یک سال از شروع دوره مدیریت شهری جدید تهران با ۵۲ هزار میلیارد تومان بدهی می‌گذرد. یک سال گذشته، اما بدهی تغییری نکرده و تهران هنوز ۵۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد؛ بدهی‌ای که بیش از نیمی از آن مربوط به بانک‌ها و به‌ویژه بانک شهر است. بانک شهری که اسپانسر و سهامدار پروژه‌های شهری است و این یعنی تهران، هم پول ندارد و هم پروژه‌های مهمش مثل مترو روی زمین مانده است.
به گزارش شرق، شهردار تهران که شب گذشته برای اولین بار در رسانه ملی حاضر می‌شد؛ ضمن توضیحاتی درباره شهر و شهرداری تهران تأکید کرد: «شهرداری تهران را با ۵۰ هزار میلیارد تومان بدهی تحویل گرفته‌ام و بدهی‌ها را به مرور پرداخت خواهیم کرد».
محمد علی افشانی شهردار تهران
شهردار تهران روز گذشته همراه با معاون ترافیک خود و البته محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران که روزی مدیرعامل متروی تهران بوده است، از پروژه متوقف‌مانده خط ۶ متروی تهران بازدید کرد؛ پروژه‌ای که همانند خط ۷ مترو به دلیل بدهی پیمانکاران به بانک شهر متوقف مانده است. بانک شهری که خودش این روز‌ها اوضاع و احوال خوبی ندارد.
در جریان ارائه گزارش و بازدید از خط ۶ محسن هاشمی به گزارش پیمانکار ایراد گرفت و دلایل و توضیحات آنها برای توقف کار را «گروکشی» خواند.
پیش‌تر مجید فراهانی، عضو شورای شهر تهران، هم گفته بود که «از دو ماه گذشته بانک شهر ضمن قطع‌کردن حمایت‌های مالی خود از پروژه‌ها مشکلاتی را هم برای پروژه‌ها به‌ویژه خط ۶ و ۷ به وجود آورده است. مهم‌تر اینکه با ضبط ضمانت‌نامه‌های پیمانکاران فعال در خط ۶ و ۷ و بستن حساب‌ها عملا باعث تعطیلی پیشرفت کار شده و امروز پیمانکاران خط ۶ و ۷ به‌این‌دلیل امکان فعالیت ندارند».
تهران در سال‌های گذشته پروژههایی بزرگ‌مقیاس را به خود دیده و همواره در هر گوشه‌اش کارگاهی عملیاتی فعال بوده است. شهری که به‌ویژه مناطق شمالی‌اش کوچه به کوچه عادت به تاورکرین‌ها و اسکلت‌های فلزی دارد و حالا که مدتی است این فضا آرام و به عبارتی متوقف مانده، شرایط برایش عادی به نظر نمی‌رسد.
بسیاری از آن زیاده‌خواهی‌ها و قدم‌های بزرگ که با پول فروش شهر و آینده آن کلید خورده شد، حالا متوقف و روی دست پایتخت مانده‌اند. واقعیت این است که شهرداری تهران در شرایطی که نمی‌تواند پروژه‌های قبلی و حیاتی شهر را تکمیل کند و در وضعیت «بخور و نمیر» به سر می‌برد، تلاش می‌کند تا با مذاکره و استمهال و انواع تهاتر تهران و شهرداری را با این دامنه عریض و طویل تنها سرپا نگه دارد.
پیش‌تر ایرج معزی، معاون فنی و عمران شهرداری تهران، با اشاره به قطره‌چکانی تزریق‌شدن بودجه عمرانی آن هم برای تکمیل پروژه‌های اولویت‌دار، گفته بود: «طول پروژه‌های بزرگراهی در حال اجرا حدود ۵۱ کیلومتر است که با تکمیل این پروژه‌ها، طول بزرگراه‌ها و معابر شریانی به بیش از ۶۳۰ کیلومتر افزایش می‌یابد». علاوه بر این‌ها حدود ۳۵ تقاطع و پل در حال انجام با رعایت اولویت هستند.
بر‌اساس‌این پروژههایی مثل دور‌برگردان بزرگراه امام رضا (ع)، دور‌برگردان جنوب به جنوب یادگار امام (ره)، احداث تقاطع غیر‌هم‌سطح شهر آفتاب با آزادراه تهران – قم، تقاطع ثامن در بزرگراه دولت‌آباد در حال اجرا هستند و پروژههایی مثل پارکینگ طبقاتی نیایش، پایانه جدید شرق، احداث بزرگراه دولت‌آباد و احداث امتداد شمالی بزرگراه صیاد‌شیرازی معطل تأمین اعتبار هستند. ضمن اینکه پروژههایی مثل احداث ادامه یادگار امام (ره) از خیابان شهیدان تا میدان فتح و بخشی از بزرگراه ارتش مدت‌هاست بلاتکلیف است.
چندی قبل خبر بسته‌شدن حساب‌های مالی شهرداری تهران در پی شکایت تأمین اجتماعی در رسانه‌ها آمد. خبر درست بود و در میانه رفتن معاون مالی و اقتصادی شهرداری تهران و تلنبارشدن بدهی‌های پیمانکاران خدمات شهری، حساب‌ها مسدود شده بود.
آنچه در‌این‌میان مهم به نظر می‌رسد، تدبیر شهردار و شهرداری تهران برای این وضعیت بی‌پولی است. در شروع دوره مدیریت جدید شهری این امید وجود داشت که با تعیین‌تکلیف بدهی‌های دولت به شهرداری تهران با تهاتر و استمهالی که از بانک‌ها صورت می‌گیرد، کمی شرایط مالی تسهیل شود؛ اما رفت‌وآمد نجفی به پاستور نتیجه‌ای نداد و حالا هم گویا تعاملات شهردار وزارت کشوری تهران با دولت هنوز جواب نداده است.
محمدعلی افشانی البته چندی قبل در دیداری که جزئیات آن رسانه‌ای نشد، توافقی با قرارگاه خاتم‌الانبیا، پیمانکار ثابت پروژه‌های شهری، برای ادامه کار و تکمیل پروژه‌های ناتمام خود داشت که البته گفته نشد در ازای چه بدهی یا طلبی خواهد بود.
از سوی دیگر حمل‌ونقل شهر تهران هم در این اوضاع بی‌پولی شرایط خوبی ندارد. تهران از سال ۹۰ به شکل رسمی اتوبوسی از دولت دریافت نکرده و سهم مربوط به خرید اتوبوس هم عاقبت مشخصی که همه روی آن اتفاق‌نظر داشته باشند نداشته است. آخرین اتوبوس‌های نو و به‌دردبخوری که وارد چرخه اتوبوس‌رانی تهران شده‌اند، همین دوکابین‌های قرمز تندرو هستند که قالیباف برای طرح BRT از سال ۸۷ به مرور از چینی‌ها خرید و همین اتوبوس‌ها حالا در شرایط فرسودگی هستند.
در آخرین اعلام‌ها تهران با کمبود حداقل سه‌هزار دستگاه اتوبوس روبه‌روست، درحالی‌که همچنان اتوبوس سهمی چند‌میلیونی در جابه‌جایی مسافر دارد. از آن‌طرف هم وضعیت تاکسی‌ها هر روز بدتر از دیروز می‌شود؛ طرح نوسازی تاکسی‌های فرسوده خیلی خوب پیش می‌رفت، حالا در این اوضاع اقتصادی و دست‌بالاگرفتن‌های جدید خودروسازان به شرایطی تکان‌دهنده رسیده و زندگی و معیشت رانندگان تاکسی درگیر این طرح‌ها شده است و مردم تهران هم درگیر تاکسی‌های فرسوده، ساماندهی‌نشده و نایاب در روز‌های بارانی و برفی هستند.
به‌هرروی شهر تهران در یک سال گذشته در منفعلانه‌ترین شکل ممکن هم‌زمان با شرایط اقتصادی و اجتماعی متفاوت و شکننده پیش رفته است. شرایطی اقتصادی که بدون‌شک اولین اثرگذاری‌های خود را روی ساخت‌وساز شهری که محل اصلی درآمد‌های شهرداری تهران است، می‌گذارد و از این نظر اوضاع شکننده شهرداری تهران را خراب‌تر می‌کند.
محمدعلی افشانی هم که این روز‌ها در برزخ ماندن و رفتن از شهرداری تهران به دلیل تصویب اصلاحیه قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان است، پیش‌روی خود راه زیادی برای جبران آن ۵۰ هزار میلیارد بدهی شهرداری ندارد و اگر خیلی تلاشش به نتیجه برسد، می‌تواند شهرداری را با تعداد چند ده هزار نفر از کارکنانی که هر روز زیادتر می‌شوند، بگرداند و پروژه‌های معطل‌مانده و اولویت‌دار را تمام کند.
