فرارو- کنت آدلمان، مشاور دونالد رامسفلد، وزیر دفاع سابق آمریکا و چهره برجسته سیاست خارجی آمریکا، در سال ۲۰۰۲ پیش بینی کرد جنگ برای سرنگونی صدام حسین مثل "آب خوردن" خواهد بود. مشخص است که ترامپ از اعتماد به نفس بیش از حد و خوشبینی آدلمان هیچ درسی نگرفته است.
به گزارش فرارو به نقل از نشنال اینترست، اگرچه ترامپ حمله هوایی برنامه ریزی شده به ایران را در آخرین دقایق متوقف کرد، اما پس از آن به رهبران ایران هشدار داد گزینه اقدام نظامی هنوز روی میز است.
او افزود اگر آمریکا در مقابل ایران از نیروی نظامی استفاده کند، واشنگتن پایش را در خاک ایران نخواهد گذاشت، اما درگیری با ایران را به وسیله نیروی دریایی و هوایی عظیم خود به پیش میبرد. آمریکاییها در مورد نتیجه این اقدام شکی به دل خود راه نمیدهند. ترامپ پیش بینی کرد چنین جنگی «خیلی طول نمیکشد» و به معنی "نابودی" ایران نیست.
اما تاریخ پر از نمونه جنگهایی است که رهبران سیاسی و عموم مردم به اشتباه فکر میکردند سریع و ساده خواهد بود. وقتی آبراهام لینکلن تصمیم گرفت با استفاده از نیروی نظامی جلوی تجزیهطلبی ایالات جنوبی آمریکا را بگیرد. سرباز گیری اولیه تنها برای ۹۰ روز بود. مردم در واشنگتن مطمئن بودند که ارتش متحد، شورشیان تازه سربرآورده را در جنگ قریب الوقع "مناسس" شکست میدهد، صدها نفر از کالسکهها سرشان را بیرون آورده بودند تا میدان نبرد را ببینند. آنها جنگ را به چشم یک نمایش میدیدند و بعضا با سبد پیک نیک بیرون میآمدند. چهار سال بعد، بیش از ۵۰۰ هزار سرباز آمریکایی مرده بودند.
در سال ۱۹۱۴ رهبران و مردم در اکثر پایتختهای اروپایی، به شدت خوشبین بودند جنگ جدید در عرض چند ماه پایان مییابد و البته کشورشان یک پیروزی شکوهمند به دست میآورد. یکبار دیگر اوضاع آنطوری که برنامه ریزی شده بود، پیش نرفت. این درگیری که تصور میشد، سریع و نسبتا بدون خونریزی باشد به یک جنگ طولانی مدت و کشتارگاه وحشتناک تبدیل شد که جان میلیونها جوان را گرفت، نظام سیاسی در آلمان، پادشاهی اتریش-مجارستان و روسیه را واژگون کرد و موجب پاگرفتن فاشیسم و کمونیسم شد.
فصل مشترک همه این اشتباهات متنوع این فرض بود که فاز اولیه درگیری نتیجهای کاملا قطعی خواهد داشت. این همان اشتباه آدلمان است. مواجهه نظامی واشنگتن با نیروهای صدام واقعا نزدیک به "آب خوردن" بود. ارتش سالخورده عراق رقیبی برای نیروهای تحت رهبری آمریکا نبود. وقتی صدام سقوط کرد، جرج بوش، رییس جمهور وقت آمریکا روی یک ناوهواپیمابر در حالی که پشت او یک بنر بزرگ "ماموریت به پایان رسید" نصب شده بود، سخنرانی کرد.
با این وجود، پیروزی نظامی اولیه ثابت کرد که این تازه شروع یک دردسر بزرگ برای آمریکا بوده است. در عرض چند ماه شورشی بر علیه نیروهای اشغالگر آمریکا به وجود آمد و بی ثباتی سیاسی ناشی از جنگ داخلی عراق، راه ظهور داعش را هموار کرد. بر اساس آخرین آمار بیش از ۴۴۰۰ نیروی آمریکایی در ماموریت عراق نابود شدند و آمریکا میلیاردها دلار خرج کرد. پس آنقدرها هم به راحتی آب خوردن نبود.
این مساله است که نگرش سرگردان ترامپ در مورد جنگ ایران را بسیار نگران کننده میکند. ترامپ تلویحا فرض میکند که آمریکا بر فرایندهای دو گانه اقدام متقابل و تشدید تنش کنترل دارد. مقامات آمریکایی همان فرض ناقص در عراق را دههها پیش در ویتنام هم داشتند.
اما حتی رقبایی که به واسطه تواناییهای نظامی قدیمی ضعیفتر هستند ممکن است گزینههای پرشماری برای راه انداختن جنگ نامتقارن داشته باشند. این استراتژی میتواند به جنگی فرسایشی تبدیل شود که به ارتش ایالات متحده آسیب جدی وارد میکند.
اگر ایران هم همان شیوه را در پیش بگیرد میتواند بسیار کارآمد باشد. البته این تنها در زمینه نظامی است، قابلیت ایرانیها فراتر از اینهاست. جنرال جیمز ستاوریدیز یادآوری میکند که ایران در چند حوزه «قابلیت جنگ نامتقارن بسیار قدرتمندی دارد».
او میگوید: «حملات سایبری، تاکتیک هجوم دسته جمعی قایقهای کوچک، زیردریاییهای دیزلی، نیروهای ویژه و موشکهای کروز زمین به زمین تجهیزات پیشرفتهای هستند. ایرانیها در به کار گرفتن این امکانات در محیط خاص خاورمیانه بسیار کارآزموده هستند.»
علاوه بر استفاده کردن مستقیم از تواناییهای نظامی، تهران ممکن است از گروههای نیابتی شیعه که متحد نظامی وسیاسی ایران هستند، بخواهد در خاورمیانه برای آمریکا ویرانی به بار آورند.
باقی مانده نیروهای مستقر آمریکایی در یک کشور دیگر هم میتوانند در مقابل حملات مرگبار آسیب پذیر باشند. هیچ کس نباید نقش بالقوه خشمِ اکثریت سرکوب شده شیعه در بحرین را دست کم یا نادیده بگیرد. در صورت جوشش نارضایتی در رژیم تحت کنترل سنی، واشنگتن به درگیری کامل بر میگردد و دولت ترامپ در ادامه استقرار پایگاه پنجم آمریکا در بحرین به مشکل بر میخورد.
ورود به جنگ با ایران مساله کوچکی نیست. حمله به ایران میتواند یک کابوس پرهزینه و طولانی مدت از لحاظ جانی و مالی باشد. تولسی گابارد، نامزد دمکرات انتخابات ریاست جمهوری اینظور پیشگویی کرده است که «جنگ عراق در مقایسه با جنگ با ایران مثل "آب خوردن"خواهد بود».
قطعا ایران راههای زیادی برای مقابله به مثل در برابر تجاوز آمریکا و تشدید تقابل دو طرفه دارد. رهبران آمریکا باید باهوش باشند و پا در این مسیر خطرناک نگذارند.