فرارو- ادغام بانک‌های انصار، قوامین، حکمت ایرانیان، مهر اقتصاد و موسسه اعتباری کوثر در بانک سپه تیتر یک اخبار اقتصادی را به خودش اختصاص داده. با اینکه تازه فرآیند ادغام آغاز شده و هنوز زمان زیادی تا پایان پروسه پیچیده ادغام بانک‌ها باقی مانده، کلی نگرانی و شبهه در این خصوص وجود دارد. مثلا اینکه تکلیف سپرده‌گذاران، سهامداران یا حتی کارکنان این بانک‌ها چه می‌شود؟ ادغام کامل این بانک‌ها چقدر زمان‌بر است؟ چه لزومی دارد که این بانک‌ها ادغام شوند؟ و چند سوال دیگر که این روز‌ها ذهن خیلی از سپرده‌گذاران این بانک‌ها را به خود مشغول کرده است.
جزئیات ادغام پنج بانک نظامی از زبان رئیس بانک مرکزی
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی دیشب در نشست خبری بخشی از صحبت‌هایش را به طرح ادغام پنج بانک نظامی در بانک سپه اختصاص داد. به گزارش ایسنا همتی می‌گوید این طرح حاصل بحث‌های فراوان در شورای پول و اعتبار و شورای عالی هماهنگی سران قواست که تمام مراحل تصویب را گذرانده و قانونی برای بانک مرکزی است که باید اجرا شود. این پنج بانک و مؤسسه بانکی حدود ۲۴ میلیون سپرده‌گذار با ارزش ۲۱۴ هزار میلیارد تومان دارند که برنامه‌ریزی به گونه‌ای است که هیچ تغییری در نحوه پرداخت سود‌های سپرده‌گذاران صورت نگیرد. رئیس کل بانک مرکزی می‌گوید طرح ادغام بانک‌ها از دیروز کلید خورده است. همتی با بیان اینکه بانک سپه یک بانک دولتی است، گفت: این بانک به نیرو‌های مسلح نیز بر اساس سیاست‌های خود خدمات ارائه می‌دهد و پس از ادغام نیز این بانک با نگاه ویژه و برتر می‌تواند به نیرو‌های مسلح خدمات دهد. او درباره تعداد شعبه‌های این بانک‌ها می‌گوید به صورت کلی حدود دو هزار و ۵۰۰ شعبه در این بانک‌های ادغامی وجود دارد و با هزار و ۶۰۰ شعبه بانک سپه، چهار هزار و ۱۰۰ شعبه خواهند داشت که از شعب بانک ملی نیز بیشتر خواهد شد.
چرا این بانک‌ها با هم ادغام می‌شوند؟
هر کدام از این پنج بانک متعلق به یکی از شاخه‌های نظامی در کشور است. موسسه اعتباری کوثر به وزارت دفاع و پشتیبانی است، بانک انصار که در ابتدا با نام صندوق پس‌انداز و قرض‌الحسنه انصار المجاهدین فعالیت می‌کرد، وابسته به بنیاد تعاون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است و بانک حکمت ایرانیان توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران پایه‌گذاری شده. بنیانگذار بانک قوامین، نیروی انتظامی است و بانک مهر اقتصادکه در ابتدا با نام مؤسسه قرض‌الحسنه مهر بسیجیان فعالیت می‌کرد، وابسته به بنیاد تعاون سازمان بسیج مستضعفین است. حالا قرار است همه این بانک‌ها که به نوعی زیر نظر نهاد‌های نظامی کشور فعالیت می‌کنند در هم ادغام شده و تنها یک بانک نظامی در کشور داشته باشیم. آن هم بانک سپه که نخستین بانک ایرانی به حساب می‌آید. با چنین‌کاری، همه نهاد‌های نظامی می‌توانند سرمایه مالی خود را در یک بانک قدرتمند سرمایه گذاری کنند.
چرا این بانک‌ها تاسیس شدند؟
شاید بپرسید چرا اصلا چنین بانک‌هایی تاسیس شدند که حالا می‌خواهند ادغام شوند؟ دلایل تاسیس این بانک‌های نسبتا کوچک زیاد است، اما دلیل اصلی مقابله با تحریم‌ها بود. اگر دقت کرده باشید اغلب این بانک‌ها و موسسات در اواخر دهه هشتاد و اوایل دهه نود تاسیس شده‌اند. آن زمان بانک سپه با یک مشکل غیرمنطقی روبرو بود، آن هم اینکه نام این بانک در زبان انگلیسی Sepah با تلفظ سپاه خوانده می‌شود و برای همین غربی‌ها آن را تحریم کردند. برای مقابله با چنین تحریم‌هایی هر کدام از نهاد‌های نظامی بانکی مختص خودش را تاسیس کرد تا به راحتی بتواند مبادلات بانکی داشته باشد.
تابلو همه شعبه‌های این پنج بانک پایین می‌آید؟
آنطور که همتی می‌گوید این پنج بانک روی هم دو هزار و ۵۰۰ شعبه دارند و بعد از ادغام با بانک سپه، تعداد شعب بانک سپه از هزار و ۸۰۰ شعبه به چهار هزار و ۱۰۰ شعبه خواهد رسید. حالا قرار است تابلو همه این شعبه‌ها پایین بیاید و تابلو بانک سپه بالا برود.
تکلیف حساب‌های سپرده و کارت‌های بانکی چه می‌شود؟
وقتی دو یا چند بانک با هم ادغام می‌شوند حساب‌های سپرده همچنان به قوت خودشان باقی است و صرفا طرف قرارداد سپرده‌گذاران از بانک‌های قبلی به بانک جدید تغییر پیدا می‌کند. از آنجا که همه حساب‌های سپرده بانک‌ها توسط بانک مرکزی تضمین می‌شوند، هیچ نگرانی از این بابت وجود نخواهد داشت. شاید بپرسید تکلیف کارت‌های اعتباری چه می‌شود؟ کسانی که از کارت اعتباری این بانک‌ها استفاده می‌کنند حتما باید کارتشان را تغییر دهند؟ تجربه نشان داده که دو حالت پیش روی دارندگان کارت اعتباری این بانک‌ها است. حالت اول این است که یک بازه زمانی برای تغییر اطلاعات حساب یا کارت بانکی اعلام می‌شود و در آن بازه زمانی کارت‌های اعتباری به نام بانک جدید صادر می‌شوند. حالت دوم که احتمال بیشتری دارد این است که این کارت‌های اعتباری کماکان به حساب‌های بانکی متصل خواهد ماند و دارندگان این کارت‌ها می‌توانند از آن برای تراکنش‌هایشان استفاده کنند. در این حالت کارت‌های بانکی تا تاریخ انقضایشان فعال خواهند بود و بعد از صدور مجدد، کارت اعتباری بانک جدید برای مشتریان صادر می‌شود.
این پنج بانک نظامی چقدر کارت اعتباری و خودپرداز دارند؟
بر اساس آخرین آمار موجود از کارت‌های بانکی، بانک انصار تا کنون ۵۳۰ کارت اعتباری صادر کرده است. بانک قوامین تا کنون کارت اعتباری صادر نکرده و تعداد کارت‌های اعتباری بانک حکمت ایرانیان به ۵۸۱ کارت اعتباری می‌رسد. از طرفی اثری از تعداد کارت‌های اعتباری بانک مهر اقتصاد در گزارش‌های بانک مرکزی نیست و بیشترین تعداد کارت اعتباری در بین این پنج بانک نظامی متعلق به موسسه اعتباری کوثر است که هزار و ۷۶۹ کارت اعتباری فعال دارد. این یعنی پنج بانک نظامی روی هم رفته دو هزار و ۸۸۰ کارت اعتباری صادر کرده‌اند و این رقم در مقایسه با ۲۴۵ هزار کارت اعتباری فعال در بانک سپه بسیار ناچیز است و به راحتی می‌توان آن‌ها را هندل کرد.
از طرفی آمار‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد بانک انصار در سراسر کشور ۹۸۷ دستگاه خودپرداز دارد، تعداد خودپرداز‌های بانک حکمت ایرانیان در کل کشور ۸۴۷ دستگاه است، بانک قوامین هزار و ۷۷۲ دستگاه خودپرداز دایر کرده و موسسه اعتباری کوثر در کشور دو هزار و ۷۳۶ دستگاه خودپرداز دارد. همانطور که گفتیم باز هم خبری از بانک مهر اقتصاد در گزارش‌های بانک مرکزی نیست. با این این پنج بانک روی هم سه هزار و ۳۴۲ دستگاه خودپرداز دارند. با توجه به اینکه بانک سپه به تنهایی چهار هزار و ۱۹۳ دستگاه خودپرداز در کل کشور دایر کرده، بعد از پایان فرآیند ادغام بانک‌های نظامی در بانک سپه، تعداد خودپرداز‌های این بانک به هفت هزار و ۵۳۵ دستگاه خواهد رسید.
