او گفت: «هیچ شرطی وجود ندارد. آنها اگر بخواهند ملاقات کنند، ما هم ملاقات میکنیم. این هم برای کشور خوب است، هم برای آنها، هم برای ما و هم برای جهان.»
همچنین در هفته اخیر تحول دیگری رخ داد و یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان به واشنگتن سفر کرد. شایعاتی مبنی بر اینکه سفر بن علوی برای کاستن از تنش میان ایران و آمریکا بوده مطرح شده است. البته وزارت خارجه ایران این شایعات را تائید نکرده است.
عمان در سالهای اخیر نقش تازه ای در منطقه پیدا کرده است. این کشور به میانجی میان ایران و آمریکا در دوره باراک اوباما تبدیل شد.
مواضع متناقض
اما ساعتی پس از سخنان ترامپ مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در اظهار نظری پیش شرطهایی برای مذاکره با ایران اعلام کرد.
وزیر امور خارجه آمریکا در گفتوگویی با شبکه خبری سیانبیسی، با بیان این که از این ابراز تمایل ترامپ حمایت میکند، گفت: «رییسجمهوری در صورتی با ایرانیها پای میز مذاکره خواهد نشست که آنها تعهد به اعمال تغییرات در نحوه رفتار با مردم این کشور را نشان دهند، از رفتار بد خود بکاهند و بتوانند بپذیرند که وارد توافقی هستهای شوند که در عمل مانع اشاعه [تسلیحاتی]شود.»
پیشتر پمپئو از ۱۲ شرط آمریکا برای توافق با ایران سخن گفته بود. شروطی که ایران به تندی به آنها واکنش نشان داد و آنها را رد کرد.
همچنین سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در ادامه اظهارنظرهای متناقض مقامات کشورش درباره مذاکره با ایران، گفت: «رییسجمهور ترامپ آماده گفتوگو با تهران است، به شرط آنکه این کشور به طور اساسی تغییر کند.»
به گزارش خبرگزاری فرانسه، گرت مارکوس سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا با بیان این شرط افزود: «آمریکا حاضر است برای پایان تحریمها و برقراری مجدد و کامل روابط دیپلماتیک و تجاری وارد عمل شود و به ایران اجازه دهد که فناوری پیشرفته داشته باشد و از پیوستن دوباره اقتصاد ایران به نظام اقتصادی بینالمللی حمایت کند.»
واعظی می گوید ترامپ هشت بار درخواست دیدار با روحانی را داده است
واکنش های داخلی به پیشنهاد ترامپ
این سخنان ترامپ از شب گذشته با موجی از واکنش در فضای مجازی همراه بود. برخی مقامات ایرانی نیز تا لحظه تنظیم این گزارش در این باره اظهار نظرهایی داشته اند.
حمید ابوطالبی مشاور رییس جمهور در توئیتر خود نوشت: «احترام به ملت بزرگ ایران، کاهش خصومتها و بازگشت آمریکا به برجام، هموار کننده مسیر سنگلاخ کنونی است.»
او با یادآوری پیشینه تماس تلفنی حسن روحانی با باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا افزود: «گفتوگوی تلفنی روسایجمهوری دوکشور در سازمان ملل در سال ۱۳۹۲، بر این باور استوار بود که میتوان با التزام به ابزار گفتگو در مسیر اعتمادسازی گام برداشت. برجام دستاورد التزام به گفتگو است؛ باید آن را پذیرفت.»
مشاور روحانی همچنین نوشت: «سال گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل پس از تهدید ملت بزرگ ایران، موضوع ملاقات دو رییسجمهور مطرح شد. اکنون هم پس از [اعلام]خروج [آمریکا]از برجام، ملاقات بدون پیششرط عنوان میشود! کسانی که به گفتگو به عنوان روش حل اختلافات در جوامع متمدن باور دارند، باید به ابزار آن هم ملتزم باشند.»
حشمت الله فلاحت پیشه رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در این باره اظهار کرد: «زمام اختلافات ایران و آمریکا در اختیار بازیگران ثالث است و تا زمانیکه یک خط قرمز ارتباطی میان دو طرف ایجاد نشود، منافع ملی تهران و واشنگتن بازیچه دیگرانی خواهد بود که از تصاعد بحران میان این دو قدرت منطقهای و جهانی سود میبرند.»
با این حال او تاکید کرد "نباید مذاکره به تابویی در مناسبات ایران و آمریکا تبدیل شود. "
فلاحتپیشه گفت: «ترامپ به خوبی میداند که توان مدیریت جنگ با ایران را ندارد، اما در عین حال حتی از درک توان و جذابیتهای اقتصادی و تجاری ایران نیز عاجز است.».
اما مصطفی کواکبیان نماینده اصلاح طلب مجلس نظر دیگری دارد. او معتقد است شرایط مذاکره با ترامپ وجود ندارد.
کواکبیان امروز در صحن مجلس گفت: «شرایط به گونهای است که نمیتوانیم بگوییم ترامپ فردی است که بشود با آن مذاکره کرد تا مشکلات حل شود؛ چرا که نشان داده تعهد ناپذیر است؛ لذا امروز این شرایط وجود ندارد؛ البته شاید زمانی شرایطی پیش بیاید که ما نیز مخالفش نیستیم، اما بی تردید امروز نمیتوانیم این کار را بکنیم؛ چرا که به هر شکلی این مذاکره انجام شود تلقی تسلیم میشود و ملت ایران تسلیم ناپذیر است.»
علی مطهری نایب رییس مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به درخواست مذاکره ترامپ، گفت: «با تحقیرهایی که ترامپ نسبت به ایران داشته مذاکره مناسب نیست، مذاکره در این وضعیت توام با ذلت، خواری و تحقیر است.»
او ادامه داد: «اگر ترامپ از برجام خارج نشده بود و تحریمهای جدید به تصویب نمیرساند، مذاکرات اشکال نداشت البته برای ما بهتر بود در زمان اوباما روابط و مذاکرات را با آمریکا انجام میدادیم و بسیاری از مشکلات را با دولت اوباما حل میکردیم.»
مطهری در عین حال مذاکره در شرایط عادلانه و توام با احترام متقابل را مفید دانست و افزود: "مذاکره و رابطه دو مفهوم جداگانه است. ممکن است رابطه با آمریکا برقرار شود تا تسهیلاتی مثلا برای اتباع ایرانی ساکن در آمریکا به وجود آید ولی مذاکره یعنی توافق با آمریکاییها در حوزهها و مسائل مختلف."
محمود صادقی نماینده اصلاح طلب مجلس شب گذشته در واکنش به سخنان ترامپ در توئیتی کوتاه نوشت: «نقض پیمان برجام بدتر از هر پیش شرطی است.»
حمید رضا آصفی سخنگوی پیشین وزارت خارجه هم در این باره نظر مشابهی دارد. او نیز قائل به وجود پیش شرطهایی برای مذاکره با آمریکاست. آصفی گفت: «در راستای تحقق این موضوع ابتدا باید ترامپ تکلیف خود را با تندروهای کاخ سفید از جمله جان بولتون و پمپئو مشخص کند.»
جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ از جمله سیاستمداران آمریکایی است که قائل به براندازی حکومت ایران است و این دیدگاه را آشکارا بارها بیان کرده است.
آصفی با بیان اینکه "صدای واحدی از کاخ سفید در مورد ایران نیز بیرون نمیآید"، افزود: «ترامپ استاد تخریب توافقات است چنانکه دیدیم برجام را زیرپا گذاشت و نقض معاهده پاریس، توافقات صورت گرفته با ناتو و ... از جمله توافقات دیگری است که ترامپ زیر پا گذاشته است. درواقع مساله این است که ترامپ باید تکلیف خود را با مواضع متفاوتی که اتخاذ میکند مشخص کند.».
اما شیرین هانتر استاد دانشگاه جرج تاون از موضع دیگری به مسئله نگاه میکند. او معتقد است: «ترامپ مصمم است که مسئله ایران را حل کند، یا از طریق مذاکره یا از طریق فشار و چه بسا حتی حمله نظامی. هنوز تصمیم قطعی در این زمینه گرفته نشده است. اما با توجه به شخصیت ترامپ این امکان وجود دارد که حمله به ایران در صورت وقوع قبلا اعلام نشود، بلکه به صورت غافلگیرانه باشد.»
در حالیکه برخی تحلیلگران داخلی بر هشیاری ایران در مقابل پیشنهاد ترامپ تاکید دارند و به نوعی معتقدند که ایران برای مذاکره باید پیش شرطهایی را در نظر گیرد، اما در فضای مجازی وضعیت دیگری وجود دارد. برخی معتقدند این موقعیت بسیار خوبی برای مذاکره ایران با دولت ترامپ است. برخی دیگر می گویند حالا توپ در زمین ایران است.
مصطفی تاجزاده فعال سیاسی اصلاح طلب در این باره در توئیتی نوشت: «اگر جای روحانی بودم اعلام میکردم برغم بیاعتمادی به ترامپ که به تعهدات کشورش پایبند نبوده، حاضرم برای نیل به صلح پایداردربارۀ همه مسایل بویژه لزوم تغییر رفتار بیثباتساز آمریکا درخاورمیانه ومداخلات گذشتهاش در ایران درحاشیه اجلاس سران در سازمان ملل با اوصریح و شفاف گفتگو کنم.»
علی شکوری راد دبیرکل حزب اصلاح طلب اتحاد ملت هم در این باره گفت: «ابتکار ترامپ در دادن پیشنهاد مذاکره بدون پیششرط در هر زمان و هر مکان به ایران نیازمند یک پاسخ ابتکاری و منطبق با مصلحت و منافع ملی است. حال که وزیر خارجه امریکا پیشنهاد مذاکره را مجدداً مشروط کرده است خوب است ظریف به پمپئو پیشنهاد مذاکره غیرمشروط در مکان و زمان دلخواه بدهد.»
علی تاجرنیا دیگر فعال اصلاح طلب نیز از مذاکره استقبال کرده و حالا را بهترین زمان برای مذاکره دانسته است.
توئیت مهاجرانی در استقبال از پیشنهاد ترامپ
اما در جبهه اصولگرایان تاکنون واکنش مشخصی صورت نگرفته است. با این حال پیشبینی واکنش اصولگرایان دشوار نیست.
خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران امروز در گزارش به سخنان تارمپ پرداخت و نوشت: «دولت ترامپ در حالی دم از گفتگو با ایران میزند که از توافقی که با دو سال گفتگو با ایران حاصل شد خارج شده است و تمام دنیا را به فشار علیه ایران فرامیخواند؛ دیپلماسی ترامپی را چگونه میتوان باور کرد؟!»
این خبرگزاری با بیان اینکه "دیپلماسی ترامپی بهدنبال تهدید و فشار همراه با در باغ سبز نشان دادن برای گفتگو است"، تاکید کرد: «دولت ترامپ اگر به گفتگو اعتقاد داشت از توافقی که با دو سال گفتگو به دست آمده بود خارج نمیشد. درک این نکته، سادهتر از آن است که کسی منکر آن باشد.»
قیمت سکه درحالی دیروز ثانیهای بالا میرفت که طی ۶ ساعت ۳۵۰ هزار تومان افزایش پیدا کرد و به رکود ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان هم رسید.
ولی اولین معاملات امروز صبح با توجه به اخبار مثبت دیشب به یکباره با ۴۰۰ هزار تومان کاهش نسبت به رکورد قیمتی دیروز در محدوده ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان آغاز به کار کرده است.
پس از سخنان ترامپ در کانال های تلگرامی معامله سکه و ارز فروشندگان افزایش چشمگیری پیدا کردند.
براساس گزارشها کاهش قیمت سکه و دلار همچنان در بازار ادامه دارد. از صبح امروز قیمت دلار در بازار آزاد به کانال ده هزار تومان بازگشت.
بازار بورس نیز امروز با جهش همراه بود.
شاخص بورس امروز (سه شنبه) با ثبت رکوردی جدید و تاریخی، چهار هزار و ۴۱۳ پله بالا رفت و در جایگاه ۱۲۱ هزار و ۱۷۳ واحدی قرار گرفت؛ که ظاهرا سخنان ترامپ در این جهش شاخص بی تاثیر نبوده است.
البته جهش شاخص بورس دلایل دیگری هم دارد. براساس گزارشها اخبار مثبت سیاسی، ادامه نوسان نرخ ارز، احتمال آزادی شرکتهای پتروشیمی و فلزی در فروش ارز صادراتی در بازار ثانویه سامانه نیما و امیدواری به ترمیم تیم اقتصادی دولت، باعث افزایش جذابیت بازار سهام و رکوردشکنی تاریخی شاخص شده است.